Η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων στην προσπάθεια να μειώσει τη γραφειοκρατία στις μεταβιβάσεις ακινήτων καταργεί την υποχρέωση των ενδιαφερομένων να προσκομίζουν βεβαίωση μη οφειλής φόρου δωρεάς – γονικής παροχής. Παράλληλα εξετάζει κι άλλα πιστοποιητικά και βεβαιώσεις που θα μπορούσαν να καταργηθούν. Ωστόσο, εάν κάποια τμήματα του κράτους δίνουν μάχη με τη γραφειοκρατία, υπάρχουν άλλα που την τροφοδοτούν και τη διαιωνίζουν. Για παράδειγμα, λίγοι δήμοι εκδίδουν βεβαίωση μη οφειλής Τέλους Ακίνητης Περιουσίας ηλεκτρονικά και σε λίγα λεπτά. Υπάρχουν δήμοι που καθυστερούν την έκδοση της βεβαίωσης ΤΑΠ έως και δύο μήνες.
Λιγότερη γραφειοκρατίαστις μεταβιβάσεις ακινήτων
Του Προκόπη Χατζηνικολάου
Στην κατάργηση του πιστοποιητικού μη οφειλής φόρου κληρονομάς-γονικής παροχής και δωρεάς προχωράει η Ανεξάρτητη αρχή Δημοσίων Εσόδων. Σύμφωνα με πληροφορίες, δεν θα χρειάζεται πλέον το πιστοποιητικό (του αρ. 105 Ν. 2961/2001) περί μη οφειλής φόρου κληρονομιάς στις μεταβιβάσεις ακινήτων. Με την κίνηση αυτή η φορολογική διοίκηση κάνει ένα ακόμα βήμα, από τα πολλά που απαιτούνται, για να περιορισθεί η γραφειοκρατία στις μεταβιβάσεις ακινήτων και, όπως αναφέρουν κύκλοι της Αρχής, σύντομα θα καταργηθούν και άλλα πιστοποιητικά που σήμερα δεν έχουν κανέναν λόγο ύπαρξης.
Ωστόσο, οι ίδιες πηγές αναφέρουν ότι απομένουν αρκετά πράγματα να γίνουν έτσι ώστε οι μεταβιβάσεις να ολοκληρώνονται σε 2-3 ημέρες. Το μεγάλο πρόβλημα σήμερα εντοπίζεται στα κτηματολογικά γραφεία και στα κατά τόπους υποθηκοφυλακεία, που μπορούν να καθυστερήσουν μία μεταβίβαση για διάστημα πάνω από πέντε μήνες, καθώς και στους δήμους.
Το επόμενο πρόβλημα που αναμένεται να επιλυθεί είναι της βεβαίωσης για μη οφειλή ΤΑΠ στους δήμους. Αν και το θέμα δεν σχετίζεται με την εφορία, ωστόσο η βεβαίωση ΤΑΠ και η αδυναμία έκδοσής της είναι η πρώτη αιτία που «χαλούν» τα συμβόλαια. Μάλιστα, όπως αναφέρουν εμπλεκόμενοι με την αγορά ακινήτων, υπάρχουν εστίες εντός των τειχών των δήμων και των εφοριών που αντιστέκονται στις αλλαγές και στη μείωση των δικαιολογητικών. Η «δύναμη του γκισέ» είναι ισχυρή, αναφέρουν οι ίδιοι.
Παρά το γεγονός μάλιστα ότι έχει θεσμοθετηθεί η υπεύθυνη δήλωση περί μη οφειλής ΤΑΠ, οι περισσότεροι δήμοι της χώρας δεν την αποδέχονται εκτός από τον Δήμο Αθηναίων και τον Δήμο Ζωγράφου (ενδεχομένως και κάποιοι άλλοι). Μάλιστα στον Δήμο Αθηναίων και στον Δήμο Ζωγράφου έχουν δημιουργηθεί ηλεκτρονικές πλατφόρμες για τις σχετικές βεβαιώσεις. Πληροφορίες αναφέρουν ότι όλοι οι δήμοι θα υποχρεωθούν να δημιουργήσουν πλατφόρμα για τη βεβαίωση ΤΑΠ.
Το ενδιαφέρον είναι ότι η βεβαίωση ΤΑΠ έχει καταστεί κομβικό σημείο για τη μεταβίβαση ενός ακινήτου. Αν και οι δήμοι πρέπει να βεβαιώνουν εάν υπάρχει οφειλή ΤΑΠ, ωστόσο ζητούν στοιχεία Ε9, φορολογική ενημερότητα και ουσιαστικά πραγματοποιούν, χωρίς να έχουν αρμοδιότητα, έλεγχο για τη μεταβίβαση του ακινήτου, που μπορεί να κρατήσει ακόμα και 1,5-2 μήνες.
Οι μεγάλες καθυστερήσεις εντοπίζονται στα κτηματολογικά γραφεία και στα κατά τόπους υποθηκοφυλακεία.
Την ίδια στιγμή, η φορολογική διοίκηση επιχειρεί μεγάλες αλλαγές σε όλα τα τμήματα φορολογίας κεφαλαίου, όπου αφενός καταγράφεται έλλειψη προσωπικού, αφετέρου αναμένεται να δημιουργηθεί κεντρικά μία μονάδα που θα διαχειρίζεται τις υποθέσεις.
Τα ίδια στελέχη αναφέρουν ότι σύντομα θα προστεθούν νέες ψηφιακές εφαρμογές που θα επιταχύνουν τη μεταβίβαση ακινήτου. Στόχος της κυβέρνησης είναι η κατάργηση της συλλογής των 17 δικαιολογητικών που απαιτούνται σήμερα για την πώληση ενός ακινήτου. Αυτό θα γίνει στα τέλη του 2023 με τη δημιουργία του Ηλεκτρονικού Φακέλου Ακινήτων, ο οποίος σε συνδυασμό με την ηλεκτρονική υποβολή των δηλώσεων φόρου μεταβίβασης, γονικών παροχών και δωρεών στην πλατφόρμα myProperty της ΑΑΔΕ θα διευκολύνει όλες τις μεταβιβάσεις ακινήτων. Το έργο έχει ενταχθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης και ήδη ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Θεόδωρος Σκυλακάκης έχει υπογράψει τη σχετική απόφαση, στην οποία αναφέρεται ότι στόχος είναι η πλήρης ηλεκτρονικοποίηση της διαδικασίας για τη μεταβίβαση ακινήτων.
Παράλληλα, το υπουργείο Οικονομικών και η ΑΑΔΕ σχεδιάζουν:
• Την αυτόματη αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών στις εμπορικές τιμές. Εως το τέλος του 2023 θα έχει ολοκληρωθεί η ψηφιοποίηση των ζωνών για όλες τις περιοχές εκτός σχεδίου πόλης ή ορίων οικισμών, η οποία αποτελεί τη βάση για τη λειτουργία του αυτόματου συστήματος αναπροσαρμογής των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων. Το νέο πληροφοριακό σύστημα θα παρακολουθεί τις τάσεις της αγοράς των ακινήτων και όπου εντοπίζει αυξομειώσεις στις εμπορικές τιμές θα παρεμβαίνει αυτόματα και θα αναπροσαρμόζει τις τιμές ζώνης.
• Την αυτόματη συμπλήρωση Ε9. Σχεδιάζεται μια νέα ψηφιακή εφαρμογή μέσω της οποίας η δήλωση Ε9 θα συμπληρώνεται αυτόματα με άντληση των στοιχείων από την ηλεκτρονική πλατφόρμα myProperty της ΑΑΔΕ. Οι φορολογούμενοι, δηλαδή, δεν θα χρειάζεται να αλλάζουν οι ίδιοι τα στοιχεία της ακίνητης περιουσίας τους στο Ε9 κάθε φορά που προχωρούν σε κάποια αγοραπωλησία, γονική παροχή ή δωρεά ακινήτου. Το Ε9 θα ενημερώνεται αυτόματα με βάση τα στοιχεία των δηλώσεων μεταβίβασης ακινήτων που υποβάλλονται πλέον υποχρεωτικά ηλεκτρονικά.
«Αγκάθι» παραμένει το ΤΑΠ σε πολλούς δήμους
Της Τάνιας Γεωργιοπούλου
Παρά τις νομοθετικές αλλαγές και τη δυνατότητα που έχει θεσμοθετηθεί για την έκδοση μη οφειλής ΤΑΠ (Τέλος Ακίνητης Περιουσίας) με την κατάθεση υπεύθυνης δήλωσης, πολλοί δήμοι συνεχίζουν να εφαρμόζουν το προηγούμενο σύστημα έκδοσης, με αποτέλεσμα να σημειώνονται ακόμη μεγάλες καθυστερήσεις και να μπλοκάρονται μεταβιβάσεις. Μάλιστα, τα δικαιολογητικά που ζητούνται από δήμο σε δήμο διαφέρουν επιτείνοντας τη σύγχυση.
Σύμφωνα με τους συμβολαιογράφους, ο Δήμος Αγίας Παρασκευής καθυστερεί 1,5-2 μήνες να εκδώσει βεβαίωση ΤΑΠ ενώ ανάλογο χρονικό διάστημα απαιτείται για να εκδοθεί πιστοποιητικό μη οφειλής ΤΑΠ και στον Δήμο Αγίου Δημητρίου. Ο Δήμος Πειραιά ζητάει πολλά δικαιολογητικά, ενώ ο Δήμος Κορωπίου, αν και στη διάταξη νόμου προβλέπεται ότι η βεβαίωση ΤΑΠ έχει ισχύ 1 έτους, αυτός εκδίδει βεβαίωση διάρκειας δύο μηνών.
Στον Δήμο Χαλανδρίου η έκδοση βεβαίωσης μη οφειλής ΤΑΠ εκδίδεται σε περίπου 2 εβδομάδες και στον Δήμο Ψυχικού περίπου σε μία. Καθυστερήσεις αναφέρονται ακόμη και για τους Δήμους Χαϊδαρίου, Αγίων Αναργύρων, Περιστερίου, Γλυφάδας, Ηλιούπολης και Ν. Φιλαδέλφειας. Οσον αφορά την έκδοση της βεβαίωσης άμεσα μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας (σ.σ. σύστημα που χρησιμοποιούν ο Δήμος Αθηναίων και ο Δήμος Ζωγράφου) οι περισσότεροι δήμοι έχουν αξιοποιήσει τη δυνατότητα που δίνει η νομοθεσία να εκδοθεί η βεβαίωση από τον ίδιο τον πολίτη σε διάστημα έως και πέντε ημέρες.
«Ο υπουργός που έβγαλε την εγκύκλιο, να έρθει να δει τι συμβαίνει. Αν δεν υπάρχει προσωπικό στον δήμο πώς θα βγάλουμε γρήγορα τη βεβαίωση; Ας μας επιτρέψουν να πάρουμε μόνιμο προσωπικό. Εμείς έχουμε ένα άτομο και περιμένουν 15.000 αιτήσεις», τονίζει στην «Κ» ο κ. Βασίλειος Ζορμπάς, δήμαρχος Αγίας Παρασκευής.
Η κυρία Μαρία Ανδρούτσου, δήμαρχος Αγίου Δημητρίου, τονίζει ότι «πλέον εκδίδονται οι βεβαιώσεις το αργότερο σε μία εβδομάδα». «Στην περιοχή μας έχουμε πολλά διώροφα ή τριώροφα κτίρια που δεν έχουν σύσταση ιδιοκτησίας και δεν υπάρχει κοινόχρηστο ρολόι. Αρα πρέπει να γίνει διαδικασία επιμερισμού των τετραγωνικών των δημόσιων χώρων», προσθέτει.
Ο δήμαρχος Γλυφάδας Γιώργος Παπανικολάου αναφέρει ότι η πλατφόρμα για την ηλεκτρονική έκδοση κόλλησε και δεν μπορεί να λειτουργήσει. «Συνήθως βγάζουμε τις βεβαιώσεις σε πέντε ημέρες. Κάποιες φορές παρεκκλίνουμε» «Στη συντριπτική τους πλειονότητα οι βεβαιώσεις εκδίδονται γρήγορα», προσθέτει ο αντιδήμαρχος Οικονομικών του Δήμου Χαϊδαρίου, Γιώργος Αργυρόπουλος.
