Πρώτα επήλθε η πανδημία του κορωνοϊού, μετά η άνοδος των τιμών της ενέργειας και των τροφίμων, ακολουθούμενη από μια επιθετική στροφή στη νομισματική πολιτική και κάποια αναταραχή στον τραπεζικό τομέα. Σπάνια η οικονομία της Ευρωζώνης έχει υποστεί τέτοια διαδοχικά πλήγματα. Δεδομένου ότι τα τυπικά εργαλεία για την πρόβλεψη της πορείας του οικονομικού κύκλου είναι πλέον λιγότερο χρήσιμα από το συνηθισμένο, έχουν προκύψει δύο διαφορετικές σχολές ανάλυσης των καταστάσεων. Οι απαισιόδοξοι επικεντρώνονται στη ζήτηση. Υποστηρίζουν ότι οι επιθετικές αυξήσεις επιτοκίων από την ΕΚΤ που επιδεινώνονται από τον κίνδυνο μιας υφέρπουσας πιστωτικής κρίσης θα διατηρήσουν την ανάπτυξη της Ευρωζώνης υποτονική τουλάχιστον έως το 2024. Οι αισιόδοξοι εξετάζουν την προσφορά. Πιστεύουν ότι η εξασθένηση των κραδασμών από την αύξηση στις τιμές της ενέργειας και η χαλάρωση των πιέσεων διεθνώς στη ροή της προσφοράς θα λειτουργήσουν υποστηρικτικά για μια σταθερή ανάκαμψη. Εκτιμούμε πως η ανάπτυξη στην Ευρωζώνη θα διαμορφωθεί στο 0,7% φέτος και στο 1,6% του χρόνου· σαφώς και τασσόμαστε με τους αισιόδοξους.
Ανακάμπτοντας από την πανδημία του κορωνοϊού, η οικονομία της Ευρωζώνης αναπτύχθηκε με ρυθμό πολύ πάνω από τη μακροπρόθεσμη τάση της κατά 1,3% σε ετήσια βάση μέχρι τα τέλη του καλοκαιριού του 2022. Ναι, η έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022 και η αύξηση των τιμών της ενέργειας και των τροφίμων βλάπτουν. Οι απαγορεύσεις στο λιμάνι της Σαγκάης τον Απρίλιο και τον Μάιο του περασμένου έτους επιβάρυναν επίσης πολύ τη βιομηχανία. Εντούτοις, η εγχώρια ζήτηση αποδείχθηκε τόσο ανθεκτική, που κανένα από αυτά τα σοκ δεν εκτροχίασε την ανάκαμψη. Αντιθέτως, χρειάστηκε ο κραδασμός του πολέμου του Πούτιν στην Ουκρανία, δηλαδή η άνοδος των τιμών του φυσικού αερίου υπό συνθήκες εντεινόμενης ανησυχίας για ελλείψεις μετά το κλείσιμο του αγωγού Nord Stream 1 από τη Ρωσία πέρυσι τον Αύγουστο, για να οδηγήσει την Ευρωζώνη σε στασιμότητα τον χειμώνα.
Τα δύο μεγάλα σοκ σε επίπεδο προσφοράς, που μείωσαν την ανάπτυξη και αύξησαν τις τιμές, έχουν αντιστραφεί. Οι τιμές αναφοράς χονδρικής για το φυσικό αέριο είναι τώρα κάτω από τη μέση τιμή που πλήρωσαν οι καταναλωτές τον Φεβρουάριο. Ακόμη και με την πιθανή λήξη πολλών κρατικών παρεμβάσεων το 2024, τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις δεν θα δουν άλλη αύξηση στους λογαριασμούς ενέργειας. Θα μπορούσαν να επωφεληθούν από μια μικρή πτώση. Υπό το πρίσμα αυτό, αναμένουμε η Ευρωζώνη να επιστρέψει σε ανάπτυξη ελαφρώς πάνω από τη μακροπρόθεσμη τάση της έως το τέλος του 2023.
* Ο κ. Χόλγκερ Σμίεντινγκ είναι οικονομολόγος της Berenberg Bank.
