Τα πρώτα σημάδια επιβράδυνσης φαίνεται πως αρχίζει να καταγράφει η αγορά κατοικίας όσον αφορά την εικόνα του αριθμού των αγοραπωλησιών.
Μετά το «ράλι» τιμών της τελευταίας διετίας (2021-2022), οι περιοχές όπου η ζήτηση προέρχεται κυρίως από Ελληνες ενδιαφερόμενους αγοραστές, έχουν ξεκινήσει να καταγράφουν απώλειες, καθώς περιορίζεται ο αριθμός εκείνων που έχουν την οικονομική δυνατότητα, ή ακόμα και επιθυμία να προβούν σε σημαντικές αγορές, εν μέσω κλίματος αβεβαιότητας και υψηλών επιτοκίων.
Αυτό είναι το βασικό συμπέρασμα από τη σχετική ετήσια έρευνα του Παρατηρητηρίου Αγοράς Κατοικιών της Topo GES IKE, μέλος του δικτύου μεσιτικών γραφείων της RE/MAX και με βάση τα στοιχεία που προκύπτουν από το μητρώο αξιών μεταβιβάσεων ακινήτων της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων κατά το 2022.
Ειδικότερα, στα βόρεια προάστια καταγράφεται πτώση του αριθμού αγοραπωλησιών κατά 8% σε σχέση με το 2021, στην Ανατολική Αττική κατά 15% και στα δυτικά προάστια κατά 6%. Μείωση των αγοραπωλησιών κατά 12% σημειώνεται και στον Πειραιά, ενώ 3% υποχώρησαν οι πωλήσεις κατοικιών στα προάστια του Πειραιά. Κοινή συνισταμένη των περιοχών αυτών είναι οι μεγάλες αυξήσεις των τιμών που δηλώθηκαν στα αντίστοιχα συμβόλαια αγοραπωλησίας, όπως επίσης και το γεγονός ότι το αγοραστικό κοινό αφορά κυρίως Ελληνες.
Οπως αναφέρει στην «Κ» ο κ. Μιχάλης Καλογιαννάκης, επικεφαλής της Topo GES ΙΚΕ, «ένα βασικό συμπέρασμα που καταγράφουμε είναι ότι πλέον έχουν μειωθεί οι συναλλαγές σε ακίνητα χαμηλής αξίας, της τάξεως των 100.000 ευρώ και παρατηρούμε περισσότερες πράξεις για ακίνητα αξίας της τάξεως των 200.000 ευρώ. Αυτό εξηγείται αφενός μεν από το γεγονός ότι έχει περιοριστεί η προσφορά προσιτών σε αξία ακινήτων, αφετέρου λόγω της ανόδου των τιμών».
Ωστόσο, όπως σημειώνει ο κ. Καλογιαννάκης, «έχουμε αρχίσει να βλέπουμε και κάποια εκλογίκευση των απαιτήσεων των ιδιοκτητών, ιδίως σε περιοχές όπου αγοράζουν κυρίως Ελληνες, με δεδομένο ότι καθίσταται όλο και δυσκολότερη η ολοκλήρωση αγοραπωλησιών, όπως φαίνεται και από τα σχετικά νούμερα».
Σημειωτέον ότι η μείωση των πράξεων δεν συνεπάγεται και μείωση της ζήτησης. Απλώς, όσοι ενδιαφέρονται δυσκολεύονται να προχωρήσουν σε αγορές, σε αυτό το επίπεδο τιμών, καθώς κατά κανόνα χρειάζονται πλέον και τραπεζικό δανεισμό για να χρηματοδοτήσουν την απόκτηση κατοικίας. Η τελευταία αυτή συνθήκη έχει καταστεί πιο δύσκολη μετά την κατακόρυφη αύξηση των επιτοκίων κατά τη διάρκεια του δευτέρου εξαμήνου του 2022 και του φετινού πρώτου τριμήνου.
Περιορίζεται ο αριθμός όσων έχουν τη δυνατότητα, ή ακόμα και την επιθυμία να προβούν σε αγορά, εν μέσω αβεβαιότητας και υψηλών επιτοκίων.
Στον αντίποδα, τα σημεία όπου υπάρχει έντονο αγοραστικό ενδιαφέρον από το εξωτερικό, η εικόνα είναι πιο θετική.
Για παράδειγμα, στο κέντρο της Αθήνας, οι αγοραπωλησίες πέρυσι αυξήθηκαν κατά 22%. Αυξήσεις σημειώθηκαν επίσης στα νότια προάστια (4%), στα νησιά των Κυκλάδων (21%) και στα νησιά του Αργοσαρωνικού (15%).
Η πλειονότητα των ξένων αγοραστών κινείται ακριβώς σε αυτά τα σημεία, είτε για την απόκτηση ακινήτου για ιδιοκατοίκηση, είτε για εκμετάλλευση μέσω βραχυχρόνιας ή μακροχρόνιας μίσθωσης, ή και για συνδυασμό των δύο.
Σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας, το μέσο ακίνητο που πωλήθηκε το 2022 στον Δήμο Αθηναίων είχε ηλικία 53 έτη και εμβαδόν 69 τ.μ. Στις περιοχές των νοτίων προαστίων η ηλικία του μέσου ακινήτου ήταν τα 42 έτη και το εμβαδόν 76 τ.μ. Οσον αφορά τα βόρεια προάστια, η ηλικία του μέσου ακινήτου ήταν τα 38 έτη και το εμβαδόν του τα 101 τ.μ. Στα δυτικά προάστια, η μέση ηλικία ήταν 42 έτη και η επιφάνεια 74 τ.μ. Το 2022 στην Ανατολική Αττική η ηλικία του μέσου ακινήτου ήταν 31 έτη και 99 τ.μ. Στον Πειραιά το μέσο πωληθέν ακίνητο ήταν ηλικίας 45 ετών και εμβαδού 72 τ.μ.
Στις περιοχές που εντάσσονται στον Δήμο Αθηναίων το εμβαδόν της μέσης κατοικίας το 2022 αυξήθηκε κατά 4 τ.μ. σε σχέση με το 2021. Μία από τις μεγαλύτερες διακυμάνσεις σημειώθηκε στη Γλυφάδα, όπου οι αγοραστές επένδυσαν σε κατοικίες μικρότερες κατά 12 τ.μ. Παρομοίως, στα βόρεια προάστια, στην Πεύκη και στο Μαρούσι το εμβαδόν μέσου ακινήτου μειώθηκε κατά 16 τ.μ. και 20 τ.μ. αντίστοιχα, ενώ αυξήθηκε στην Κηφισιά (21 τ.μ.) και στη Φιλοθέη – Ψυχικό (30 τ.μ.).
Μεγάλη αύξηση της επιφάνειας παρατηρήθηκε και στις περιοχές των Αχαρνών (22 τ.μ.), της Ραφήνας (22 τ.μ.) και του Διονύσου (16 τ.μ.). Ωστόσο, μείωση μεγαλύτερη των 10 τ.μ. παρατηρήθηκε στις περιοχές Βάρης-Βούλας-Βουλιαγμένης (17 τ.μ.), Μαρκοπούλου (12 τ.μ.) και κέντρο Πειραιά (13 τ.μ.).
Οσον αφορά το έτος κατασκευής των κατοικιών που αγοράστηκαν το 2022, στον Αγιο Δημήτριο παρατηρήθηκε μείωση κατά έξι χρόνια, ενώ επίσης, νεότερα ακίνητα πουλήθηκαν στη Λαυρεωτική (κατά επτά χρόνια), Μεγαρέων (10 χρόνια), Πεντέλης (τέσσερα χρόνια) και Χαλκηδόνας (τέσσερα χρόνια). Αντιθέτως, παλιότερα ακίνητα μεταβιβάστηκαν σε Λυκόβρυση – Πεύκη (πέντε χρόνια), Φιλοθέη – Ψυχικό (πέντε χρόνια), Μεταμόρφωση (έξι χρόνια), Μαρκόπουλο (έξι χρόνια), Παλλήνη (επτά χρόνια) και Ελευσίνα (εννιά χρόνια).
