Με ειδικά συνεργεία ελέγχου στις επιχειρήσεις που ενώ παρουσιάζουν υψηλή επισκεψιμότητα δεν εμφανίζουν τα αντίστοιχα έσοδα, απαντά η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων εσόδων στη φοροδιαφυγή. Οπως αναφέρει στη συνέντευξη που παραχώρησε στην «Κ» ο διοικητής της ΑΑΔΕ Γ. Πιτσιλής, «στις επιχειρήσεις αυτές θα γίνονται έλεγχοι από εξειδικευμένα συνεργεία ελέγχου, τα οποία θα παρακολουθούν σε πραγματικό χρόνο τις συναλλαγές τους και την εκπλήρωση των υποχρεώσεών τους». Παράλληλα, ο επικεφαλής της φορολογικής διοίκησης αποκαλύπτει το νέο «όπλο» της ΑΑΔΕ για τις αδήλωτες πισίνες. Οπως σημειώνει, σχεδιάζεται ένα εργαλείο τεχνητής νοημοσύνης, το οποίο εντοπίζει τις πισίνες στον δορυφορικό χάρτη της χώρας, δίνοντας γεωγραφικές συντεταγμένες που μας επιτρέπουν, μέσω διασταυρώσεων με το κτηματολόγιο, να εντοπίζουμε τους ιδιοκτήτες των ακινήτων και να ελέγχουμε εάν οι πισίνες έχουν δηλωθεί όπως προβλέπει ο νόμος.
Ο κ. Πιτσιλής ανέλαβε τα ηνία της ΑΑΔΕ το 2016 σε μια δύσκολη περίοδο για την οικονομία αλλά και τους φορολογουμένους. Από τότε, όπως αναφέρει, έχουν αλλάξει πολλά και πρώτα όλα «η σχέση μας με τους πολίτες και τις επιχειρήσεις. Βελτιώσαμε τις διαδικασίες αυτοδιόρθωσής μας, μέσω της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών. Διευρύναμε την ψηφιοποίηση σε όλο το φάσμα των υπηρεσιών μας και αναπτύξαμε πολύ μεγάλα ψηφιακά έργα, όπως η ηλεκτρονική τιμολόγηση και το myDATA, ενώ ταυτόχρονα επιταχύναμε τις επιστροφές φόρου, που το 2016 αποτελούσε το βασικό πρόβλημα των εξαγωγικών ιδίως επιχειρήσεων».
– Είστε από το 2016 στο τιμόνι της ΑΑΔΕ. Τι έχει αλλάξει σε αυτό το διάστημα;
– Εξορθολογίσαμε τους φορολογικούς ελέγχους, σύμφωνα με τη δικαστική νομολογία. Και, χωρίς δεύτερη σκέψη, αναλάβαμε νέους ρόλους κατά την περίοδο της πανδημίας, αναπτύσσοντας ψηφιακές λύσεις για τη χρηματοδότηση των επιχειρήσεων που επλήγησαν από τον κορωνοϊό. Επειτα, τον ίδιο τον οργανισμό, που απέκτησε νέο μοντέλο διοίκησης, με νέα καθήκοντα και ευθύνες. Η εξέλιξη αυτή μας έδωσε τη δυνατότητα να δώσουμε ακόμα μεγαλύτερη προσοχή στους ανθρώπους μας. Αναπτύξαμε καινοτόμο σύστημα διαχείρισης του ανθρώπινου δυναμικού, το πρώτο στο είδος του στο Δημόσιο, με βαθμονόμηση των θέσεων εργασίας, αξιολόγηση και μισθολόγιο δομημένο στη βαρύτητα των ευθυνών και των προσδοκιών που έχουμε για κάθε στέλεχός μας, με βάση τη θέση που κατέχει. Δημιουργήσαμε τη Φορολογική και Τελωνειακή Ακαδημία, για την εισαγωγική αλλά και τη διαρκή εκπαίδευση των ανθρώπων μας. Ταυτόχρονα, ανανεώσαμε πλήρως τον εξοπλισμό πληροφορικής σε όλες τις υπηρεσίες μας, με νέους σταθερούς και φορητούς υπολογιστές και τάμπλετ, και υλοποιούμε μια νέα στρατηγική στέγασης σε σύγχρονα, πιο λειτουργικά και περιβαλλοντικά πιο φιλικά κτίρια.
Τα παραπάνω μας επέτρεψαν να δημιουργήσουμε μια Αρχή εξωστρεφή, που δεν φοβάται αλλά επιδιώκει να συνομιλεί με τους φορείς της αγοράς, για να πληροφορείται και να επιλύει τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν πολίτες και επιχειρήσεις. Εναν οργανισμό με διεθνή αναγνώριση, που είναι στην πρώτη γραμμή των εξελίξεων σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο. Εναν οργανισμό που καινοτομεί και διαρκώς προσπαθεί να βελτιώνεται προς όφελος των φορολογούμενων πολιτών.
Επιχειρήσεις, ύποπτες για φοροδιαφυγή, θα ελέγχονται από ειδικά συνεργεία που θα παρακολουθούν σε πραγματικό χρόνο τις συναλλαγές τους.
– Πώς φαντάζεστε την εφορία του μέλλοντος;
– Στο συλλογικό υποσυνείδητο, η λέξη «εφορία» έχει συνδεθεί με την εικόνα ενός χώρου, στο οποίο κάποιος χρειάζεται να πάει από γκισέ σε γκισέ και να περιμένει σε μια ουρά για να κάνει τη δουλειά του. Αυτό ακριβώς αλλάζουμε. Απλοποιούμε διαδικασίες και κεντρικοποιούμε την επεξεργασία όλων των λειτουργιών και υπηρεσιών, για τις οποίες δεν χρειάζεται να μας επισκεφθεί ο πολίτης. Θέλουμε να προσφέρουμε τη δυνατότητα ψηφιακής και άμεσης εξυπηρέτησης για όλους. Και ταυτόχρονα, να εξυπηρετούμε με φυσική παρουσία όσους, για οποιοδήποτε λόγο, δεν μπορούν να έχουν πρόσβαση σε ψηφιακά μέσα, ανεξάρτητα από το εάν «ανήκουν» στη συγκεκριμένη ΔΟΥ. Αυτό πρακτικά σημαίνει αφενός κεντρικοποιημένες μονάδες για όλες τις υποστηρικτικές (back-office) και τις εξειδικευμένες λειτουργίες, αφετέρου σημεία εξυπηρέτησης με σύγχρονες ψηφιακές υποδομές, προς χρήση του προσωπικού και των επισκεπτών, με τυποποιημένες υπηρεσίες και συμβουλευτικό ρόλο στους πολίτες και στις επιχειρήσεις, για το πώς να εκπληρώνουν τις υποχρεώσεις τους.
– Δεν είναι λίγοι αυτοί που μιλούν για ψηφιακή γραφειοκρατία. Μάλιστα αναφέρουν ότι στο παρελθόν περιμέναμε στην ουρά αλλά «κάναμε τη δουλειά μας». Τι απαντάτε;
– Να ξεκινήσω με τη σκέψη ότι στο παρελθόν πολλές φορές συμπολίτες μας περίμεναν στην ουρά, αλλά δεν έκαναν τη δουλειά τους και έπρεπε, για διάφορους λόγους, να ξαναπάνε δεύτερη και τρίτη φορά στη ΔΟΥ τους. Κι επειδή κανείς δεν θέλει να ξαναγυρίσουμε στις ουρές, νομίζω ότι συμφωνούμε όλοι πως η ψηφιοποίηση του συνόλου των υπηρεσιών μας είναι ο μόνος δρόμος για να πετύχουμε το ζητούμενο, τη γρήγορη και αποτελεσματική εξυπηρέτηση των πολιτών. Είναι αλήθεια ότι σε ορισμένες ΔΟΥ, κυρίως της Αττικής, με προβλήματα υποστελέχωσης, εμφανίζονται καθυστερήσεις στη διεκπεραίωση των αιτημάτων που υποβάλλονται ψηφιακά. Δεν χρειαζόμαστε λοιπόν απλά ψηφιακή μετάβαση, αλλά ψηφιακή εμβάθυνση. Εδώ και καρό ανασχεδιάζουμε τις διαδικασίες μας με εργαλείο την ψηφιοποίηση, επανεξετάζοντας όμως ταυτόχρονα τη σκοπιμότητα κάθε βήματος της διαδικασίας και απλοποιώντας ή καταργώντας ό,τι δεν είναι αναγκαίο.
Στην ΑΑΔΕ, μέσα από την πλατφόρμα «Τα Αιτήματά μου», έχοντας εξυπηρετήσει ήδη πάνω από 3,5 εκατ. αιτήματα, πλέον γνωρίζουμε πόσα αιτήματα έχουν υποβληθεί για καθεμιά από τις 260 διαδικασίες μας και σε ποια υπηρεσία και ποιον υπάλληλο έχει χρεωθεί κάθε ένα από αυτά. Τα δεδομένα αυτά αποτυπώνουν ακριβώς τις ανάγκες των πολιτών και μας επιτρέπουν να προτεραιοποιήσουμε την απλοποίηση των πιο συχνών και σύνθετων διαδικασιών, εισηγούμενοι, όπου απαιτείται, και νομοθετικές τροποποιήσεις, όπως με τον πρόσφατο νόμο που απλοποίησε πολλές πτυχές της διαδικασίας μεταβίβασης ακινήτων. Ταυτόχρονα, για να απαντήσουμε στο πρόβλημα της υποστελέχωσης, ετοιμάζουμε τεχνολογικές λύσεις αφενός για την end-to-end ψηφιακή διεκπεραίωση αιτημάτων, αφετέρου για τη δρομολόγηση αιτημάτων από άλλες ΔΟΥ με λιγότερο φόρτο εργασίας, εκεί όπου αυτό είναι εφικτό. Είμαι αισιόδοξος ότι στους επόμενους μήνες θα αρχίσει να φαίνεται εικόνα βελτίωσης στον τομέα της ψηφιακής εξυπηρέτησης στις ελάχιστες ΔΟΥ όπου παρατηρούνται σήμερα καθυστερήσεις.
– Εχουν λυθεί όλα τα προβλήματα με τα ηλεκτρονικά βιβλία; Αν ρωτήσω λογιστές και επιχειρήσεις, θα μου πουν ότι όλα είναι εντάξει;
– Το έργο της ηλεκτρονικής τιμολόγησης και των ηλεκτρονικών βιβλίων είναι το πιο σημαντικό ψηφιακό έργο στη σχέση μας με τις επιχειρήσεις. Ουσιαστικά, αλλάζει τον τρόπο με τον οποίο γίνεται αντιληπτή και υλοποιείται η λογιστική στην πράξη. Και όπως είναι αναμενόμενο, ένα έργο αυτού του μεγέθους απαιτεί συνεργασία και προσαρμογές από όλα τα εμπλεκόμενα μέρη. Θυμίζω ότι το έργο έχει δύο βασικούς στόχους: Πρώτον, την καταγραφή και παρακολούθηση των τιμολογούμενων συναλλαγών σε πραγματικό χρόνο, η οποία, σημειωτέον, δεν ωφελεί μόνον τη φορολογική διοίκηση, αλλά και το επιχειρείν, καθώς προσδίδει συνολική αξιοπιστία στο οικοσύστημα των επιχειρηματικών συναλλαγών. Δεύτερον, τη διευκόλυνση των επιχειρήσεων στην εκπλήρωση των υποχρεώσεών τους, μέσω της κατάργησης δηλωτικών υποχρεώσεων, όπως οι συγκεντρωτικές καταστάσεις, που είναι παρελθόν, και της προσυμπλήρωσης των δηλώσεων ΦΠΑ και εισοδήματος, οι οποίες ξεκίνησαν ήδη. Επισημαίνω ότι έχουμε ήδη 1,2 εκατομμύριο επιχειρήσεις που μέχρι σήμερα έχουν διαβιβάσει στο myDATA σχεδόν 2 δισ. παραστατικά, συνολικής αξίας άνω του 1,38 τρισ. ευρώ. Και έχουμε διαμορφώσει, από κοινού με τους λογιστές και τις επιχειρήσεις πληροφορικής που αναπτύσσουν τα προγράμματα που χρησιμοποιούν οι επιχειρήσεις, κοινή εμπειρία, αντίληψη και χρονοπρογραμματισμό για τα βήματα που απομένει να γίνουν φέτος για την πλήρη επίτευξη των στόχων του έργου.
Με τεχνητή νοημοσύνη, θα εντοπίζουμε αδήλωτες πισίνες
– Εχετε διαπιστώσει σημαντική μείωση της φοροδιαφυγής τα τελευταία χρόνια; Θεωρείτε ότι το 2023 θα μειωθεί το «κενό» ΦΠΑ. Συνέβαλαν τα ηλεκτρονικά βιβλία στον περιορισμό της φοροδιαφυγής;
– Η μάχη απέναντι στη φοροδιαφυγή είναι μια μάχη διαρκής, απέναντι σε έναν αντίπαλο που διαρκώς αλλάζει κι εξελίσσει τα εργαλεία και τις μεθόδους που χρησιμοποιεί. Αντιμετωπίζουμε τη φοροδιαφυγή αναπτύσσοντας διαρκώς καινοτόμα εργαλεία, τα οποία έχουν αυξήσει τις ελεγκτικές μας δυνατότητες τα τελευταία χρόνια, ενώ έχει βοηθήσει πολύ και η επέκταση των ηλεκτρονικών πληρωμών.
Τα στατιστικά στοιχεία που βλέπουμε μας επιτρέπουν την αισιοδοξία ότι μπορούμε να αντιμετωπίσουμε καλύτερα τα φαινόμενα παραβατικότητας και φοροδιαφυγής. Ειδικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, στην Ελλάδα καταγράφεται μείωση του κενού ΦΠΑ κατά 50% το 2021 σε σχέση με το 2017. Ταυτόχρονα, το 2022 είναι μια χρονιά με πολύ σημαντικά στοιχεία αύξησης των εσόδων από τη φορολογική συμμόρφωση. Εκτιμούμε ότι τουλάχιστον μισό δισεκατομμύριο ευρώ εισέρρευσε πέρυσι στα δημόσια έσοδα από δράσεις και έργα, όπως η ψηφιακή παρακολούθηση των συναλλαγών, ενώ καταγράφηκε και το διαχρονικά υψηλότερο ποσοστό εμπρόθεσμων πληρωμών φόρων.
Επισημαίνω όμως ότι η μάχη κατά της φοροδιαφυγής δεν αφορά μόνο τη φορολογική διοίκηση. Αφορά τα σχολεία και τα νοσοκομεία μας, τις υποδομές μας, την άμυνα και την ασφάλειά μας. Μας αφορά όλους. Και όλοι μπορούμε στις καθημερινές μας συναλλαγές να αντιμετωπίσουμε τη φοροδιαφυγή, ζητώντας από αυτούς με τους οποίους συναλλασσόμαστε να είναι φορολογικά υπεύθυνοι. Η φορολογική υπευθυνότητα δεν κοστίζει περισσότερο, μας συμφέρει όλους περισσότερο.
– Τι περιμένουμε το 2023 από την ΑΑΔΕ σε επίπεδο ελέγχων;
Δουλεύουμε εντατικά στην ψηφιοποίηση συναλλαγών· να μη χρειάζονται δηλαδή επαφή και διαχείριση από υπάλληλό μας.
– Μέσα στο 2022 προχωρήσαμε σε μια πολύ σημαντική οργανωτική αλλαγή. Δημιουργήσαμε έξι ελεγκτικά κέντρα στην Αττική και στη Θεσσαλονίκη, τα οποία είναι αρμόδια για τον έλεγχο του 50% σχεδόν των φορολογουμένων της χώρας. Είναι λοιπόν προτεραιότητά μας φέτος τα ελεγκτικά κέντρα να λειτουργήσουν αποτελεσματικά, με ταχύτητα, διαφάνεια και δικαιοσύνη.
Ταυτόχρονα, στόχος μας είναι, κάνοντας χρήση των ψηφιακών εργαλείων που έχουμε αναπτύξει, να εντοπίζουμε επιχειρήσεις σε περιοχές που ενώ παρουσιάζουν υψηλή επισκεψιμότητα, δεν εμφανίζουν τα αντίστοιχα έσοδα. Στις επιχειρήσεις αυτές θα γίνονται έλεγχοι πεδίου από εξειδικευμένα συνεργεία ελέγχου, τα οποία θα παρακολουθούν σε πραγματικό χρόνο τις συναλλαγές τους και την εκπλήρωση των υποχρεώσεών τους.
Αντίστοιχες αναλύσεις κινδύνου και στοχεύσεις γίνονται και για τους τελωνειακούς και τους χημικούς ελέγχους. Γενικότερα, επιδίωξή μας είναι να εντείνουμε την αξιοποίηση πληροφοριών από τις δικές μας πηγές, όπως το myDATA, και τρίτες πηγές, όπως το τραπεζικό σύστημα, την ανταλλαγή πληροφοριών με άλλα κράτη, τις ψηφιακές πλατφόρμες βραχυχρόνιων μισθώσεων και παραγγελιών, αλλά και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
– Τι καινούργιο τεχνολογικά περιμένουμε από την ΑΑΔΕ;
– Οπως σας ανέφερα και προηγουμένως, αυτή την περίοδο δουλεύουμε εντατικά στην ψηφιοποίηση συναλλαγών που μπορούν να αυτοματοποιηθούν πλήρως. Να μη χρειάζονται δηλαδή επαφή και διαχείριση από υπάλληλό μας. Να αναφέρω, ενδεικτικά, την ψηφιοποίηση της έκδοσης ενημερότητας με παρακράτηση φόρου, που απαιτείται για τις μεταβιβάσεις ακινήτων και την πληρωμή από φορείς, τους αυτοματοποιημένους συμψηφισμούς φόρου με φορολογικές και ασφαλιστικές εισφορές, την έκδοση ΑΦΜ σε ανήλικα τέκνα, με τη βοήθεια και της ΓΓΠΣΔΔ, και την αντικατάσταση 20 βεβαιώσεων μητρώου από ένα πιστοποιητικό, που θα εκδίδεται αυτόματα χωρίς αίτηση, μέσα από την ψηφιακή πύλη myAADE. Στον τομέα των ελέγχων, αυτή την περίοδο δίνουμε έμφαση στον σχεδιασμό του ψηφιακού δελτίου αποστολής και την ολοκλήρωση του ΕΛΕΓΧΟΣlive, της πλατφόρμας δηλαδή που θα έχουν οι ελεγκτές μας στα τάμπλετ τους όταν διενεργούν ελέγχους στο πεδίο. Ταυτόχρονα, ετοιμάζουμε ένα εργαλείο τεχνητής νοημοσύνης, το οποίο εντοπίζει τις πισίνες στον δορυφορικό χάρτη της χώρας, δίνοντας γεωγραφικές συντεταγμένες που μας επιτρέπουν, μέσω διασταυρώσεων με το κτηματολόγιο, να εντοπίζουμε τους ιδιοκτήτες των ακινήτων και να ελέγχουμε εάν οι πισίνες έχουν δηλωθεί όπως προβλέπει ο νόμος.
