Δύο πρόσωπα με εμπειρία από τη Γουόλ Στριτ και «αέρα» από τη Δύση ανέλαβαν θέσεις ευθύνης στην τουρκική οικονομική σκηνή, με αποτέλεσμα οι αγορές να ελπίζουν –βάσιμα πια– σε αλλαγή ρότας της ανορθόδοξης νομισματικής πολιτικής.
Μετά την τοποθέτηση του Μεχμέτ Σιμσέκ, πρώην αναλυτή στη Merrill Lynch, ως νέου υπουργού Οικονομικών –ο οποίος αναμένεται να εφαρμόσει πολιτικές πιο φιλικές προς τις αγορές–, η νέα «έκπληξη» ήρθε με τη Χαφιζέ Γκαγέ Ερκάν στα ηνία της κεντρικής τράπεζας της Τουρκίας. Η ανακοίνωση του νέου ρόλου της Eρκάν, η οποία έχει διδακτορικό από το Πρίνστον στα Εφαρμοσμένα Μαθηματικά και στη Χρηματοοικονομική Μηχανική, τα ξημερώματα της Παρασκευής, έσπειρε ελπίδες για τέλος στην εποχή των χαμηλών επιτοκίων δανεισμού και των συνεχών παρεμβάσεων στην αγορά συναλλάγματος προς στήριξη της λίρας.
Ποια είναι
Η Eρκάν εργαζόταν επί σχεδόν δέκα χρόνια στην Goldman Sachs και στη συνέχεια διετέλεσε για οκτώ χρόνια συνδιευθύνουσα σύμβουλος της, χρεοκοπημένης πλέον, αμερικανικής τράπεζας First Republic, μια θέση από την οποία παραιτήθηκε αιφνιδιαστικά περίπου 18 μήνες πριν από την κατάρρευσή της. Επειτα πέρασε μια σύντομη θητεία ως διευθύνουσα σύμβουλος της Greystone, μιας τράπεζας στη Νέα Υόρκη.
Με την Eρκάν να αναλαμβάνει τα ηνία της κεντρικής τράπεζας, η Τουρκία συμπεριλαμβάνεται πλέον στις ελάχιστες χώρες με γυναίκα κεντρική τραπεζίτη. Ωστόσο, ο ρόλος της στην οικονομική σκηνή της χώρας ενδέχεται να έχει τελικά ακόμη μεγαλύτερη σημασία. Η Eρκάν διαδέχεται τον Σαχάπ Καβτζίογλου, αλλά και μια σειρά κεντρικών τραπεζιτών οι οποίοι κατ’ εντολήν του Τούρκου προέδρου Ταγίπ Ερντογάν μείωναν συνεχώς τα επιτόκια με στόχο την αποκλιμάκωση του πληθωρισμού, κόντρα στη συμβατική οικονομική θεωρία και στα εμπειρικά δεδομένα. Με τη νέα κυβέρνηση ο Καβτζίογλου, έπειτα από σχεδόν δυόμισι έτη θητείας, ανέλαβε επικεφαλής της τραπεζικής εποπτικής αρχής της Τουρκίας, ένας ρόλος που κατέστη περισσότερο συμβολικός αφότου η κεντρική τράπεζα άρχισε να παρεμβαίνει καθοριστικά στην οικονομία.
Το ερώτημα που παραμένει είναι εάν ο Ερντογάν θα επιτρέψει στην κεντρική τράπεζα να αυξήσει επαρκώς τα επιτόκια.
Αβεβαιότητα
Τα γεγονότα αυτά υποδεικνύουν ότι η χώρα βρίσκεται προ των πυλών για στροφή στη νομισματική πολιτική. Ωστόσο, τίποτα δεν έχει ακόμη αποδειχθεί, διότι η Eρκάν δεν έχει δηλώσει σαφώς την κατεύθυνση που θα ακολουθήσει η κεντρική τράπεζα. Εξετάζοντας όμως την επαγγελματική της πορεία, αλλά και τα άρθρα που έγραφε περιστασιακά τα τελευταία χρόνια στην τουρκική εφημερίδα Dunya, μπορεί κανείς να εξαγάγει συμπεράσματα. Ενδεικτικά, τον Μάρτιο υποστήριζε ότι η σύσφιγξη της νομισματικής πολιτικής από τη Fed αυξάνει τον κίνδυνο ύφεσης στις ΗΠΑ μέχρι το τέλος του έτους, ενώ αμφισβητούσε την εναλλακτική που πρόσφερε η πολιτική χαμηλών επιτοκίων στην Ιαπωνία.
«Η ανάθεση στην Eρκάν ας ελπίσουμε ότι σηματοδοτεί τη βελτίωση των πολιτικών του προκατόχου της», δήλωσε στο Bloomberg ο Νικ Σταντμίλερ της Medley Global Advisors. Ο ίδιος συμπλήρωσε: «Το ερώτημα που παραμένει είναι εάν ο Ερντογάν θα επιτρέψει στην κεντρική τράπεζα να αυξήσει επαρκώς το βασικό επιτόκιο, ώστε να αποκλιμακωθεί ο πληθωρισμός».
Δυσπιστία
Εξ ου και, παρότι τα νέα πρόσωπα που αναλαμβάνουν θέσεις-κλειδιά για την οικονομική πολιτική της χώρας είναι «στα μέτρα» των διεθνών αγορών, εξακολουθεί να επικρατεί δυσπιστία. Αλλωστε φαίνεται πως η Τουρκία πρέπει να διανύσει πολύ ακόμη δρόμο προκειμένου να υπάρξει σημαντική αλλαγή. Η λίρα άγγιξε νέα χαμηλά έναντι του δολαρίου αυτή την εβδομάδα παρά τις παρεμβάσεις στην αγορά συναλλάγματος. Επίσης, ο πληθωρισμός, αν και έχει υποχωρήσει από την κορύφωση του 85% πέρυσι, εξακολουθεί να ανέρχεται στο δυσθεώρητο 39,59%.
Οι επενδυτές περιμένουν να δουν την απόφαση της επόμενης συνεδρίασης της τράπεζας, στις 22 Ιουνίου. Η JP Morgan και η Barclays αναμένουν αύξηση του βασικού επιτοκίου κατά 16,5 μονάδες βάσης, στο 25%. Μάλιστα η JP Morgan προβλέπει και σενάριο αύξησης νωρίτερα.
