Βάσει της έρευνας της συμβουλευτικής εταιρείας Deloitte, σε συνεργασία με το Ινστιτούτο του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΙΝΣΕΤΕ), όπου συμμετείχαν περισσότερες από 200 τουριστικές επιχειρήσεις, η πλειονότητα των παικτών της τουριστικής αγοράς εφαρμόζει ήδη, ή προτίθεται να υιοθετήσει βραχυπρόθεσμα, τουλάχιστον ένα μέτρο περιβαλλοντικής και κοινωνικοοικονομικής βιωσιμότητας.
Η διαχείριση της ενέργειας, των απορριμμάτων και των υδάτινων πόρων ανήκει στους τομείς στους οποίους δίνουν έμφαση οι τουριστικές επιχειρήσεις. Εξίσου μείζονος σημασίας έχουν η χρήση τοπικών προϊόντων και υλικών, η προσφορά θέσεων εργασίας στους κατοίκους των περιοχών όπου δραστηριοποιούνται και η ενίσχυση της τοπικής επιχειρηματικότητας. Αξίζει να σημειωθεί ότι μόλις το 7% των επιχειρήσεων που συμμετείχαν στην έρευνα δεν έχει λάβει ή δεν προτίθεται να υιοθετήσει μέτρα περιβαλλοντικής και κοινωνικής υπευθυνότητας.
Παρ’ όλα αυτά, από την έρευνα της Deloitte προκύπτει ότι το 60% των τουριστικών επιχειρήσεων δεν υιοθετεί δείκτες μέτρησης του περιβαλλοντικού αποτυπώματός τους, κατά κύριο λόγο επειδή δεν γνωρίζει πώς να το πράξει. Κατ’ επέκταση, περίπου το 78% των επιχειρήσεων, που συμμετείχαν στην έρευνα, ούτε έχει εφαρμόσει ούτε προτίθεται να υιοθετήσει πρακτικές και εργαλεία αναφοράς βιωσιμότητας, όπως το πρότυπο αναφοράς βιωσιμότητας (GRI) ή ο Οδηγός Δημοσιοποίησης Πληροφοριών ESG του Χρηματιστηρίου Αθηνών. Κι ενώ τα οφέλη των πιστοποιήσεων βιωσιμότητας (π.χ. ISO, Πράσινο Κλειδί) είναι ευρέως αντιληπτά, η πλειονότητα των τουριστικών επιχειρήσεων που έλαβε μέρος στην έρευνα, δεν διαθέτει κανένα τέτοιου είδους οικολογικό σήμα ποιότητας, ενώ μία στις δύο φέρεται να μην εκδηλώνει ενδιαφέρον για να αποκτήσει περιβαλλοντική πιστοποίηση. Το φερόμενο ως μειωμένο ενδιαφέρον των τουριστικών επιχειρήσεων σχετίζεται, ως επί το πλείστον, με την περιορισμένη γνώση για τις πιστοποιήσεις βιωσιμότητας.
Επίσης, το ιδιαίτερα υψηλό κόστος επένδυσης, οι περιορισμοί στις υποδομές και η έλλειψη τεχνογνωσίας αποτελούν τα πιο σημαντικά εμπόδια για την υιοθέτηση πρακτικών βιωσιμότητας. Δαπανούν κεφάλαια οι τουριστικές επιχειρήσεις για δράσεις βιωσιμότητας; Μόλις το 2% των επιχειρήσεων που συμμετείχαν στην έρευνα διαθέτει προϋπολογισμό 5 εκατ. ευρώ ή περισσότερο, μία στις δύο δαπανά κατά το μέγιστο μέχρι μισό εκατομμύριο ευρώ, ενώ το 39% των ερωτηθέντων έχει μηδενικό προϋπολογισμό. Ιδίως οι μικρές επιχειρήσεις με κύκλο εργασιών έως 10 εκατ. ευρώ εμφανίζουν πενιχρές επιδόσεις στον τομέα της βιωσιμότητας λόγω έλλειψης οικονομικών πόρων και περιορισμένης γνώσης.
Τι θέλουν οι ξένοι
Oι ξένοι τουρίστες αποφεύγουν την πολυκοσμία και επιλέγουν –και για λόγους κόστους–, εκτός των μηνών αιχμής, να ταξιδέψουν την άνοιξη και το φθινόπωρο, δείχνοντας προτίμηση για τη φύση και τα τοπία, αλλά και την τοπική κουλτούρα. Αυτό προκύπτει από τα ποιοτικά στοιχεία που παρουσίασε ο Θεόφιλος Κυρατσούλης, γενικός διευθυντής της εταιρείας MINDHAUS, στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας της «Κ».
Ο κ. Κυρατσούλης αναφέρθηκε στην ανάγκη για ανθεκτικότητα και φροντίδα στις τοπικές κοινωνίες και το περιβάλλον και όχι απλά για βιωσιμότητα. Σημείωσε ότι ο τουρισμός είναι ένα μέσο διπλωματίας για τις κοινωνίες, την ώρα που οι πλέον δημοφιλείς προορισμοί δέχονται τα πιο σοβαρά πλήγματα από την κλιματική κρίση. Σύμφωνα ακόμη με τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν, στους ελληνικούς τουριστικούς προορισμούς κατά τους θερινούς μήνες τα απορρίμματα αυξάνονται κατά 26%, με τις Κυκλάδες και τα Δωδεκάνησα να αποτελούν πρωταθλητές σε ευρωπαϊκό επίπεδο ως προς την πυκνότητα των τουριστών.
