Στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 22 ετών, από τον Μάιο του 2001, αύξησε τα επιτόκια η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, με την Κριστίν Λαγκάρντ να διαμηνύει ξεκάθαρα πως δεν τίθεται προς το παρόν ζήτημα παύσης της νομισματικής σύσφιγξης, όπως έκανε η Fed, και ότι θα υπάρξει νέα αύξηση τον Ιούλιο, και ίσως και στη συνέχεια, καθώς η μάχη της τιθάσευσης του πληθωρισμού δεν έχει τελειώσει.
Ειδικότερα, το διοικητικό συμβούλιο αύξησε και τα τρία βασικά επιτόκια κατά 25 μονάδες βάσης, με το επιτόκιο της διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων να διαμορφώνεται στο 3,5%, το επιτόκιο των πράξεων κύριας αναχρηματοδότησης στο 4% και τα επιτόκια της διευκόλυνσης οριακής χρηματοδότησης στο 4,25%. Παράλληλα, επιβεβαίωσε ότι θα τερματίσει τις επανεπενδύσεις στο πλαίσιο του προγράμματος αγοράς στοιχείων ενεργητικού (APP) από τον επόμενο μήνα. Σημειώνεται πως η συνολική αύξηση των επιτοκίων από τον Ιούλιο του 2022 φτάνει πλέον τις 400 μονάδες βάσης, την ταχύτερη στην οποία έχει προχωρήσει στην ιστορία.
Το γεγονός ότι οι νέες προβλέψεις του προσωπικού της ΕΚΤ τοποθετούν υψηλότερα τον ονομαστικό και ειδικά τον δομικό πληθωρισμό, ενίσχυσε τα επιχειρήματα για συνέχιση της σύσφιγξης, ενώ η ένταση της μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής δικαιολογεί και το μικρό ύψος της αύξησης. «Ο πληθωρισμός έχει μειωθεί αλλά προβλέπεται να παραμείνει σε πολύ υψηλό επίπεδο για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα», τόνισε η κεντρική τράπεζα στην ανακοίνωσή της, με τη κ. Λαγκάρντ να εξηγεί πως η σημαντική αναθεώρηση των στοιχείων για τον δομικό πληθωρισμό οφείλεται κυρίως στην ισχυρή αγορά εργασίας. «Οι αυξήσεις των μισθών και οι εταιρείες που πιέζουν προς τα πάνω τις τιμές για να αυξήσουν τα κέρδη τους γίνονται όλο και πιο σημαντικός παράγοντας του πληθωρισμού», όπως τόνισε.
«Ο πληθωρισμός έχει μειωθεί, αλλά προβλέπεται να παραμείνει σε πολύ υψηλό επίπεδο για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα», τόνισε η κεντρική τράπεζα στην ανακοίνωσή της.
Ειδικότερα, οι εμπειρογνώμονες του ευρωσυστήματος εκτιμούν πλέον ότι ο ονομαστικός πληθωρισμός θα διαμορφωθεί κατά μέσο όρο σε 5,4% το 2023, σε 3,0% το 2024 και σε 2,2% το 2025 (από 5,3%, 2,9% και 2,1% αντίστοιχα, που προβλεπόταν τον Μάρτιο). Οι δείκτες υποκείμενων πιέσεων στις τιμές παρέμειναν ισχυροί, αν και ορισμένοι δείχνουν κάποιες πρώτες ενδείξεις αποδυνάμωσης, όπως σημειώνεται. Επίσης, αναθεώρησαν προς τα πάνω τις προβολές τους για τον δομικό πληθωρισμό, ιδίως για το τρέχον και το επόμενο έτος, «λόγω των προηγούμενων υψηλότερων από τα αναμενόμενα στοιχείων καθώς και των επιδράσεων που ασκεί η εύρωστη αγορά εργασίας στην ταχύτητα της αποκλιμάκωσης του πληθωρισμού». Θεωρούν τώρα ότι θα διαμορφωθεί σε 5,1% το 2023 και στη συνέχεια θα μειωθεί σε 3,0% το 2024 και 2,3% το 2025 (από 4,6%, 2,5% και 2,2% πριν, αντίστοιχα). Παράλληλα, μείωσαν ελαφρώς τις εκτιμήσεις τους για την οικονομική ανάπτυξη το τρέχον και το επόμενο έτος. Αναμένουν τώρα ότι η οικονομία θα αναπτυχθεί με ρυθμό 0,9% το 2023 από 1% που προέβλεπαν τον Μάρτιο, 1,5% το 2024 από 1,6% πριν, και 1,6% το 2025.
Σε ό,τι αφορά την πορεία των επιτοκίων, η επικεφαλής της ΕΚΤ τόνισε πως η τράπεζα «έχει ακόμα περαιτέρω έδαφος να καλύψει», ενώ πρόσθεσε πως «εάν δεν υπάρξει κάποια ουσιαστική αλλαγή στις βασικές προβλέψεις, θα αυξήσει και πάλι τα επιτόκια τον Ιούλιο». Παράλληλα, διεμήνυσε πως «το διοικητικό συμβούλιο δεν έχει συζητήσει ούτε έχει σκεφτεί την παύση της νομισματικής σύσφιγξης». Αλλωστε, στην ανακοίνωσή της η ΕΚΤ επανέλαβε πως «οι μελλοντικές αποφάσεις θα διασφαλίσουν ότι τα βασικά επιτόκια της ΕΚΤ θα διαμορφωθούν σε επίπεδα που είναι επαρκώς περιοριστικά για να επιτευχθεί η έγκαιρη επαναφορά του πληθωρισμού στον μεσοπρόθεσμο στόχο του 2% και θα παραμείνουν σε αυτά τα επίπεδα για όσο διάστημα κρίνεται αναγκαίο», σηματοδοτώντας την πιθανότητα για περαιτέρω αυξήσεις και μετά τον Ιούλιο. «Πιστεύουμε ότι η ΕΚΤ θα πραγματοποιήσει δύο ακόμη αυξήσεις κατά 25 μονάδες βάσης, τον Ιούλιο και τον Σεπτέμβριο, ανεβάζοντας το επιτόκιο καταθέσεων στο 4,0%, το οποίο πιστεύουμε ότι θα είναι το τελικό επιτόκιο», σημειώνει ο Κλάους Βίστενσεν, επικεφαλής οικονομολόγος της Pantheon Macroeconomics.
Κατά την ING, η ΕΚΤ δεν έχει, έτσι και αλλιώς, την πολυτέλεια να κάνει λάθος και να προχωρήσει σε παύση χωρίς να είναι σίγουρη για τον πληθωρισμό. «Τα ιστορικά στοιχεία υποδηλώνουν ότι ο δομικός πληθωρισμός συνήθως υστερεί σε σχέση με τον ονομαστικό, ενώ ο πληθωρισμός των υπηρεσιών υστερεί σε σχέση με αυτόν των αγαθών. Αυτά είναι δύο ισχυρά επιχειρήματα για περαιτέρω επιβράδυνση του δομικού πληθωρισμού το δεύτερο εξάμηνο του έτους», σχολιάζει ο επικεφαλής οικονομολόγος της ING, Κάρστεν Μπρζέσκι. «Ωστόσο, παρά το γεγονός ότι υπάρχουν καλά επιχειρήματα κατά των περαιτέρω αυξήσεων των επιτοκίων, η ΕΚΤ δεν έχει την πολυτέλεια να κάνει λάθος για τον πληθωρισμό», τονίζει. «Θέλει και πρέπει να είναι σίγουρη ότι έχει σκοτώσει τον δράκο του πληθωρισμού πριν σκεφτεί μια αλλαγή πολιτικής. Αυτός είναι ο λόγος που δίνει μεγαλύτερη από το συνηθισμένο έμφαση στις εξελίξεις του πληθωρισμού. Η ΕΚΤ δεν είναι σε θέση να ρισκάρει», καταλήγει ο οικονομολόγος.
