Την ανάγκη να αναπροσαρμοστεί η πολιτική για τον τουρισμό στα νέα δεδομένα που δημιουργεί η αλματώδης ανάπτυξη της μη ξενοδοχειακής φιλοξενίας επεσήμανε ο CEO της Oliaros Ιάσων Τσάκωνας στην εκδήλωση της «Καθημερινής» Reimagine Tourism in Greece. Τόνισε ότι όλοι οι επίσημοι φορείς του τουρισμού εργάζονται σήμερα χωρίς να λαμβάνουν υπ’ όψιν ότι πολύ σημαντικό μέρος της διαμονής πλέον προσφέρεται σε κατοικίες βραχυχρόνιας μίσθωσης και άλλες μορφές, εκτός της οργανωμένης φιλοξενίας. Κανένας μελλοντικός σχεδιασμός δεν μπορεί να τελεσφορήσει αν δεν βασιστεί σε αυτή τη νέα πραγματικότητα.
Στην ίδια συζήτηση ο ομότιμος καθηγητής Χωροταξίας και Πολεοδομίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Χάρης Κοκκώσης σημείωσε ότι ο τουρισμός είναι αλληλένδετος με πολλούς κλάδους της οικονομίας. Αλλάζουν, είπε ο κ. Κοκώσης, τόσο γρήγορα τα πάντα γύρω μας (τεχνολογία, γεωπολιτική, κοινωνική δομή και δυναμική, κ.λπ.), που επιβάλλουν ταυτόχρονα στρατηγική αλλά και διαχείριση.«Μέχρι τώρα αναζητούσαμε την αριθμητική αύξηση του τουρισμού. Τώρα θα πρέπει να βάζουμε κριτήρια σχετικά με το ποιοι θα μπουν στη χώρα. Δεν πρέπει να αντιγράφουμε ό,τι κάνουν οι άλλοι», πρότεινε ο καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης και κάτοχος της έδρας Gladstone στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, Στάθης Καλύβας. «Οταν ένας τόπος είναι καλός για τους κατοίκους του, είναι και καλός για τους τουρίστες του», συμπλήρωσε και υπογράμμισε πως «θα πρέπει να αποφύγουμε μοντέλα τουρισμού που δεν προσθέτουν θετικά στον τουρισμό όπως για παράδειγμα η κρουαζιέρα. Χιλιάδες τουρίστες αποβιβάζονται σε έναν προορισμό αφήνοντας δυστυχώς πίσω τους μόνο σκουπίδια. Αυτό το μοντέλο δεν βοηθάει την Ελλάδα. Θα πρέπει να δημιουργήσουμε εμπειρίες όπου οι μόνιμοι κάτοικοι μαζί με τους ταξιδιώτες αναπτύσσουν ένα «διάλογο» μεταξύ τους και ανταλλάσσουν εμπειρίες». «Το να προσκαλούμε πλούσιους τουρίστες απλά ανεβάζει το κόστος των διακοπών για όλους», ανέφερε χαρακτηριστικά. Την κρισιμότητα, τις προκλήσεις αλλά και τις επιτυχίες του σχεδιασμού μιας ολοκληρωμένης πολιτικής για τη διαχείριση προορισμών μέσω διαλόγου με όλα τα εμπλεκόμενα μέρη περιέγραψε ο επικεφαλής του οργανισμού διαχείρισης τουρισμού της Ολλανδίας (Netherlands Board of Tourism & Conventions), Jos Vranken.
Για τη σχέση της αρχιτεκτονικής με τη χωρική ταυτότητα και τη βελτίωση του τρόπου ζωής μίλησαν οι κορυφαίοι αρχιτέκτονες Ανδρέας Κούρκουλας, Πάνος Δραγώνας και Γιάννης Αίσωπος. Συζητώντας για το πώς μπορεί να διαφυλαχθεί η ταυτότητα παραδοσιακών οικισμών σε δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς και ταυτόχρονα να εξελιχθεί η αρχιτεκτονική τους, ο κ. Κούρκουλας παραλλήλισε την υπάρχουσα κατάσταση με μια σκηνογραφία, τονίζοντας πως θα πρέπει να σχεδιαστεί το πώς η σύγχρονη αρχιτεκτονική θα ταιριάξει με το υπάρχον περιβάλλον, δίνοντας ως παράδειγμα τα Ξενία του Αρη Κωνσταντινίδη το ’60. Ο Πάνος Δραγώνας εξήγησε πως οι τουριστικοί οικισμοί δεν αφορούν μόνο την εικόνα ενός κτίσματος, αλλά «ένα ολόκληρο πρόγραμμα, με τους ήχους, με τις μυρωδιές, με τα τζιτζίκια, αν θέλετε, αλλά και με ένα αφήγημα».
Συζητώντας για τις πόλεις, και οι τρεις εκτίμησαν πως θα πρέπει να αποφευχθεί η ομογενοποίηση περιοχών, και ακόμα και σε πολύ δημοφιλείς στους τουρίστες γειτονιές να διατηρηθεί η «ζωντάνια της γειτονιάς» και της τοπικής κοινωνίας.
Τραπεζική στήριξη
Υπάρχουν επαρκείς χρηματοδοτήσεις για να γίνουν όλα αυτά; Ο ξενοδοχειακός κλάδος αποτελεί διαχρονικά έναν από τους σημαντικότερους που έχει στηρίξει ο τραπεζικός κλάδος. Τα συνολικά δάνειά του ανέρχονται σε 9,6 δισ. σε σύνολο επιχειρηματικών δανείων 72 δισ., δηλαδή περίπου το 13% του συνόλου. Οπως εξήγησε στο πλαίσιο της εκδήλωσης ο Θεόδωρος Τζούρος, Executive General Manager, Chief Corporate & Investment Banking της Τράπεζας Πειραιώς, «το τραπεζικό σύστημα στις νέες χρηματοδοτήσεις εξετάζει την υλοποίηση των κριτηρίων από τις επιχειρήσεις όπως το ενεργειακό τους αποτύπωμα», αλλά «οι επιδόσεις των επιχειρήσεων του τουρισμού όσον αφορά το ESG είναι ακόμα χαμηλές». «Εχουμε έτοιμες πάντως χρηματοδοτήσεις τουριστικών επιχειρήσεων που επενδύουν σε ΑΠΕ, ενώ και το Ταμείο Ανάκαμψης συμβάλλει καίρια προς την ίδια κατεύθυνση», συμπλήρωσε.
