Τις παθογένειες δεκαετιών στην αγορά ακινήτων έχει αποκαλύψει η εφαρμογή της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου, από τον Απρίλιο του 2022 και μετά, σε όλες τις μεταβιβάσεις. Επί της ουσίας, η ανάγκη σύνταξης και υποβολής στο μηχανογραφικό σύστημα του ΤΕΕ του φακέλου της ταυτότητας κτιρίου, όπου συγκεντρώνονται όλα τα απαραίτητα έγγραφα που συνοδεύουν ένα ακίνητο (π.χ. οικοδομική άδεια, πίνακας χιλιοστών, κατόψεις κτιρίου, δήλωση υπαγωγής στον νόμο περί αυθαιρέτων κτλ.), έχει φέρει στην επιφάνεια όλες τις παρανομίες, αυθαιρεσίες και πολεοδομικές παραβάσεις που έχουν συντελεστεί, είτε κατά το στάδιο της ανέγερσης ενός κτιρίου είτε μεταγενέστερα στην ιστορία του, π.χ. με αλλαγές χρήσεων, προσθήκες επιφανειών καθ’ υπέρβαση του συντελεστή δόμησης ή κάλυψης, ή ακόμη και ψευδείς βεβαιώσεις μηχανικών περί μη ύπαρξης αυθαιρεσιών, όπως αποκάλυψε πρόσφατα η Ενωση Συμβολαιογράφων Ελλάδος.
Από την άλλη πλευρά, η απόπειρα της πολιτείας να ενισχύσει την ασφάλεια των μεταβιβάσεων, ώστε ο κάθε ιδιοκτήτης να γνωρίζει ακριβώς τι πουλάει και ο επίδοξος αγοραστής τι αγοράζει, έχει δημιουργήσει και σοβαρά προβλήματα, καθώς, όπως αναφέρει σε σχετική δημόσια παρέμβασή της η ΠΟΜΙΔΑ, ο έλεγχος που γίνεται «έχει καταστήσει εκατοντάδες χιλιάδες ακίνητα, περιουσιακά στοιχεία σε όλη τη χώρα, πράγματα εκτός συναλλαγής». Σύμφωνα με την ΠΟΜΙΔΑ, η ταυτότητα κτιρίου επιβάλλει λεπτομερή εμβαδομέτρηση και αποτύπωση όλων των μεταβιβαζόμενων ακινήτων και ιδιαιτέρως των οριζοντίων ιδιοκτησιών (δηλαδή κυρίως των διαμερισμάτων). Στη συνέχεια γίνεται σύγκριση των στοιχείων αυτών με τα εγκεκριμένα πολεοδομικά σχέδια, με τις κατόψεις που επισυνάπτονται στις σχετικές συμβολαιογραφικές πράξεις, με τις τακτοποιήσεις αυθαιρέτων, τις κτηματολογικές εγγραφές, αλλά και τις βεβαιώσεις ΕΝΦΙΑ και ΤΑΠ, ως προς τη διαμερισμάτωση και το εμβαδόν της επιφάνειάς τους. Από τις συγκρίσεις αυτές πολύ συχνά προκύπτουν αποκλίσεις τετραγωνικών, που οδηγούν σε τέλμα την πώληση (ακόμη και αν το ακίνητο είναι μικρότερο, δηλαδή δεν έχει γίνει κάποια υπέρβαση του επιτρεπόμενου συντελεστή), μετατρέποντας τη σύνταξη οποιουδήποτε συμβολαίου αγοραπωλησίας ή γονικής παροχής ακινήτου σε πραγματικό «γολγοθά».
Οπως τονίζει ο κ. Στράτος Παραδιάς, πρόεδρος της ΠΟΜΙΔΑ, «αυτό συμβαίνει γιατί η σύνταξη συμβολαίων μεταβίβασης ακινήτων καθίσταται αδύνατη χωρίς να προηγηθεί διόρθωση των προηγούμενων συμβολαίων ή υπογραφή πράξεων τροποποίησης των οριζοντίων ιδιοκτησιών από όλους τους συνιδιοκτήτες των πολυκατοικιών, ακόμη κι αν πρόκειται για ελάχιστες μικροδιαφορές. Στις περιπτώσεις των οροφοδιαμερισμάτων, το πρόβλημα είναι δεδομένο, καθώς εκεί δεν υπάρχει η δυνατότητα της νέας και κατ’ όνομα μόνο μονομερούς τροποποίησης, αφού δεν υπάρχει γείτονας για να την υπογράψει».
H ΠΟΜΙΔΑ προτείνει νομοθετικές ρυθμίσεις σύμφωνα με τις οποίες, με ευθύνη των ιδιοκτητών και με την υπεύθυνη βεβαίωση των μηχανικών τους, κάθε ιδιοκτήτης θα μπορεί να προβεί σε διορθώσεις συμβολαίων μονομερώς ως προς την πραγματική επιφάνεια και διαμερισμάτωση της ιδιοκτησίας του. Ζητείται δηλαδή να μπορεί να γίνεται μονομερής τροποποίησης της πράξης σύστασης οριζοντίου ιδιοκτησίας της πολυκατοικίας, χωρίς όμως να θίγονται στο παραμικρό τα χιλιοστά επί του οικοπέδου και οι λοιπές αναλογίες, δικαιώματα και υποχρεώσεις των άλλων συνιδιοκτητών.
