Σε ακόμη ένα βήμα προς τη στροφή σε ορθόδοξη νομισματική πολιτική προχωράει τώρα η Τουρκία, καθώς αρχίζει να ανακαλεί, ή τουλάχιστον να χαλαρώνει, προς το παρόν, τις ανορθόδοξες πολιτικές με τις οποίες επιχειρούσε να στηρίξει την τουρκική λίρα.
Η Τράπεζα της Τουρκίας, υπό την ηγεσία πλέον της Χαβιζέ Ερκάν, πρώην στελέχους της Goldman Sachs, ανακοίνωσε ότι μειώνει το ποσοστό των καταθέσεων που απαιτούσε έως τώρα να διατηρούν οι τράπεζες σε τουρκικές λίρες.
Πρόκειται για ένα από τα πλέον ακανθώδη θέματα στη σχέση της Κεντρικής Τράπεζας με τις τράπεζες της χώρας, οι οποίες έχουν διαμαρτυρηθεί επανειλημμένως ότι αυτού του είδους οι πολιτικές υπονόμευαν την κερδοφορία τους. Αποτελούσε προσπάθεια να πειθαναγκάσει καταναλωτές και επιχειρήσεις να μειώσουν τις καταθέσεις τους σε δολάρια και γενικότερα σε σκληρό νόμισμα και να τις διατηρούν σε τουρκικές λίρες.
Ζητούμενο, βεβαίως, ήταν σε μόνιμη βάση η στήριξη της τουρκικής λίρας χωρίς τη στροφή σε ορθόδοξες πολιτικές, όπως η αύξηση των επιτοκίων. Και φυσικά οικονομολόγοι και αναλυτές έχουν επισημάνει πολλές φορές ότι οι πολιτικές αυτού του είδους ισοδυναμούν με συγκεκαλυμμένους ελέγχους στις κινήσεις κεφαλαίου, καθώς στην πράξη καθιστούν ιδιαιτέρως δαπανηρές τις συναλλαγές σε ξένο νόμισμα.
Σε αυτήν την κατηγορία μέτρων ήταν, άλλωστε, και οι ειδικοί τραπεζικοί λογαριασμοί σε τουρκικές λίρες που επινόησε η κυβέρνηση Ερντογάν περίπου προ δύο ετών, όταν για να πείσει καταναλωτές και επιχειρήσεις να διατηρήσουν τις καταθέσεις τους σε τουρκικές λίρες υποσχέθηκε να αναπληρώνει όποιο τμήμα της αξίας τους θα έχαναν λόγω της υποτίμησης του νομίσματος.
Οπως αναφέρει σχετικό ρεπορτάζ των Financial Times, η Τράπεζα της Τουρκίας ανακοίνωσε την αλλαγή πολιτικής λίγες ημέρες μετά την πρώτη και κάπως διστακτική αύξηση των επιτοκίων της τουρκικής λίρας στο 15%. Η πρώτη αυτή κίνηση έχει ήδη δώσει λαβή για σχόλια και ερμηνείες, καθώς οι πλέον αισιόδοξοι έσπευσαν να μιλήσουν για στροφή του νέου οικονομικού επιτελείου σε ορθόδοξες πολιτικές, ενώ οι πιο επιφυλακτικοί τόνιζαν πως η αύξηση ήταν σαφώς μικρότερη από την απαιτούμενη.
Είναι γεγονός ότι μέχρι την περασμένη εβδομάδα, οπότε και προχώρησε στην εν λόγω αύξηση η Κεντρική Τράπεζα, οι περισσότεροι αναλυτές προέβλεπαν μια πρώτη εκτόξευση των επιτοκίων τουλάχιστον στο 17%, δεδομένου ότι ο πληθωρισμός στην Τουρκία έχει μεν υποχωρήσει από το 85%, στο οποίο βρισκόταν το περασμένο έτος, αλλά βρίσκεται πάνω από το 40% και έχει ξαναπάρει την ανιούσα. Ανακοινώνοντας τη χαλάρωση των απαιτήσεων, η Κεντρική Τράπεζα μίλησε για βήμα προς μια «απλουστευμένη» προσέγγιση στην οικονομική πολιτική.
Ανάμεσα στις παρενέργειες των ανορθόδοξων πολιτικών που εφάρμοζε μέχρι τώρα η κυβέρνηση Ερντογάν συγκαταλέγεται το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών της Τουρκίας, που τον Απρίλιο έφτανε στα 20,73 δισ. δολάρια.
Ομοίως και η κατασπατάληση των συναλλαγματικών διαθεσίμων της Τουρκίας που, αν αφαιρεθούν τα δάνεια εκ μέρους των εμπορικών τραπεζών, βρίσκονται σε αρνητικό έδαφος και συγκεκριμένα στα μείον 18,9 δισ. δολάρια. Κι αυτό γιατί η Τράπεζα της Τουρκίας μέσα στην τελευταία πενταετία έχει κυριολεκτικά κατασπαταλήσει τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της χώρας.
Από την αρχή του έτους, φέτος, μέχρι την 1η Ιουνίου έχει δαπανήσει 24,3 δισ. δολάρια. σε παρεμβάσεις στην αγορά συναλλάγματος, με σκοπό τη στήριξη της ισοτιμίας της λίρας. Οι παρεμβάσεις, όπως ήταν αναμενόμενο, κλιμακώθηκαν τις τελευταίες εβδομάδες πριν από τις εκλογές.
