Μία ημέρα μετά τα όσα δήλωσε κατηγορηματικά η πρόεδρος της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, περί της επιμονής του πληθωρισμού και της συνεπακόλουθης ανάγκης για υψηλά επιτόκια, ο επικεφαλής οικονομολόγος της ΕΚΤ, Φίλιπ Λέιν, προειδοποίησε τις αγορές να μην προεξοφλούν μειώσεις επιτοκίων μέσα στα επόμενα δύο χρόνια. Η στροφή της ΕΚΤ σε περιοριστική νομισματική πολιτική έχει αρχίσει, πάντως, να προκαλεί αντιδράσεις, με την πρωθυπουργό της Ιταλίας Τζόρτζια Μελόνι να προειδοποιεί για πλήγμα στην οικονομία της Ευρωζώνης.
Υπενθυμίζεται ότι η ΕΚΤ αύξησε τον Ιούνιο το βασικό επιτόκιο κατά 25 μονάδες βάσης στο 3,5%, στο πλαίσιο μιας σειράς αυξήσεων από τον περασμένο Ιούλιο, προκειμένου να περιορισθεί ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη. Μιλώντας στο CNBC από τη Σίντρα της Πορτογαλίας, όπου πραγματοποιείται το ετήσιο συνέδριο της ΕΚΤ, ο οικονομολόγος της ΕΚΤ ανέφερε ότι η ζώνη του ευρώ βρίσκεται σε «φάση προσαρμογής», καθώς τα υψηλά επιτόκια διαχέονται στην οικονομία και οι μισθοί προσπαθούν να καλύψουν τις αυξήσεις των τιμών. Προσέθεσε ότι «το ζήτημα το οποίο πρέπει να απασχολήσει την αγορά είναι η χρονική στιγμή ή η ταχύτητα αντιστροφής της περιοριστικής πολιτικής».
Ο ετήσιος πληθωρισμός στην Ευρωζώνη διαμορφώθηκε στο 6,1% τον Μάιο από 7% τον προηγούμενο μήνα. Ο δομικός πληθωρισμός, ο οποίος δεν περιλαμβάνει τις ευμετάβλητες τιμές των τροφίμων και της ενέργειας, ήταν 5,3% σε ετήσια βάση. Και οι δύο παραμένουν αρκετά πάνω από τον στόχο του 2% που έχει θέσει η ΕΚΤ.
«Δεν θα επανέλθουμε στο 2% για τα επόμενα δύο χρόνια», είπε αναφερόμενος στον πληθωρισμό και πρόσθεσε: «Θα σημειωθεί σημαντική πρόοδος ακόμη και φέτος, κυρίως προς το τέλος του έτους, αλλά δεν πρόκειται να υποχωρήσει στο 2% μέσα σε λίγους μήνες». Ο κ. Λέιν άφησε επιπλέον να εννοηθεί ότι οι διαμορφωτές νομισματικής πολιτικής θα πρέπει να συνεχίσουν την πορεία τους και να διατηρήσουν την περιοριστική νομισματική πολιτική για αρκετό διάστημα. «Για μια σημαντική χρονική περίοδο τα επιτόκια θα πρέπει να παραμείνουν σε περιοριστικά επίπεδα προκειμένου να βεβαιωθούμε ότι δεν θα προκύψει νέο πληθωριστικό σοκ που θα μας απομακρύνει από το 2% και αυτή η χρονική περίοδος είναι πολύ σημαντική», είπε και προσέθεσε πως δεν βλέπει «μειώσεις επιτοκίων γρήγορα, οπότε δεν είναι σκόπιμο να υπάρχουν τέτοιες προσδοκίες». Οι δηλώσεις του ήρθαν στον απόηχο των δηλώσεων της προέδρου της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, η οποία δήλωσε την Τρίτη ότι η ΕΚΤ έχει κάνει «σαφή πρόοδο», αλλά «δεν μπορεί ακόμη να κηρύξει τη νίκη».
Η αύξηση του Ιουλίου είναι τετελεσμένο γεγονός, δήλωσε ο αντιπρόεδρος της ΕΚΤ Λουίς ντε Γκίντος. Τι θα γίνει τον Σεπτέμβριο, νομίζω ότι είναι ανοιχτό, συμπλήρωσε.
Αβεβαιότητα
Εν τω μεταξύ, ο αντιπρόεδρος της ΕΚΤ, Λουίς ντε Γκίντος, δήλωσε ότι είναι βέβαιο πως θα υπάρξει μια ακόμη αύξηση επιτοκίων, αλλά παραμένει αβέβαιο το τι θα γίνει στην επόμενη συνεδρίαση του Σεπτεμβρίου. Εξέφρασε την εκτίμηση πως αυτό θα εξαρτηθεί από τα οικονομικά στοιχεία που θα προκύψουν μέχρι τότε. Ο κ. Ντε Γκίντος δήλωσε στο Bloomberg ότι οι υποκείμενες πληθωριστικές πιέσεις μπορεί να αποδειχθούν πιο επίμονες από ό,τι αναμένεται επί του παρόντος, καθώς η θερινή τουριστική περίοδος ενδέχεται να οδηγήσει σε αύξηση του κόστους των υπηρεσιών. «Θεωρώ ότι η αύξηση του Ιουλίου είναι τετελεσμένο γεγονός», δήλωσε και προσέθεσε πως το τι θα γίνει τον Σεπτέμβριο «είναι ανοιχτό».
Αναφερόμενος στην πορεία της οικονομίας, επισήμανε ότι η υποχώρηση που κατεγράφη στις επιδόσεις της Ευρώπης είναι πιθανό να συνεχιστεί και το δεύτερο εξάμηνο του 2023. «Θεωρώ ότι κάποιοι από αυτούς τους πτωτικούς κινδύνους έχουν αρχίσει να υλοποιούνται και καθίστανται πολύ πιο ορατοί», ανέφερε και πρόσθεσε: «Τα στοιχεία που λαμβάνουμε για την ανάπτυξη δεν είναι πολύ καλά».
Αντίδραση Μελόνι
Στο μεταξύ, οι αλλεπάλληλες προειδοποιήσεις τόσο από την πρόεδρο όσο και από άλλα στελέχη της ΕΚΤ περί ανάγκης να παραμείνουν τα επιτόκια σε υψηλά επίπεδα προκάλεσαν χθες την αντίδραση της Ιταλίδας πρωθυπουργού Τζόρτζια Μελόνι. Σε ομιλία της ενώπιον του ιταλικού κοινοβουλίου χαρακτήρισε «απλοϊκή» την προσέγγιση της ΕΚΤ στη μάχη κατά του πληθωρισμού και προέβλεψε πως θα υπάρξουν επιπτώσεις στις ευρωπαϊκές οικονομίες, που θα πληγούν αντί να βοηθηθούν. Τόνισε πως ο πληθωρισμός του 6,1% που κατεγράφη τον Μάιο δεν είναι παρενέργεια της υπερθέρμανσης της ευρωπαϊκής οικονομίας αλλά άμεση συνέπεια του ενεργειακού σοκ, συνεπακόλουθου του πολέμου στην Ουκρανία. Η κ. Μελόνι περιέγραψε τις πληθωριστικές πιέσεις ως «απεχθή κρυφό φόρο που πλήττει τους φτωχότερους και όσους έχουν σταθερό εισόδημα» και προειδοποίησε πως η στρατηγική της ΕΚΤ κατά του πληθωρισμού έχει πάρει λάθος δρόμο. Τόνισε μάλιστα πως «είναι μεν σωστή μια σκληρή μάχη κατά του πληθωρισμού, αλλά η απλοϊκή συνταγή της ΕΚΤ με τις αυξήσεις των επιτοκίων δεν φαίνεται σε πολλούς πως κινείται στον σωστό δρόμο».
