Επειτα από μια κακή επίδοση στις τοπικές και περιφερειακές εκλογές του Μαΐου, ο σοσιαλιστής πρωθυπουργός της Ισπανίας Πέδρο Σάντσεθ προκήρυξε πρόωρες εθνικές εκλογές στις 23 Ιουλίου, ενώ προηγουμένως είχε ανακοινωθεί πως θα διεξάγονταν τον Δεκέμβριο. Η διαδικασία θα αναδείξει εκπροσώπους για το σύνολο των 350 εδρών της Κάτω Βουλής (Κογκρέσο των Αντιπροσώπων), καθώς και για τις 208 από τις 285 έδρες της Ανω Βουλής (Γερουσία). Στη συνέχεια ο νέος πρωθυπουργός θα πρέπει να λάβει έγκριση από την Κάτω Βουλή και επί του παρόντος το κεντροδεξιό Λαϊκό Κόμμα (PP) προηγείται στις δημοσκοπήσεις με 34% των συμμετεχόντων. Το ποσοστό είναι σημαντικά αυξημένο από το 21% στις προηγούμενες εκλογές, τον Νοέμβριο του 2019. Μαζί με το δεξιό Vox (με 13% στις δημοσκοπήσεις έναντι του 15% το 2019) είναι φαβορί για να σχηματίσουν την επόμενη κυβέρνηση. Εντούτοις το κεντροαριστερό Ισπανικό Σοσιαλιστικό Κόμμα (PSOE) του Σάντσεθ έχει καλύψει εν μέρει το χαμένο έδαφος με 28%, ενώ και οι αριστεροί σύμμαχοί του στο νεοσύστατο Sumar (που αντικαθιστά το Podemos) μπορούν να ελπίζουν σε 13% (τα ίδια ποσοστά είχαν και τον Νοέμβριο του 2019), σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις.
Αναφορικά με την οικονομία της χώρας, τώρα αυτή υστερεί σε σχέση με τους εταίρους της στην Ευρώπη. Συγκεκριμένα, το πρώτο τρίμηνο του 2023 το πραγματικό ΑΕΠ ήταν μόλις 0,1% υψηλότερο από ό,τι το τέταρτο τρίμηνο του 2019, δηλαδή πριν από την κρίση του κορωνοϊού και τη στιγμή που η σημερινή κυβέρνηση του Πέδρο Σάντσεθ ανέλαβε τα καθήκοντά της. Την ίδια περίοδο το σύνολο της Ευρωζώνης είχε ρυθμό ανάπτυξης 2,2% και η οικονομία της γειτονικής Πορτογαλίας είχε ΑΕΠ αυξημένο κατά 4,4%. Και αυτό συνέβη παρά την πολύ μεγαλύτερη δημοσιονομική τόνωση στην Ισπανία, όπου το δημόσιο χρέος διογκώθηκε από 98,2% του ΑΕΠ το 2019 σε 113,2% το 2022 (+15 ποσοστιαίες μονάδες), σε σύγκριση με την άνοδο κατά 7,5 ποσοστιαίες μονάδες στην Ευρωζώνη, στο 91,6%. Η Πορτογαλία κατάφερε μάλιστα να μειώσει τον δείκτη χρέους της κατά 2,7 ποσοστιαίες μονάδες, στο 113,9% του ΑΕΠ, και, σε αντίθεση με την Ισπανία, πιθανότατα θα έχει χονδρικά ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς τα επόμενα χρόνια.
Δεδομένης της αύξησης του ποσοστού μόνιμων θέσεων εργασίας στην Ισπανία, η ανεργία μειώθηκε από 13,9% τον Νοέμβριο του 2019 σε 12,7% φέτος τον Ιούνιο. Ωστόσο, παραμένει πολύ υψηλότερη από ό,τι στην Ευρωζώνη (ποσοστό ανεργίας 6,5%), στην Πορτογαλία (6,4%) και στη Γερμανία (2,9%). Για να κλείσει το χάσμα η Ισπανία χρειάζεται περαιτέρω διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, όχι κρατικές δαπάνες. Ο Αλμπέρτο Νούνιεθ Φεϊχό του Λαϊκού Κόμματος φαίνεται να θέλει να κυβερνήσει ως μετριοπαθής. Λόγου χάριν προτείνει περιορισμένες μόνο φορολογικές ελαφρύνσεις, ενώ επιθυμεί να συνεργαστεί στενά με τους εταίρους του στην Ε.Ε.
