Η Ευρώπη δεσμεύεται να μειώσει τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα τουλάχιστον 55% μέχρι το 2030 και να τις μηδενίσει έως το 2050. Οι κυβερνήσεις των κρατών της Ε.Ε. έχουν συμφωνήσει στη στρατηγική, αλλά τείνουν να αποτυπώνουν το βραχυπρόθεσμο κόστος της πράσινης μετάβασης. Εάν δεν εξηγήσουν στους πολίτες πώς αυτό θα κατανεμηθεί, μπορεί να βρεθούν ενώπιον εξουθενωτικών λαϊκιστικών διαμαρτυριών που θα διακυβεύσουν το εγχείρημα. Ο Γάλλος οικονομολόγος Ζαν Πισανί-Φερί συνέκρινε τον αντίκτυπο της πράσινης μετάβασης με το οικονομικό σοκ από τις απότομες αυξήσεις στις τιμές του πετρελαίου τη δεκαετία του 1970. Η καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, όπως υποστηρίζει, ισοδυναμεί με την τιμή ενός πόρου –ήτοι ενός σταθερού κλίματος– που για πάρα πολύ καιρό ήταν δωρεάν. Εν αντιθέσει με τα προηγούμενα σοκ, είναι οι κυβερνήσεις που ξεκίνησαν και διαχειρίζονται την πράσινη μετάβαση και σε μεγάλο βαθμό τη χρηματοδοτούν. Η προηγούμενη αδράνεια έχει προστεθεί στον λογαριασμό.
Οι επιπλέον επενδύσεις στον ενεργειακό τομέα της Ε.Ε. το 2021-2030 σε σύγκριση με την προηγούμενη δεκαετία θα κυμαίνονται μεταξύ 260-380 δισ. ευρώ ή 1,5%-1,8% του ΑΕΠ, σύμφωνα με την Κομισιόν. Η ταχύτητα της μετάβασης θα έχει αντίκτυπο στην ανάπτυξη και στον πληθωρισμό. Εάν οι πράσινες επενδύσεις αντικαταστήσουν άλλες πιο κερδοφόρες από κυβερνήσεις, νοικοκυριά ή επιχειρήσεις, θα επηρεάσουν δυσμενώς την ανάπτυξη. Η Διεθνής Υπηρεσία Ενέργειας σημειώνει πως η μείωση των επενδύσεων στην ενέργεια από ορυκτά καύσιμα δεν συνοδεύεται ακόμη από ώθηση στις επενδύσεις σε ΑΠΕ κι αυτό το έλλειμμα ίσως έπληττε περαιτέρω την ανάπτυξη. Γενικότερα, οι αγορές αγαθών και εργασίας θα επηρεαστούν αρνητικά την προσεχή δεκαετία λόγω της γρήγορης προσαρμογής στον στόχο των μηδενικών ρύπων. Υπάρχει κίνδυνος η πράσινη μετάβαση να οξύνει τις ανισότητες, εάν οι κυβερνήσεις δεν επινοήσουν επιδοτήσεις ώστε να την καταστήσουν λιγότερο επαχθή για τα χαμηλότερα εισοδήματα.
Η Ε.Ε. πρέπει να ξεκαθαρίσει στους πολίτες της τι θα κληθούν να πληρώσουν.
Οι τρεις τρόποι χρηματοδότησής της –φόροι, περικοπές δαπανών ή μεγαλύτερο χρέος– είναι προβληματικοί. Η Γαλλία και η Ιταλία, με επίπεδα χρέους προς ΑΕΠ 112% και 144% αντιστοίχως, δύσκολα θα δανεισθούν περισσότερο. Η Βρετανία έχει από τους χαμηλότερους φορολογικούς συντελεστές. Ισως θα μπορούσε να αυξήσει τη συνεισφορά των επιχειρήσεων ή των υψηλότερων εισοδημάτων, αλλά είναι απίθανο να το πράξει λόγω πολιτικού κόστους. Η Γερμανία μοιάζει να αντέχει τη μετάβαση, αλλά η υπερβολική έμφασή της στη ρύθμιση περιβαλλοντικών θεμάτων προκαλεί σφοδρές αντιδράσεις. Ο Πάολο Τζεντιλόνι, επίτροπος Οικονομίας της Ε.Ε., δήλωσε ότι η Ευρώπη πρέπει να χρηματοδοτήσει τη δική της βιομηχανική πράσινη μετάβαση. Ωστόσο οι Ευρωπαίοι πολιτικοί, ενώ ανανεώνουν τις δεσμεύσεις τους για μηδενικούς ρύπους έως το 2050, συνεχίζουν να αμφισβητούν το ερώτημα για το πώς θα χρηματοδοτήσουν τη διαδικασία.
