Στην πρόβλεψη ότι κατά την προσεχή διετία ο ελληνόκτητος στόλος είναι πιθανό να συρρικνωθεί, ανακόπτοντας την αναπτυξιακή πορεία του, προχώρησε η Petrofin Research στο πλαίσιο σχετικής ετήσιας έκθεσής της για την πορεία της ελληνικής ναυτιλίας το 2022. Σύμφωνα με την εξειδικευμένη εταιρεία μελετών ναυτιλίας, «ο αντίκτυπος των νέων περιβαλλοντικών κανονισμών είναι πλέον πολύ ισχυρός και επικείμενος, γεγονός που δημιουργεί σημαντική αβεβαιότητα μεταξύ των πλοιοκτητών». Είναι χαρακτηριστικό ότι κατά τη διάρκεια του πρώτου εξαμήνου το ελληνικό «βιβλίο παραγγελιών» υποχώρησε κατά 20%, αν και το 34% των πλοίων που βρίσκονται υπό παραγγελία είναι με τεχνολογίες καύσης διπλού τύπου καυσίμων (π.χ. ναυτιλιακό πετρέλαιο και LNG ή κάποιο άλλο εναλλακτικό καύσιμο).
Η μείωση των νέων επενδύσεων σε νεότευκτα πλοία μεταφράζεται σε λιγότερες παραδόσεις τα επόμενα χρόνια κι επομένως και σε περιορισμό του μεγέθους του στόλου. Σε αυτό το πλαίσιο η Petrofin εκτιμά ότι τα επόμενα δύο χρόνια ο ελληνόκτητος στόλος είναι πιθανό να συρρικνωθεί, προτού αρχίσει να επιστρέφει ξανά σε τροχιά μεγέθυνσης, αρχής γενομένης από το 2025 και μετά. Τότε εκτιμάται ότι θα αυξηθεί ο αριθμός των παραλαβών νέων πλοίων, ενώ θα αυξηθούν και οι αγορές μεταχειρισμένων πλοίων, όντας περισσότερες από τις αντίστοιχες πωλήσεις.
Σε αυτό το πλαίσιο η εταιρεία αναφέρει ότι η κινεζική ναυτιλία έχει αρχίσει να μειώνει την απόστασή της από την Ελλάδα, απειλώντας πλέον την πρωτοκαθεδρία της χώρας μας. Πρόκειται για μια τάση που έχει παγιωθεί τα τελευταία χρόνια και καταγράφηκε και το 2022. Συγκεκριμένα, ο ελληνόκτητος στόλος διαμορφώθηκε σε 465,1 εκατ. τόνους dwt (μεταφορική ικανότητα), έναντι 360 εκατ. dwt της Κίνας. Ωστόσο, με βάση τα στοιχεία της Clarkson’s, σε όρους ολικού βάρους (gross tonnage), ο ελληνόκτητος στόλος βρίσκεται πλέον πολύ κοντά στον αντίστοιχο κινεζικό.
Το πρώτο εξάμηνο του 2023 το ελληνικό «βιβλίο παραγγελιών» μειώθηκε κατά 20%.
Ειδικότερα, ο τελευταίος άγγιξε τα 240 εκατ. βάρους το 2022, σημειώνοντας ετήσια αύξηση κατά 6,15%, τη στιγμή που ο ελληνικός στόλος αυξήθηκε κατά μόλις 1,37% σε 251 εκατ. τόνους. Μάλιστα, με το πέρας του πρώτου εξαμήνου του 2023 τα κινεζικά πλοία αυξήθηκαν σε 247,1 εκατ. τόνους, ενώ τα ελληνικά υποχώρησαν ελαφρώς σε 248,3 εκατ. τόνους.
Σύμφωνα με την Petrofin, «με δεδομένη την παγκόσμια οικονομική ισχύ της Κίνας και τις τεράστιες εμπορικές απαιτήσεις της, που διαμορφώνουν και τις ανάγκες για έναν μεγάλο εγχώριο στόλο, δεν είναι πιθανό για την Ελλάδα να διατηρήσει τα πρωτεία για πάντα. Παρ’ όλα αυτά, τουλάχιστον προς το παρόν, η Ελλάδα παραμένει στην κορυφή της ναυτιλίας», τονίζει η εταιρεία.
Με βάση τα στοιχεία της έρευνας, στο τέλος του 2022 ο ελληνόκτητος στόλος αριθμούσε 6.409 πλοία, σημειώνοντας αύξηση κατά 286 πλοία, σε σχέση με τα 6.123 του 2021. Πρόκειται για μια αύξηση κατά 12,2 εκατ. τόνους dwt και κατά 2,8% σε όρους χωρητικότητας. Από τα 286 πλοία που προστέθηκαν, τα 186 αφορούσαν καθαρά την ποντοπόρο ναυτιλία, όντας μεγαλύτερα από 20.000 τόνους σε μεταφορική ικανότητα dwt. Από αυτά τα 186, τα 97 πλοία ήταν φορτηγά πλοία μεταφοράς ξηρού χύδην φορτίου. Aλλο ένα χαρακτηριστικό στοιχείο είναι ότι η μέση ηλικία του ελληνόκτητου στόλου είναι πλέον 14,1 έτη ή 1,1 περισσότερα από πέρυσι. Μάλιστα πρόκειται για τη χειρότερη επίδοση από το 2014, κάτι που δεν προβλέπεται να διαφοροποιηθεί τα επόμενα χρόνια, ακριβώς λόγω της στάσης αναμονής που τηρούν οι Eλληνες πλοιοκτήτες λόγω της αβεβαιότητας που επικρατεί σχετικά με τις τεχνολογίες που θα είναι οι καταλληλότερες για την επίτευξη των στόχων της απανθρακοποίησης της ναυτιλίας.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει και το γεγονός ότι συνεχίστηκε η τάση συγκέντρωσης στον κλάδο. Παρότι λειτουργούν σήμερα 599 ναυτιλιακές εταιρείες (από 607 το 2021, αλλά και 588 το 2018), οι 70 μεγαλύτερες εξ αυτών ελέγχουν πάνω από το 75% του συνολικού στόλου. Επιπλέον καταγράφονται 78 εταιρείες που ελέγχουν στόλο τουλάχιστον 1 εκατ. dwt μεταφορικής ικανότητας η κάθε μία. Αυτό σημαίνει ότι οι εν λόγω εταιρείες ελέγχουν αθροιστικά το 78% του συνολικού στόλου με βάση τη μεταφορική ικανότητα.
