Ο πλήρης έλεγχος των καταστροφικών πυρκαγιών μαζί με την προστασία της ανθρώπινης ζωής είναι απόλυτη σχεδόν προτεραιότητα για τους παράγοντες του τουρισμού στη Ρόδο που προσπαθούν να χαράξουν την επόμενη μέρα. Η καταστροφή τμήματος του φυσικού περιβάλλοντος, οι ζημιές που υπέστη αριθμός καταλυμάτων, όπως και το γεγονός ότι η πύρινη λαίλαπα δεν έχει πλήξει περισσότερο από το 10% των κλινών του νησιού, αποτελούν τα δεδομένα που περιβάλλουν το τουριστικό προϊόν του νησιού. Ολα αυτά έχουν ως κοινό παρονομαστή, όπως αναφέρουν στην «Κ» τουριστικοί παράγοντες του νησιού, το γεγονός ότι στη Ρόδο, που πέρυσι υποδέχθηκε περίπου 2,6 εκατ. επισκέπτες, οι ακυρώσεις κρατήσεων, τουλάχιστον μέχρι τώρα, δεν είναι πολλές. Ως εκ τούτου, όπως εξηγούν επιχειρηματίες της Ρόδου, σε πρώτη φάση, τα καταλύματα που βρίσκονται σε περιοχές που δεν επηρεάζουν οι πυρκαγιές υιοθετούν ήδη επικοινωνιακές δράσεις με στόχο να καταδειχθεί ότι το νησί αποτελεί ασφαλή προορισμό. Προς την κατεύθυνση αυτή συμβάλλουν δηλώσεις, όπως αυτή του υπουργού Στέγασης και Διακρατικών Σχέσεων της Βρετανίας Μάικλ Γκόουβ, ότι «η Ρόδος είναι ασφαλής» και πως ο ίδιος «θα πήγαινε αύριο στο νησί εάν είχε προγραμματίσει εκεί τις διακοπές του» (σημ.: θα μεταβεί στην Εύβοια).
Χθες, όμως, στο νησί βρέθηκε ο επικεφαλής του ομίλου TUI Σεμπαστιάν Εμπέλ, με στόχο να εκπέμψει μήνυμα στήριξης τόσο προς τους ξένους τουρίστες όσο και προς τον ελληνικό τουρισμό. Υπολογίζεται ότι ο γερμανικός tour operator, που έχει ακυρώσει τις πτήσεις στο νησί μέχρι τις 28 Ιουλίου, έχει φέρει φέτος στη Ρόδο περίπου 40.000 τουρίστες. Το ερώτημα όμως είναι κατά πόσον θα πληγεί βραχυπρόθεσμα το τουριστικό προϊόν στο νησί που αντιπροσωπεύει το 11% των αφίξεων όλης της Ελλάδας, βάσει στοιχείων του 2022.
«Μια φυσική καταστροφή δεν μπορεί να μην επηρεάσει την κοινή γνώμη. Εχει όμως παρατηρηθεί ότι όταν το φαινόμενο ολοκληρωθεί χωρίς την ύπαρξη θυμάτων, η φήμη ενός προορισμού αποκαθίσταται γρήγορα», σημειώνει ο Αλέξανδρος Θάνος, εντεταλμένος σύμβουλος του ΣΕΤΕ. Ο ίδιος θυμίζει ότι στην Τουρκία ο τουρισμός κατάφερε να ανακάμψει μέσα σε έναν-δύο μήνες μετά τον σεισμό του περασμένου Φεβρουαρίου, που προκάλεσε πάνω από 50.000 θανάτους.
Στις πληγείσες περιοχές ο ρυθμός ανάκαμψης θα είναι πιο αργός, αλλά εκτιμάται ότι σύντομα η Ρόδος δεν θα είναι στην πρώτη γραμμή της επικαιρότητας.
«Δίχως αμφισβήτηση, στις πληγείσες περιοχές ο ρυθμός ανάκαμψης θα είναι πιο αργός. Ωστόσο, υπό την προϋπόθεση ότι τα πύρινα μέτωπα θα απενεργοποιηθούν σύντομα, εκτιμούμε ότι σε διάστημα δύο-δυόμισι εβδομάδων η Ρόδος θα πάψει να βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της ελληνικής και ξένης επικαιρότητας. Η κανονικότητα, δηλαδή, εκτιμάται ότι θα επανέλθει στο νησί μέχρι τα μέσα Αυγούστου. Με στόχο την αντιστροφή του κλίματος, ο Σύνδεσμος Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ) από κοινού με τη Marketing Greece και τον ΕΟΤ θα υλοποιήσουν συγκεκριμένες επικοινωνιακές δράσεις», σημειώνει ο Αθηναγόρας Κωνσταντινίδης, μέλος του διοικητικού συμβουλίου του ΣΕΤΕ, του ΕΟΤ και επικεφαλής του ομίλου Atrium Hotels που διαθέτει τρεις μονάδες στη Ρόδο.
Τόσο ο κ. Θάνος όσο και ο κ. Κωνσταντινίδης, ο οποίος ανέλαβε τη φιλοξενία τουλάχιστον 2.000 τουριστών που βρίσκονταν σε ξενοδοχεία που υπέστησαν ζημιές, καταλήγουν σε μία κοινή διαπίστωση: ότι ο τρόπος διαχείρισης της κρίσης και περίθαλψης των ξένων επισκεπτών αναδεικνύει την ελληνική φιλοξενία, που αποτελεί πυλώνα του ελληνικού τουριστικού προϊόντος. «Η αυθόρμητη ανταπόκριση απλών κατοίκων, εθελοντών και του ιδιωτικού τομέα, και η ευγνωμοσύνη των ξένων επισκεπτών, μας θυμίζουν ότι οι άνθρωποί μας είναι ο πιο ισχυρός και σημαντικός παράγοντας του τουριστικού brand “Ελλάδα”», σχολιάζει ο γενικός διευθυντής της Mindhaus Θεόφιλος Κυρατσούλης.
Εκτός από την κατάσβεση της πυρκαγιάς, προτεραιότητα αποτελεί η ολοκλήρωση του επαναπατρισμού των τουριστών, εγχείρημα που πραγματοποιείται υπό τον συντονισμό του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών και της Fraport Greece που διαχειρίζεται το αεροδρόμιο «Διαγόρας». Υπολογίζεται ότι από τη Δευτέρα 24 Ιουλίου μέχρι και χθες Τρίτη πραγματοποιήθηκαν περισσότερες από 40 πτήσεις για την επιστροφή των τουριστών στις χώρες προέλευσης.
Η Ελλάδα είναι και θα παραμείνει ασφαλής προορισμός
Οι δασικές πυρκαγιές τροφοδοτούν ένα δυστοπικό σενάριο βάσει του οποίου το τουριστικό προϊόν στη Νότια Ευρώπη θα μπορούσε, σταδιακά, να απαξιωθεί λόγω των ακραίων θερμοκρασιών και καιρικών φαινομένων. Είναι όμως έτσι;
«Το ζήτημα είναι πολύπλευρο και οι αβεβαιότητες που αντιμετωπίζει το τουριστικό προϊόν είναι πολυάριθμες. Για παράδειγμα, η κλιματική αλλαγή ίσως να μην προκαλούσε μόνο ραγδαία άνοδο θερμοκρασίας, αλλά και έντονες βροχοπτώσεις που θα μπορούσαν να μειώσουν την ελκυστικότητα παραδοσιακών θερινών τουριστικών προορισμών. Αντιστοίχως, ενδεχόμενη άνοδος της θερμοκρασίας σε βορειοευρωπαϊκές χώρες θα μπορούσε να ενισχύσει την ελκυστικότητά τους ως τουριστικών προορισμών. Επίσης, στις σκανδιναβικές χώρες οι πολίτες τείνουν ήδη να αποφεύγουν τα ταξίδια με αεροπλάνο, επιλέγοντας το τρένο. Η τάση αυτή, εάν διευρυνθεί, θα μπορούσε να επηρεάσει και την Ελλάδα», εξηγεί ο Επαμεινώνδας Χριστοφιλόπουλος, επικεφαλής της Εδρας UNESCO για την Ερευνα του Μέλλοντος στο Ιδρυμα Τεχνολογίας και Ερευνας
Τα επόμενα χρόνια, οι ημέρες καύσωνα θα αυξηθούν και για τον λόγο αυτό το θέμα της βιωσιμότητας του τουρισμού αποτελεί τη μεγάλη πρόκληση.
«Στο ΣΕΤΕ θα λάβουμε τους επόμενους μήνες πρωτοβουλίες για την ενδυνάμωση της βιώσιμης ανάπτυξης με στόχο να προλαμβάνουμε την εκδήλωση ακραίων φαινομένων. Θα πρέπει να αξιοποιήσουμε τα εργαλεία που μας δίνει το Ταμείο Ανάκαμψης, ώστε να ενισχυθούν οι επενδύσεις για τη βιωσιμότητα των πόλεων. Η βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη δεν είναι ζήτημα της φέρουσας ικανότητας ενός προορισμού, αλλά υπόθεση της ορθολογικής διαχείρισης των πόρων του», αναφέρει ο Αλέξανδρος Θάνος, εντεταλμένος σύμβουλος του ΣΕΤΕ.
«Η Ελλάδα είναι και θα παραμείνει ένας κορυφαίος, δημοφιλής προορισμός για ασφαλείς και ξέγνοιαστες διακοπές. Αλλωστε ο ελληνικός τουρισμός είναι πρωταθλητής ανάκαμψης στην Ευρώπη για το 2022 σε επίπεδο αφίξεων και διανυκτερεύσεων, σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ταξιδίων, παρά την πανδημία, τον πόλεμο στην Ουκρανία και τις πληθωριστικές πιέσεις. Σε κάθε περίπτωση, η κλιματική κρίση ήδη επηρεάζει το σύνολο του βόρειου ημισφαιρίου και της Μεσογείου. Ειδικά για την Ελλάδα, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις και μέχρι το 2050, αναμένεται οι ημέρες με καύσωνα να αυξηθούν κατά 15-20 ετησίως και οι ημέρες υψηλού κινδύνου πυρκαγιάς να αυξηθούν από 15% έως και 70%. Για αυτό και χρειάζεται άμεσα ένα εθνικό σχέδιο και μια εθνική ομάδα κρούσης (task force) για την ανταπόκριση και τη θετική προσαρμογή του ελληνικού τουρισμού στην κλιματική κρίση υπό τον συντονισμό της κεντρικής διοίκησης και τη συμμετοχή ΟΤΑ, ιδιωτικού τομέα, επιστημόνων και της κοινωνίας των πολιτών», τονίζει ο γενικός διευθυντής της Mindhaus Θεόφιλος Κυρατσούλης.
