Πυκνώνουν εκ νέου τα μέτρα περιορισμού της δραστηριότητας των βραχυχρόνιων μισθώσεων σε διάφορες περιοχές της Ευρώπης, ως απάντηση στον υπερτουρισμό, στην έλλειψη στέγης και στις εκρηκτικές αυξήσεις των ενοικίων, που έχουν οξύνει το στεγαστικό πρόβλημα. Σε μια περίοδο που έχει ξεκινήσει και η σχετική συζήτηση στην Ελλάδα, φαίνεται πως το ζήτημα χρήζει προσεκτικής ανάλυσης, ώστε να βρεθεί η «χρυσή τομή». Το βέβαιο είναι ότι μετά την ύφεση της περιόδου 2020-2021, εξαιτίας της πανδημικής κρίσης, φαίνεται πως οι βραχυχρόνιες μισθώσεις βρίσκονται και πάλι «υπό διωγμό» σε πολλές πόλεις, μια και στο μεσοδιάστημα δεν ελήφθησαν μέτρα για την αύξηση της προσφοράς κατοικιών, προκειμένου να αμβλυνθούν τα προβλήματα στέγασης που μαστίζουν πολλές χώρες του εξωτερικού.
Στο Αμστερνταμ, το χρονικό όριο των 30 ημερών στη μίσθωση κάθε ακινήτου ανάγκασε τη μεγάλη πλειονότητα των ιδιοκτητών να εγκαταλείψει τις βραχυχρόνιες μισθώσεις.
Δύο από τις πόλεις όπου υπάρχουν πλέον μετρήσιμα αποτελέσματα από τα μέτρα περιορισμού των βραχυχρόνιων μισθώσεων, είναι το Αμστερνταμ και το Δουβλίνο. Σε αμφότερες τις περιπτώσεις, έχει επιλεγεί το μέτρο του χρονικού περιορισμού. Στο μεν Αμστερνταμ κάθε ιδιοκτήτης μπορεί να εκμεταλλευτεί το ακίνητό του μέσω των σχετικών πλατφορμών βραχυχρόνιας μίσθωσης για μόλις 30 ημέρες τον χρόνο, στο δε Δουβλίνο για 90 ημέρες. Μάλιστα στο Δουβλίνο αυτό επιτρέπεται μόνο σε συγκεκριμένες ζώνες εντός της πόλης. Στην πράξη, τα μέτρα αυτά έχουν καταστήσει τόσο περιοριστική τη χρήση, ώστε η συντριπτική πλειονότητα των επενδυτών και ιδιοκτητών ακινήτων έχει επιλέξει να αποχωρήσει από τη σχετική δραστηριότητα.
Σύμφωνα με την AirDNA, σε σχέση με το 2019, τον φετινό Ιούνιο η προσφορά καταλυμάτων βραχυχρόνιας μίσθωσης στο Δουβλίνο ήταν μειωμένη κατά 70%, ενώ στο Αμστερνταμ η πτώση αγγίζει το 71%. Αντίστοιχα, κατακόρυφη πτώση κατά 88% στο Αμστερνταμ και κατά 86% στο Δουβλίνο σημείωσε και η ζήτηση καταλυμάτων βραχυχρόνιας μίσθωσης, ήτοι οι επισκέπτες στράφηκαν σε άλλες επιλογές για τη διαμονή τους.
Μέτρα περιορισμού των βραχυχρόνιων μισθώσεων λαμβάνονται ή εξετάζεται να ληφθούν και σε άλλες περιοχές, ιδίως στον ευρωπαϊκό Νότο, όπου το στεγαστικό πρόβλημα είναι έντονο. Στη Φλωρεντία της Ιταλίας, αρχής γενομένης από την 1η Ιουνίου, έχει απαγορευτεί πλήρως η δραστηριότητα της βραχυχρόνιας μίσθωσης στο ιστορικό κέντρο της πόλης. Σημαντικούς περιορισμούς εξετάζουν επίσης τα δημοτικά συμβούλια σε πόλεις όπως το Μιλάνο και η Βενετία, και ενώ στην Ιταλία βρίσκεται σε εξέλιξη μια διαδικασία για τη συνολική νομοθέτηση περιορισμών στις βραχυχρόνιες μισθώσεις.
Στην Πάλμα της Ισπανίας, το Ανώτατο Δικαστήριο απέρριψε προσφυγή κατά της απαγόρευσης της λειτουργίας καταλυμάτων βραχυχρόνιας μίσθωσης, που ψηφίστηκε τον περασμένο Φεβρουάριο. Αντίστοιχα, στη Βαρκελώνη έχει απαγορευτεί πλήρως η διάθεση δωματίων μέσω βραχυχρόνιας μίσθωσης, ενώ έχει μειωθεί και ο αριθμός των αδειών που χορηγούνται για την εκμετάλλευση ολόκληρων διαμερισμάτων μέσω των ψηφιακών πλατφορμών. Αλλά και στην Πορτογαλία έχει απαγορευτεί πλέον η έκδοση νέων αδειών καταλυμάτων βραχυχρόνιας μίσθωσης, ήδη από τον περασμένο Φεβρουάριο, σε μια προσπάθεια να αντιμετωπιστεί το στεγαστικό πρόβλημα στη χώρα της Ιβηρικής Χερσονήσου.
Στην Ελλάδα, η συζήτηση που έχει ανοίξει, βασίζεται σε προτάσεις φορέων κυρίως του ξενοδοχειακού κλάδου, που επιθυμούν να αστυνομευτεί το φαινόμενο των παρανόμως λειτουργούντων κτιρίων με διαμερίσματα βραχυχρόνιας μίσθωσης που παρέχουν και ξενοδοχειακές υπηρεσίες, χωρίς όμως να φέρουν και το αντίστοιχο σήμα λειτουργίας και φυσικά χωρίς να πληρώνουν ΦΠΑ. Παράλληλα όμως, και επειδή έχει αναγνωριστεί το σοβαρό πρόβλημα που δημιουργείται, ιδίως σε τουριστικούς προορισμούς με την αδυναμία εύρεσης στέγης από φοιτητές και δημόσιους λειτουργούς, εξετάζονται κι άλλες επιλογές, όπως π.χ. να υπάρξει περιορισμός στον αριθμό των κατοικιών που μπορεί να εκμισθώνονται ανά ΑΦΜ, ή να καθοριστεί ανώτατο επιτρεπόμενο όριο ημερών/έτος σε κάποιες περιοχές. Σημειωτέον ότι τα σχετικά μέτρα έχουν ήδη ψηφιστεί από το 2018, χωρίς όμως ποτέ να εφαρμοστούν, καθώς απαιτείται σχετική κοινή υπουργική απόφαση που δεν έχει μέχρι σήμερα εκδοθεί.
Ασφαλώς, αν επιβαλλόταν χρονικός περιορισμός 90 ημερών/έτος στην εκμετάλλευση διαμερισμάτων στο κέντρο της Αθήνας, το σχεδόν βέβαιο είναι ότι τα περισσότερα ακίνητα θα αποχωρούσαν από τις ψηφιακές πλατφόρμες, καθώς θα ήταν μη βιώσιμη η εκμετάλλευσή τους μέσω βραχυχρόνιας μίσθωσης. Σύμφωνα με εκτιμήσεις στελεχών εταιρειών διαχείρισης καταλυμάτων, ένα μέσο διαμέρισμα που δεν βρίσκεται εντός του ιστορικού κέντρου της πόλης, χρειάζεται να έχει επισκέπτες για τουλάχιστον 200 ημέρες τον χρόνο προκειμένου να αποφέρει κάποιο κέρδος στον κάτοχό του. Σε αντίθεση περίπτωση, τα έξοδα είναι μεγαλύτερα από τα έσοδα. Αυτό που σημειώνουν στελέχη της αγοράς είναι ότι μια εισροή ακινήτων θα συνέβαλε στον εξορθολογισμό των τιμών, όχι μόνο λόγω της ανόδου της προσφοράς, αλλά και εξαιτίας του πλήγματος στην ψυχολογία των ιδιοκτητών που θα αισθάνονταν ότι δεν θα είχαν εναλλακτική επιλογή αξιοποίησης της περιουσίας τους.
