Οι δραστικές απώλειες των μετοχών των τραπεζών στο χρηματιστήριο του Μιλάνου, εξαιτίας της ανακοίνωσης για αιφνίδια φορολόγηση των υπερκερδών τους, υποχρέωσαν την ιταλική κυβέρνηση σε μερική αναδίπλωση. Ως αποτέλεσμα, οι τιμές των μετοχών των τραπεζών χθες εμφάνισαν ανάκαμψη, αφότου το υπουργείο Οικονομίας της Ιταλίας ανακοίνωσε αργά το βράδυ της Τρίτης ότι ο εφάπαξ φόρος 40% επί των κερδών τους, χάρη στα υψηλότερα επιτόκια θα έχει ανώτατο όριο και δεν θα ξεπερνάει το 0,1% των συνολικών περιουσιακών τους στοιχείων.
Η κυβέρνηση, αν και υπερασπίστηκε την επιλογή της, ωστόσο τόνισε ότι έκρινε αναγκαία την προσαρμογή για να διασφαλίσει τη σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος και να αμβλύνει τις επιπτώσεις στις τράπεζες. Σε βιντεοσκοπημένη δήλωσή της στο Facebook χθες, η πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι, μιλώντας πρώτη φορά μετά την ανακοίνωση του φόρου, τόνισε ότι «η κυβέρνηση έλαβε ορισμένα μέτρα, εκ των οποίων το σωστότερο είναι η φορολογία των αθέμιτων περιθωρίων κέρδους των τραπεζών, οι οποίες πρέπει να συμπεριφερθούν όσο πιο ορθά μπορούν σε συνθήκες αδύναμης ανάπτυξης, υψηλού πληθωρισμού και αυξημένων επιτοκίων». Είχαν, βέβαια, προηγηθεί και άλλες χώρες, οι οποίες ανάλογα έπραξαν με εφάπαξ φορολόγηση των υπερκερδών των χρηματοπιστωτικών ομίλων, όπως η Ισπανία και η Ουγγαρία. Εντούτοις, αναλυτές τόνισαν ότι η ανακοίνωση αργά τη Δευτέρα στην περίπτωση της Ιταλίας κατέλαβε την αγορά εξαπίνης, κλόνισε την εμπιστοσύνη και προκάλεσε ανησυχίες, μήπως ληφθούν και άλλες ανάλογες πρωτοβουλίες στην Ε.Ε.Κατά τους αναλυτές της UBS, που επικαλείται το Reuters, η προσαρμογή της επιβάρυνσης στο 0,1% των περιουσιακών στοιχείων σημαίνει ότι τα αθροιστικά έσοδα για το ιταλικό δημόσιο θα φθάσουν σε 1,9 δισ. ευρώ. Αξίζει να σημειωθεί ότι βάσει της αρχικής πρότασης της κυβέρνησης, όταν ανακοίνωσε τον συντελεστή του 40%, τα εν λόγω έσοδα θα προσέγγιζαν τα 4,5 δισ. ευρώ, σύμφωνα με υπολογισμούς αναλυτών της Jefferies και Equita, που επικαλείται η εφημερίδα The Financial Review.
Τα έσοδα για το ιταλικό δημόσιο υπολογίζεται ότι θα ανέλθουν σε 1,9 δισ. ευρώ.
Μετά τις δραστικές ζημίες που επωμίστηκαν οι μετοχές των ιταλικών τραπεζών την Τρίτη και κυμάνθηκαν από 8,2% έως και 10,5%, χθες η εικόνα βελτιώθηκε. Η Intesa Sanpaolo, η Banco BPM και η UniCredit ανέκαμψαν από 3,3% έως 4,4%, ενώ η Fineco Bank ενισχύθηκε 6% προ του κλεισίματος της αγοράς. Κατά τους υπολογισμούς της UBS οι απώλειες κερδών για τις τράπεζες της Ιταλίας θα διαμορφωθούν από 6% για τη UniCredit έως 15%-16% για την Βanco BPM. Η συντηρητική κυβέρνηση της πρωθυπουργού Μελόνι είχε προτείνει την επιβολή τραπεζικού φόρου, αλλά φαίνεται πως την απέσυρε. Η τελική απόφαση για το 40% επί των έξτρα κερδών των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων προκάλεσε έκπληξη, παρά το ότι είχε συγκληθεί το υπουργικό συμβούλιο αργά τη Δευτέρα. Η πρωτοβουλία ανακοινώθηκε αργά την ημέρα αυτή σε συνέντευξη Τύπου, όπου δεν παρίσταντο ο υπουργός Οικονομίας Τζιανκάρλο Τζιορτζέτι και η πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι.
Παρά τη μεγάλη αναστάτωση στην αγορά, στελέχη της ιταλικής κυβέρνησης στήριξαν την εφαρμογή του 40% επί των υπερκερδών, κατηγορώντας τις τράπεζες πως αποκομίζουν πάρα πολλά χάρη στις αυξήσεις επιτοκίων. «Ορισμένα στελέχη χρηματοπιστωτικών ομίλων μπορεί να έχουν δυσαρεστηθεί, αλλά μιλάμε για έναν κλάδο που κερδίζει δισεκατομμύρια δισεκατομμυρίων χωρίς να κουνήσει το δαχτυλάκι του», τόνισε, τέλος, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και υπουργός Υποδομών Ματέο Σαλβίνι, επιβεβαιώνοντας πως τα έσοδα θα διατεθούν για αρωγή δανειοληπτών στεγαστικών δανείων και ανθρώπων με χαμηλό εισόδημα. «Η αναδιανομή ενός μικρού μέρους των τραπεζικών κερδών είναι οικονομικά και κοινωνικά δικαιολογημένη».
