Πληθωρισμός, αύξηση των επιτοκίων δανεισμού, κατάρρευση της Silicon Valley Bank στην οποία είχαν έκθεση και ελληνικές νεοφυείς επιχειρήσεις. Τα παραπάνω αποτελούν ισχυρές ενδείξεις πως και το 2023 δεν θα είναι, κατά πάσα πιθανότητα, η χρονιά των startups. Αυτό επιβεβαιώνεται και από τα στοιχεία του πρώτου εξαμήνου, σύμφωνα με τα οποία οι παγκόσμιες χρηματοδοτήσεις –με εξαίρεση την τεχνητή νοημοσύνη– κατέγραψαν πτώση της τάξεως του 51% στα 144 δισ. δολ. σε σύγκριση με πέρυσι. Αντίστοιχη εικόνα συνθέτουν και τα ευρήματα έρευνας της ευρωπαϊκής επενδυτικής εταιρείας Atomico για τις χρηματοδοτήσεις σε ευρωπαϊκές νεοφυείς εταιρείες.
Για φέτος, η έρευνα προβλέπει «βουτιά» 50% σε σύγκριση με τα επίπεδα-ρεκόρ του 2021 και 38% σε σύγκριση με το 2022, παρότι γενικώς η αγορά έχει ενισχυθεί σημαντικά από το 2019.
Αυτή ωστόσο η «επενδυτική δυσθυμία» δεν φαίνεται να ανέκοψε τη φόρα των Ελλήνων επιστημόνων να δημιουργήσουν προϊόν και εντέλει να πείσουν τους επενδυτές για την αποτελεσματικότητά του. «Το 2021 ήταν χρονιά-φούσκα που απέδειξε πως πολλές νεοφυείς εταιρείες μπορούσαν να ευδοκιμήσουν μόνο σε περιβάλλον μηδενικών επιτοκίων», λέει στην «Κ» εκπρόσωπος διεθνούς επενδυτικού κεφαλαίου, αφήνοντας να εννοηθεί πως σε αυτή την κατηγορία συγκαταλέγονται και ελληνικών συμφερόντων startups. Κατά τον ίδιο, η «δίχως όρια» ανάπτυξη –μέσα από την αθρόα συγκέντρωση κεφαλαίων– εις βάρος της κερδοφορίας δεν συνιστά πλέον για πολλές νεοφυείς εταιρείες βιώσιμη στρατηγική. «Τώρα πρέπει να έχουν σοβαρή καινοτομία. Δηλαδή αυτές που μεγαλώνουν αλλά συσσωρεύουν ζημίες, ενδεχομένως να έχουν βραχύβιο επιχειρηματικό βίο».
Σε ένα τέτοιο δυσμενές περιβάλλον, τι κεφάλαια έχουν αντλήσει μέχρι στιγμής τα «ελληνικά μυαλά»;
Σύμφωνα με στοιχεία του Marathon Venture Capital, από τις αρχές του έτους μέχρι και σήμερα (Αύγουστος 2023), οι νεοφυείς εταιρείες –τόσο αυτές με έδρα ή δραστηριότητα στην Ελλάδα όσο και αυτές που έχουν ελληνικές καταβολές, ήτοι μόνο Ελληνες ιδρυτές– έχουν συγκεντρώσει συνολικά 872 εκατ. δολ. σε 69 γύρους χρηματοδοτήσεων από 83 διεθνείς επενδυτές. Πέρυσι, στο σύνολο της χρονιάς, τα κεφάλαια είχαν ανέλθει στα 2,7 δισ. δολ., δεδομένου και του deal της Viva Wallet με την JP Morgan. Ωστόσο, αυτά τα ποσά δύσκολα θα τα προσεγγίσει φέτος η αγορά.
Από τα 872 εκατ. δολ., τα 669 εκατ. δολ. έχουν αντληθεί από Ελληνες του εξωτερικού και κυρίως από επιστήμονες που έχουν αναπτύξει τεχνολογία γύρω από τον κλάδο της τεχνητής νοημοσύνης. Τέτοια είναι η περίπτωση της αμερικανικής startup Runway με συνιδρυτή τον μηχανικό λογισμικού Αναστάση Γερμανίδη, η οποία συγκέντρωσε 141 εκατ. δολ. από την Google, τη Nvidia, τη Salesforce και άλλους επενδυτές, σε μία αποτίμηση που αγγίζει, σύμφωνα με το Reuters, το 1,5 δισ. δολ. Ακολουθώντας τη λογική του ChatGPT, η Runway έχει αναπτύξει λογισμικό τεχνητής νοημοσύνης που, από ένα γραπτό κείμενο, μπορεί ο χρήστης να δημιουργήσει βίντεο. Τα υπόλοιπα 203 εκατ. δολ. έχουν κατευθυνθεί σε εταιρείες με έδρα ή παρουσία στην Ελλάδα (κέντρο Ερευνας και Ανάπτυξης). Υπενθυμίζεται ωστόσο πως αυτά περιλαμβάνουν επενδύσεις που έγιναν μέσω ΑΜΚ και όχι μέσω δανεισμού.
Η Causaly του Γιάννη Κιαχόπουλου είναι μία τέτοια περίπτωση. Εχει την έδρα της στο Λονδίνο και διατηρεί στην Αθήνα ομάδα άνω των 30 ατόμων με ειδίκευση στις βιοεπιστήμες. Η εταιρεία αναπτύσσει μία πλατφόρμα τεχνητής νοημοσύνης που μπορεί να διευκολύνει και να επιταχύνει την ανακάλυψη νέων καινοτόμων θεραπειών, προσελκύοντας φέτος 60 εκατ. δολ. από το ICONIQ Growth, επενδυτικό κεφάλαιο που διαχειρίζεται την περιουσία του Μαρκ Ζούκερμπεργκ, ιδρυτή της Facebook και άλλων δισεκατομμυριούχων, όπως του Τζέρι Γιανκ, συνιδρυτή της Yahoo. Αντίστοιχη πορεία είχε και η Hack the Box του Χάρη Πυλαρινού και του Αρη Ζηκόπουλου. Η νεοφυής εταιρεία έχει αναπτύξει πλατφόρμα, μέσω της οποίας οι χρήστες μαθαίνουν να «χακάρουν» τα υπολογιστικά συστήματα, αναπτύσσοντας δεξιότητες για την αντιμετώπιση των κυβερνοεπιθέσεων. Με έδρα το Κεντ της Αγγλίας και κέντρο Ερευνας και Ανάπτυξης στον Αλιμο της Αττικής, η εταιρεία σήκωσε νωρίτερα φέτος 55 εκατ. δολ. από το Carlyle Group, με το αμερικανικό private να αποκτά υψηλό μειοψηφικό ποσοστό στο μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας. «Οι χρηματοδοτήσεις έχουν γίνει αρκετά πιο δύσκολες σε σχέση με το 2021, παρ’ όλα αυτά εξακολουθούν να γίνονται, αλλά πιο επιλεκτικά. Εταιρείες με καλό προϊόν και σωστή διαχείριση κεφαλαίων, δεν έχουν κάτι να φοβούνται», λέει στην «Κ» ο κ. Πυλαρινός. «Εμείς σηκώσαμε κεφάλαια για ακριβώς αυτούς τους δύο λόγους».
