Tην τελευταία τους μεγάλη ευκαιρία εδώ και πολλούς μήνες να αυξήσουν τα επιτόκια αυτή την εβδομάδα έχουν, σύμφωνα με αναλυτές, οι πιο σκληροπυρηνικοί αξιωματούχοι της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, τα λεγόμενα «γεράκια». Οι τελευταίοι, πάντως, όπως αναφέρει σε σχετικό δημοσίευμά της η εφημερίδα Financial Times, διχάζονται ως προς το αν θα μπορέσουν να την αδράξουν. Ωστόσο, διαφαίνονται πιθανές παγίδες για την ΕΚΤ, ανεξαρτήτως της απόφασής της. Ειδικότερα, η διατήρηση των επιτοκίων σε κατάσταση αναμονής θα κάνει τους επικριτές να της προσάψουν ότι εγκατέλειψε πολύ πρόωρα τη μάχη κατά του πληθωρισμού.
Από την άλλη, η αύξηση του κόστους δανεισμού ενδεχομένως να οξύνει την επικείμενη οικονομική ύφεση. Προ της συνεδρίασης στις 14 τρέχοντος, ο διοικητής της Τράπεζας της Ολλανδίας, Κλάας Κνοτ, είπε ότι οι επενδυτές μπορεί να υποτιμούν την πιθανότητα αύξησης των επιτοκίων, κυρίως επειδή η επίμονα υψηλή άνοδος των μισθών παραμένει «αρκετά μακριά» από τα επίπεδα που θα μπορούσε να υποχωρήσει ο πληθωρισμός και είναι ο στόχος της ΕΚΤ, ήτοι το 2%. Αλλοι ομόλογοί του, όπως ο πρόεδρος της BUBA, της κεντρικής τράπεζας της Γερμανίας, Γιοακίμ Νάγκελ, καθώς και ο διοικητής της Τράπεζας του Βελγίου, Πιερ Βουνς, επανέλαβαν τις ίδιες ανησυχίες.
Η απόφαση της Πέμπτης θεωρείται η δυσκολότερη από τότε που η ΕΚΤ άρχισε να αυξάνει το κόστος δανεισμού, πέρυσι τον Ιούλιο.
«Εάν δεν αποφασίσουν να αυξήσουν τα επιτόκια εντός του μηνός, το παράθυρο θα κλείσει», επισημαίνει ο Φρεντερίκ Ντικροζέ, διευθυντής μακροοικονομικής έρευνας στην Pictet Wealth Management. «Η αύξηση του ΑΕΠ βρίσκεται στα πρόθυρα της συρρίκνωσης και η πιστωτική ανάπτυξη επιβραδύνεται γρήγορα». Ο,τι κι αν συμβεί, η απόφαση αυτής της εβδομάδας θεωρείται ως η δυσκολότερη από τότε που η ΕΚΤ άρχισε να αυξάνει το κόστος δανεισμού, πέρυσι τον Ιούλιο. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, υπό την ηγεσία της προέδρου Κριστίν Λαγκάρντ, αύξησε το κόστος δανεισμού σε εννέα διαδοχικές συνεδριάσεις της, ανεβάζοντας το βασικό της επιτόκιο καταθέσεων από το ιστορικό χαμηλό του -0,5% στο υψηλό ρεκόρ του 3,75%, στο πλαίσιο της εκστρατείας για να δαμάσει τη μεγαλύτερη εκτίναξη του πληθωρισμού σε διάστημα 30 ετών.
Στον αντίποδα, ο διοικητής της κεντρικής τράπεζας της Ιταλίας, Ιγκνάτσιο Βίσκο, δήλωνε ότι «πλέον είμαστε κοντά στο επίπεδο που μπορούμε να διακόψουμε την αύξηση των επιτοκίων», επικαλούμενος δείκτες που φανερώνουν ότι αποκλιμακώνονται οι πληθωριστικές πιέσεις. Από τη δική τους πλευρά οι επενδυτές, όπως αναφέρουν οι Financial Times, στοιχηματίζουν σε μια παύση, ενώ ειδικά οι αγορές παραγώγων θεωρούν πως υπάρχει μόλις 35% πιθανότητα η ΕΚΤ να αυξήσει το επιτόκιο καταθέσεων στο 4%. Οι πιθανότητες υψηλότερων επιτοκίων μειώθηκαν την περασμένη εβδομάδα, αφότου τα στοιχεία αποτύπωσαν διολίσθηση της επιχειρηματικής δραστηριότητας, πτώση της γερμανικής βιομηχανικής παραγωγής και αναθεώρηση προς τα κάτω για την ανάπτυξη του β΄ τριμήνου της Ευρωζώνης από 0,3% σε 0,1%. Ο δε πληθωρισμός τον Αύγουστο υποχώρησε στο 5,3%, ήτοι στο ήμισυ των περυσινών επιπέδων. «Προβλέπω ότι τα “γεράκια” θα επικρατήσουν και θα πληθύνουν», δήλωσε ο Βίτορ Κονστάνσιο, πρώην αντιπρόεδρος της ΕΚΤ. «Ο στασιμοπληθωρισμός έρχεται στην Ευρωζώνη, πράγμα που σημαίνει ότι για αρκετό καιρό δεν θα υπάρξουν άλλες αυξήσεις».
Μεθαύριο η ΕΚΤ θα δημοσιεύσει επίσης νέες τριμηνιαίες προβλέψεις, οι οποίες είναι πιθανό να εμφανίσουν χαμηλότερες εκτιμήσεις για την ανάπτυξη φέτος καθώς και ελαφρώς υψηλότερες προσδοκίες για τον πληθωρισμό τόσο για το 2023 όσο και για το 2024. Αξίζει να επισημανθεί ότι το 2022 η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα είχε δεχθεί κριτική διότι θεωρήθηκε αργή η αντίδρασή της μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και ενώ εκτινάχθηκαν οι τιμές της ενέργειας και των τροφίμων δεν έσπευσε να αυξήσει το κόστος δανεισμού. Στην απέναντι όχθη του Ατλαντικού, η ομοσπονδιακή τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) αντέδρασε πιο γρήγορα και ο πληθωρισμός είναι τώρα χαμηλότερος εκεί από ό,τι στην Ευρωζώνη. «Φαίνεται κακό το να διακόψουν, όταν ο δείκτης του πληθωρισμού εξακολουθεί να είναι στο 5,3%», δήλωσε ο Λουντοβίκ Σουμπράν, προϊστάμενος οικονομολόγος της γερμανικής ασφαλιστικής εταιρείας Allianz. «Είναι πολύ νωρίς να το κάνει αυτό η ΕΚΤ και θα αποβεί τρομακτικό για τους ανθρώπους, που ανησυχούν για το αφήγημα του στασιμοπληθωρισμού στην Ευρώπη». Eνας άλλος λόγος για τον οποίο η ΕΚΤ συνεχίζει να αυξάνει τα επιτόκια είναι η ανησυχία ότι η ταχεία διόγκωση των μισθών θα διατηρήσει τις πιέσεις στις τιμές επίμονα υψηλές, ιδιαίτερα για τις εταιρείες παροχής υπηρεσιών, για τις οποίες το εργατικό δυναμικό αποτελεί το μεγαλύτερο μέρος του κόστους τους.
