Μια λογίστρια στη νοτιοδυτική Κίνα κατέθεσε τις αποταμιεύσεις της και έλαβε μια επιστολή που τη διαβεβαίωνε ότι η επένδυσή της ήταν εγγυημένη από ένα τραστ. Υπάλληλοι εταιρείας κοινής ωφελείας συγκέντρωσαν ποσά από φίλους για να τα επενδύσουν αντιστοίχως, επειδή νόμιζαν ότι οι τοποθετήσεις τους είχαν την εγγύηση της κυβέρνησης. Και ένας άνδρας κατέθεσε 140.000 δολάρια σε λογαριασμό που του είχαν πει ότι θα του απέδιδε τόκο 10,1%.
Είναι μερικοί από τους εκατοντάδες χιλιάδες Κινέζους επενδυτές που αντιμετωπίζουν μια ζοφερή πραγματικότητα. Ισως κινδυνεύουν οι επενδύσεις τους στη Zhongzhi Enterprise, έναν χρηματοπιστωτικό κολοσσό που διαχειρίζεται περιουσιακά στοιχεία αξίας 140 δισ. δολ., και στον τραπεζικό του βραχίονα, τη Zhongrong. Από τον Ιούλιο, πολλές εταιρείες συνδεδεμένες με τη Zhongzhi δεν πληρώνουν τους επενδυτές τους. Δεδομένου ότι δεν αναφέρουν και κάποιο χρονοδιάγραμμα στο οποίο μπορεί να τους πληρώσουν, έχει κορυφωθεί η αγωνία για την τύχη μιας από τις μεγαλύτερες σκιώδεις τράπεζες της Κίνας που ενδεχομένως θα καταρρεύσει. Η υπόθεση είναι η τελευταία από τις παρενέργειες της κρίσης στον τομέα ακινήτων της Κίνας που κλονίζει το χρηματοπιστωτικό σύστημα της χώρας και εντείνει την πίεση στην κυβέρνηση εν μέσω οικονομικής δυσπραγίας. Επανέρχεται, έτσι, ο φόβος για τους κινδύνους που εγκυμονούν οι σκιώδεις τράπεζες της Κίνας, τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που προσφέρουν δάνεια και επενδυτικές υπηρεσίες, αλλά δεν υπόκεινται στις ρυθμίσεις που διέπουν το τραπεζικό σύστημα. Οι εταιρείες αυτές χορήγησαν πιστώσεις σε εργολαβικές εταιρείες εν μέσω του κατασκευαστικού πυρετού της Κίνας και τώρα πολλές από αυτές τις εταιρείες δεν εξυπηρετούν τα δάνειά τους, επειδή έχουν «παγώσει» οι πωλήσεις ακινήτων, και οι σκιώδεις τράπεζες κινδυνεύουν να καταρρεύσουν.
Εταιρείες όπως η Zhongrong είναι βραχίονες των σκιωδών τραπεζών που πουλούν επενδυτικά προϊόντα σε κινεζικές επιχειρήσεις και σε πλούσιους Κινέζους. Υπόκεινται σε ελάχιστες ρυθμίσεις σε ό,τι αφορά τη δημοσιοποίηση πληροφοριών για τις δραστηριότητές τους και τις τοποθετήσεις τους. Και είναι γιγάντιες: διαχειρίζονται συνολικά περιουσιακά στοιχεία αξίας 3 τρισ. δολ. πουλώντας χρηματοπιστωτικά προϊόντα με μεγάλες αποδόσεις στους επενδυτές, που νομίζουν πως οι επενδύσεις τους είναι εγγυημένες από το κράτος.
Πέραν αυτών, όλα αυτά τα τραστ δίνουν επίσης δάνεια ή επενδύουν σε περιουσιακά στοιχεία όπως τα ακίνητα, οι μετοχές και τα ομόλογα, τα χρήματα που κινούν την οικονομία και τις αγορές της Κίνας. Και ο λόγος που πολύς κόσμος πίστευε πως οι επενδύσεις μέσω αυτών των τραστ είχαν την εγγύηση του κράτους ήταν η τακτική της Κίνας να χορηγηθεί ενισχύσεις σε υπερχρεωμένες επιχειρήσεις. Οπως επισημαίνουν, όμως, οι επικριτές του συστήματος, αυτό το δίχτυ ασφαλείας καλλιέργησε μια νοσηρή κατάσταση αφού έδωσε στους επενδυτές τη δυνατότητα να αγνοούν τους κινδύνους που συνοδεύουν τις επενδύσεις με υψηλή απόδοση ενώ ενθάρρυνε τα τραστ να χορηγούν επισφαλείς πιστώσεις, αν και το Πεκίνο προσπαθεί εδώ και χρόνια να τις μειώσει.
Σε κίνδυνο οι επενδύσεις εκατοντάδων χιλιάδων Κινέζων.
Την περασμένη εβδομάδα, άλλωστε, υπάλληλος ενός εξ αυτών, της Datang Wealth Management, που ανήκει στη Zhongzhi, επιχείρησε μάλιστα να αναπαράγει την ψευδή αυτήν την εντύπωση πως η κυβέρνηση δεν πρόκειται να εγκαταλείψει αυτά τα τραστ. «Ολα τα συμβόλαιά μας είναι γνήσια και έγκυρα», έγραφε σε μήνυμά του που διέρρευσε στους New York Times και προσέθετε: «Η εταιρεία μας είναι κορυφαία στον κλάδο με δεσμούς με επιχειρήσεις της κεντρικής κυβέρνησης και τα προβλήματά μας σε ό,τι αφορά τις πληρωμές θα λυθούν σίγουρα και το αποτέλεσμα δεν θα απογοητεύσει κανέναν».
Η ιστορία της λογίστριας από τη νοτιοανατολική Κίνα είναι ενδεικτική. Επένδυσε 1,5 εκατ. δολ. σε δύο επενδυτικά τραστ της Zhongrong και νόμιζε πως η επένδυσή της ήταν ασφαλής επειδή ο μεγαλύτερος μέτοχός της είναι μια κρατική εταιρεία και επειδή είχε εξασφαλίσει άδεια λειτουργίας από τη ρυθμιστική αρχή τραπεζών της Κίνας. Υποστηρίζει, μάλιστα, πως είχε λάβει επιστολή στην οποία η εταιρεία δεσμευόταν ότι θα καλύψει οποιαδήποτε απώλεια στην επένδυσή της.
Τον περασμένο μήνα, όμως, όταν ωρίμασε η επένδυσή της, ύψους 550.000 δολ., σε ένα από τα επενδυτικά οχήματα της εταιρείας, δεν έλαβε ούτε το αρχικό της κεφάλαιο ούτε τον τόκο του 7,6% που περίμενε.
Η εταιρεία δεν έκανε τίποτε για να την καθησυχάσει και όταν επισκέφθηκε κάποια τοπική αρχή για να υποβάλει τα παράπονά της, ένας αστυνομικός την προειδοποίησε να μην απευθυνθεί σε υψηλότερα κλιμάκια. Σχεδίαζε να χρησιμοποιήσει τις αποταμιεύσεις μιας ζωής για την αγορά σπιτιού στο Πεκίνο για το παιδί της.
Ηταν μία από τους πολλούς εξαγριωμένους επενδυτές που συγκεντρώθηκαν έξω από τα γραφεία της Zhongrong και απαιτούσαν να πληρωθούν τα υπεσχημένα όταν η εταιρεία άρχισε να μην καταβάλλει τις πληρωμές.
