Ο κολοσσός της Amazon.com είχε συνηθίσει να τα έχει κάποτε όλα. Ομως, αυτό πλέον δεν ισχύει. Από τις αρχές της εβδομάδας ο όμιλος του 1,3 τρισ. δολαρίων υπό τη διοίκηση του διευθύνοντος συμβούλου Αντι Τζάσι μηνύθηκε από την Επιτροπή Θεμιτού Εμπορίου των Ηνωμένων Πολιτειών λόγω πρακτικών που πλήττουν τον υγιή ανταγωνισμό στην εγχώρια αγορά.
Παρά ταύτα, η τιμή μετοχής της εταιρείας δηλώνει πως ο όποιος ασφυκτικός έλεγχος της αγοράς αυτής χαλαρώνει. Δυστυχώς για την εταιρεία, μπορεί και οι επενδυτές και οι αξιωματούχοι της ρυθμιστικής Αρχής να έχουν δίκιο ταυτόχρονα.
Στο πλαίσιο της μήνυσης κατηγορείται η Amazon.com για μονοπωλιακή πρακτική, στην οποία συμπεριλαμβάνεται το ότι υποχρεώνει εμπόρους συμμετέχοντες στην υπηρεσία αποθήκευσης της Prime να δίνουν προτεραιότητα στα δικά της προϊόντα, ειδάλλως τους χρεώνει με αθέμιτες προμήθειες.
Από τη δική της πλευρά η Amazon.com ισχυρίζεται ότι η ομοβροντία της Επιτροπής Θεμιτού Εμπορίου δείχνει πως έχει «εκ βάθρων απομακρυνθεί από την αποστολή της να προστατεύει το καταναλωτικό κοινό και τον ανταγωνισμό».
Εντούτοις, η πρόεδρος της επιτροπής, Λάινα Χαν, είχε στρέψει τα βέλη της στην Amazon.com εδώ και καιρό. Βρέθηκε στο προσκήνιο όταν δημοσίευσε μελέτη στο επιστημονικό νομικό περιοδικό του Πανεπιστημίου Γέιλ το 2017 υπό τον τίτλο «Το αντιμονοπωλιακό παράδοξο της Amazon», όπου περιγράφει τον όμιλο του ηλεκτρονικού εμπορίου ως ένα ακμάζον μονοπώλιο, το οποίο αναπτύσσεται ασταμάτητα χωρίς την παραδοσιακή ρυθμιστική εποπτεία. Από τη μεριά των επενδυτών, αυτοί έχουν άλλη άποψη.
Τα τελευταία δέκα χρόνια η αποτίμηση του ομίλου με βάση το πολλαπλάσιο των αναμενομένων μεικτών κερδών προ φόρων και αποσβέσεων έχει δραστικά υποχωρήσει, όταν ταυτόχρονα η ανταγωνίστρια Walmart συμπορεύεται ανενόχλητη. Το 2013 το πολλαπλάσιο για την Amazon ήταν σχεδόν 7 φορές το αντίστοιχο της Walmart, αλλά πλέον σήμερα αυτά τα δύο συγκλίνουν.
Εν μέρει το πρόβλημα έγκειται στο ότι η δυναμική παρουσία και η ισχύς της Amazon στον κλάδο του λιανεμπορίου εξακολουθεί μετά τόσα χρόνια να μη μεταφράζεται σε σταθερή κερδοφορία. Η κ. Χαν επισημαίνει πως αυτό τελικά δεν έχει σημασία.
Ορισμένες εταιρείες μπορούν να συμπεριφέρονται υποδυόμενες τα μονοπώλια, χρησιμοποιώντας τις γεμάτες τσέπες τους, ώστε να λειτουργούν με ζημίες και τελικώς να αποκλείουν την υπόλοιπη αγορά. Πάντως, οι κινεζικοί ανταγωνιστικοί όμιλοι Shein και Temu, οι οποίοι διατηρούν διαφορετική δομή δαπανών, έχουν αρχίσει να ροκανίζουν την αγορά της Amazon.com.
Εν τω μεταξύ, επιχειρηματικές συμφωνίες οι οποίες στόχο είχαν να δυναμώσουν την Amazon.com στο πεδίο του συμβατικού εμπορίου και έναντι της Walmart απέτυχαν – μία από αυτές ήταν η εξαγορά τo 2017 της εταιρείας Whole Foods.
Πιθανολογείται ότι η Λάινα Χαν και η Επιτροπή Θεμιτού Εμπορίου θα κατακεραυνώσουν τον όμιλο στην ακροαματική διαδικασία για συμπεριφορές, οι οποίες στο παρελθόν του είχαν προσφέρει το πλεονέκτημα της αποκλειστικότητας.
Επίσης, ανεξαρτήτως της μάχης που θα δώσει η Amazon, μπορεί και να μην είναι βιώσιμη η προοπτική του να διατηρεί δεσπόζουσα θέση στο λιανεμπόριο. Ετσι κι αλλιώς ο κολοσσός του ψηφιακού εμπορίου δεν κατόρθωσε να πείσει το επενδυτικό κοινό ότι θεμελιώνει επαρκώς την κυριαρχία του. Κι ίσως το επενδυτικό κοινό να διαπίστωσε κάτι το οποίο ξέφυγε από την κ. Χαν.
