Ενα εξόχως ενδιαφέρον στοιχείο προκύπτει από την έρευνα της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής για τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς, το οποίο εάν συνδυαστεί με τα στατιστικά της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων προκαλεί ερωτήματα, ενώ ενδεχομένως να αποκαλύπτει το μέγεθος της φοροδιαφυγής.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της στατιστικής αρχής, η μέση ετήσια δαπάνη των νοικοκυριών για αγορές, κατά το έτος 2022, ανήλθε σε 19.204 ευρώ ή διαφορετικά σε 1.600 ευρώ τον μήνα, καταγράφοντας αύξηση 12,7% σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος. Συγκεκριμένα, το 2021 η μέση ετήσια δαπάνη των νοικοκυριών είχε διαμορφωθεί σε 17.038 ευρώ.
Σύμφωνα με τα τελευταία δημοσιευμένα στοιχεία της ΑΑΔΕ, το μέσο δηλωθέν οικογενειακό εισόδημα ανήλθε το 2021 σε 12.750 ευρώ. Δηλαδή, το μέσο δηλωθέν εισόδημα είναι χαμηλότερο περίπου κατά 25% από τις δαπάνες που πραγματοποίησαν το 2021 (17.038 ευρώ) τα νοικοκυριά ή κατά 4.288 ευρώ. Επί της ουσίας, η μέση μηνιαία δαπάνη διαμορφώθηκε το 2021 στα 1.419 ευρώ, ενώ το μέσο μηνιαίο οικογενειακό εισόδημα στα 1.062 ευρώ.
Δηλαδή, τα νοικοκυριά ξόδεψαν περισσότερα από όσα δήλωσαν ότι έχουν αποκτήσει από τους μισθούς τους, τα κέρδη και τις διάφορες αποδοχές που λαμβάνουν. Μία εξήγηση που θα μπορούσε να δώσει κάποιος είναι ότι πρόκειται για ανάλωση κεφαλαίου δηλαδή έκαναν χρήση των αποταμιεύσεων τους. Ωστόσο, από τα στοιχεία της ΤτΕ προκύπτει ότι το 2021 οι καταθέσεις των νοικοκυριών αυξήθηκαν κατά 8,5 δισ. ευρώ (ή 7%) σε σύγκριση με το 2020. Όπως, όμως, φαίνεται τμήμα της διαφοράς που διαπιστώνεται προέρχεται από φοροδιαφυγή, δηλαδή, από την απόκρυψη φορολογητέου εισοδήματος.
Από τα στατιστικά δεδομένα της ΑΑΔΕ προκύπτουν τα εξής ενδιαφέροντα:
• Εξι στα δέκα νοικοκυριά δηλώνουν στην εφορία ετήσια εισοδήματα που δεν υπερβαίνουν τις 10.000 ευρώ.
Ισχυρές ενδείξεις φοροδιαφυγής από την αντιπαραβολή των στοιχείων της ΕΛΣΤΑΤ με αυτά της ΑΑΔΕ.
• Εισοδήματα στα όρια της φτώχειας και συγκεκριμένα έως 5.000 ευρώ εμφανίζει το 37% των φυσικών προσώπων.
• 659.258 φορολογούμενοι δηλώνουν μηδενικό εισόδημα, μεταξύ των οποίων βρίσκονται και πολλοί φοιτητές που υποχρεούνται να υποβάλλουν φορολογική δήλωση.
• Εισοδήματα από 20.000- 50.000 ευρώ δηλώνουν 1 εκατ. νοικοκυριά.
• Οι πλούσιοι Ελληνες με εισοδήματα άνω των 900.000 ευρώ ανέρχονται σε 1.004 άτομα.
Οι φορολογικές δηλώσεις του προηγούμενου έτους, οι οποίες χρησιμοποιούνται από την ΑΑΔΕ στις σύνθετες διασταυρώσεις όσων έχουν δηλώσει εισοδήματα κάτω των 10.000 ευρώ, κινούν υποψίες για φοροδιαφυγή, κάτι που φαίνεται και από τα στοιχεία των δαπανών των νοικοκυριών.
Ιδια εικόνα καταγράφεται και στους εταίρους των προσωπικών εταιρειών. Συγκεκριμένα, από το σύνολο των 101.437 ομόρρυθμων και ετερόρρυθμων εταιρειών (κατά κανόνα είναι μικρομεσαίες οικογενειακές επιχειρήσεις), οι 47.222 είναι ζημιογόνες. Και για τις υπόλοιπες που έχουν κέρδη, ενώ ο συνολικός τους τζίρος ανέρχεται σε 28,7 δισ. ευρώ, το καθαρό αποτέλεσμα μετά βίας ανέρχεται σε 2 δισ. ευρώ.
Η απόκρυψη εισοδημάτων είναι κάτι παραπάνω από εμφανής, σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων. Κυρίως από τους ελεύθερους επαγγελματίες και τους αυτοαπασχολουμένους, όπου το 67,2% αυτών ή περίπου επτά στους δέκα δηλώνουν εισοδήματα που δεν ξεπερνούν τις 10.000 ευρώ. Το συνολικό φορολογητέο εισόδημα που δήλωσαν στην εφορία το προηγούμενο έτος ανήλθε σε 4,3 δισ. ευρώ, όταν ο τζίρος τους είναι σχεδόν δεκαπλάσιος.
