Κατά τουλάχιστον 10 ευρώ τον μήνα και 120 ευρώ τον χρόνο θα αυξηθούν από την αρχή του νέου έτους οι εισφορές για 9 στους 10 ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους, που επιλέγουν να ασφαλιστούν στην πρώτη ασφαλιστική κατηγορία του ΕΦΚΑ για τους μη μισθωτούς. Οι αυξήσεις προβλέπονται από τον νόμο του 2020, που θέλει τις εισφορές των μη μισθωτών να αναπροσαρμόζονται με βάση τον πληθωρισμό του προηγούμενου κάθε φορά έτους. Ετσι, ενώ το 2023 αυξήθηκαν κατά 9,6%, επιβαρύνοντας σημαντικά τους πάνω από 1,3 εκατομμύριο μη μισθωτούς, για το 2024, οι εκτιμήσεις θέλουν τον πληθωρισμό και κατά συνέπεια τις αυξήσεις να κυμαίνονται μεταξύ 4% και 4,3%.
Αυτό στην πράξη σημαίνει πως η πρώτη, κατώτατη, ασφαλιστική κατηγορία του ΕΦΚΑ που επιλέγουν οι 9 στους 10 ελεύθερους επαγγελματίες, θα ανέλθει στα 240,15, από 230,25 ευρώ τον μήνα, στα οποία θα πρέπει να προστεθούν 10 ευρώ που καταβάλλουν οι μη μισθωτοί υπέρ ανεργίας. Δηλαδή, η ετήσια επιβάρυνση των μη μισθωτών θα είναι μόνο για κύρια ασφάλιση και υγεία 120 ευρώ. Εάν οι μη μισθωτοί έχουν ασφάλιση και για επικούρηση, τότε θα πρέπει να πληρώσουν επιπλέον 44,59 ευρώ τον μήνα για επικούρηση, από 42,76 ευρώ σήμερα (+1,83 ευρώ). Στην περίπτωση που υπάρχει και υποχρέωση για εφάπαξ, η εισφορά ανεβαίνει από τα 28,51 ευρώ (1η κατηγορία) στα 29,7 ευρώ (+1,2 ευρώ).
Ετσι, συνολικά, η επιβάρυνση για κάποιον που έχει υποχρέωση να ασφαλίζεται για κύρια, επικουρική σύνταξη και εφάπαξ, θα είναι από την αρχή της ερχόμενης χρονιάς στα 13 ευρώ τον μήνα και συνολικά 156 ευρώ τον χρόνο. Αυτό βέβαια ισχύει για τη συντριπτική πλειονότητα των μη μισθωτών, οι οποίοι παρά το γεγονός ότι όλοι οι ειδικοί προειδοποιούν πως η επιλογή χαμηλής ασφαλιστικής κατηγορίας για πολλά χρόνια οδηγεί σε πάρα πολύ χαμηλές συντάξεις, επιλέγουν να ασφαλιστούν στη χαμηλή κλάση του ΕΦΚΑ.
Αντίστοιχα, οι λίγοι που θα επιλέξουν και το 2024 την ανώτερη, 6η, ασφαλιστική κατηγορία, η μηνιαία επιβάρυνση θα ανέλθει σε 26,6 ευρώ για την κύρια ασφάλιση, με αποτέλεσμα να καταβάλλουν 647,28 ευρώ τον μήνα (από 620,6 ευρώ) στα οποία θα πρέπει να προστεθούν 10 ευρώ για την εισφορά ανεργίας. Για την επικούρηση, η 3η υψηλότερη κατηγορία θα ανέλθει στα 64 ευρώ, από 61,4 ευρώ (+2,6 ευρώ) και για το εφάπαξ στα 42,3 ευρώ, από 40,57 ευρώ (+1,7 ευρώ). Η συνολική μηνιαία επιπλέον επιβάρυνση λόγω του πληθωρισμού θα είναι, δηλαδή, 20,3 ευρώ τον μήνα ή 243,6 ευρώ τον χρόνο.
Βεβαίως, υπάρχει και η μικρή-εισαγωγική ασφαλιστική κλάση, για νέους ελεύθερους επαγγελματίες κατά τα πρώτα πέντε έτη της δραστηριότητάς τους, τα οποία από 138,15 ευρώ τον μήνα (μόνο για κύρια σύνταξη και υγεία) το ποσό θα φτάσει στα 144 ευρώ.
Τέλος, οι αγρότες από 137,6 ευρώ τον μήνα (για κύρια σύνταξη, υγεία και Αγροτική Εστία) στην κατώτατη ασφαλιστική κλάση του πρώην ΟΓΑ θα κληθούν να καταβάλλουν 143 ευρώ τον μήνα ή συν 77 ευρώ τον χρόνο.
Να σημειωθεί ότι και το 2023 σχεδόν μονοπώλησε τις επιλογές των ελεύθερων επαγγελματιών και των αυτοαπασχολούμενων η πρώτη, φθηνή, κατηγορία ασφάλισης στον ΕΦΚΑ, καθώς, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, 9 στους 10 από τους συνολικά 1,3 εκατ. που είναι ασφαλισμένοι στον ενιαίο φορέα έχουν ενταχθεί στην 1η ασφαλιστική κατηγορία, καταβάλλοντας έως 240,25 ευρώ τον μήνα για κύρια ασφάλιση, υγεία και ανεργία. Και αυτό ενώ οι ειδικοί προειδοποιούν πως μετά 20 χρόνια ασφάλισης, η παραμονή τους στη χαμηλή κατηγορία οδηγεί σε σύνταξη που δεν θα αγγίζει τα 510 ευρώ. Ακόμη και μετά 40 χρόνια ασφάλισης, εφόσον παραμείνουν στην πρώτη κατηγορία, η σύνταξή τους δεν θα ξεπερνά τα 770 ευρώ (μεικτά).
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΦΚΑ, οι επιλογές των 1,3 εκατ. ασφαλισμένων μη μισθωτών για ολόκληρο το 2023 δεν διαφοροποιήθηκαν ιδιαίτερα από αυτές που είχαν κάνει τον προηγούμενο χρόνο, κάτι που εξηγείται άλλωστε και από το γεγονός ότι φέτος οι εισφορές αυξήθηκαν κατά 9,6%.
Αναλυτικά, φέτος, την 1η κατηγορία επέλεξαν 1.035.519 μη μισθωτοί που αντιστοιχούν στο 79,49% των ασφαλισμένων μη μισθωτών, έναντι 1.035.519 ασφαλισμένων (79,91%) με την αντίστοιχη επιλογή, ένα χρόνο πριν. Σε αυτούς που επέλεξαν τη χαμηλότερη κατηγορία, πρέπει να προστεθούν και οι 131.811 νέοι επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενοι που αντιστοιχούν στο 10,12% του συνόλου, που επέλεξαν την ειδική κατηγορία, η οποία ισχύει μόνο για όσους έχουν κάτω από πέντε χρόνια επαγγελματικής εμπειρίας και ανέρχεται πλέον σε 148,15 ευρώ (κύρια ασφάλιση, υγεία και ανεργία). Η διαφορά που χωρίζει την πρώτη με τη δεύτερη κατηγορία είναι 46,06 ευρώ τον μήνα, όμως τη δεύτερη κατηγορία των 286,31 ευρώ επέλεξαν μόλις 56.171 άτομα (4,31%).
Αντίστοιχα, μόλις 35.235 μη μισθωτοί (2,7% του συνόλου) επέλεξαν την 3η κατηγορία, ενώ άλλοι 21.021 (1,61%) ήταν αυτοί που επέλεξαν την 4η ασφαλιστική κατηγορία του ΕΦΚΑ. Τέλος, υπάρχουν και 10.071 ασφαλισμένοι (0,77%) που επέλεξαν την 5η ασφαλιστική κατηγορία καθώς και 12.857 (0,99%) που ασφαλίστηκαν στην υψηλότερη, 6η, ασφαλιστική κατηγορία, που αντιστοιχεί για κύρια ασφάλιση, υγεία και ανεργία σε 630,6 ευρώ τον μήνα.
