Είναι γεγονός ότι το κλίμα της οικονομίας σε γενικές γραμμές είναι ευχάριστο, κάτι που επικυρώνεται και από τις συνεχείς αναβαθμίσεις της ελληνικής οικονομίας μέχρι την απόκτηση της λεγόμενης επενδυτικής βαθμίδας προς τα τέλη του χρόνου. Συγκεκριμένα, οι ξένες άμεσες επενδύσεις (ΞΑΕ) κατέγραψαν ρεκόρ 20ετίας το 2022 με 7,22 δισ. ευρώ (όπου σε μεγάλο μέρος αφορούν το real estate, εξαγορές και ιδιωτικοποιήσεις), το εμπορικό έλλειμμα μειώθηκε την περίοδο Ιανουαρίου – Απριλίου 2023 κατά 2,42 δισ. στα 9 δισ. από 11,7 δισ. την αντίστοιχη περίοδο του 2022. Το πρωτογενές πλεόνασμα στα 5,5 δισ. λόγω έκρηξης εσόδων από φόρους έναντι στόχου 2,3 δισ. την περίοδο Ιανουαρίου – Αυγούστου 2023. Οι εξαγωγές σύμφωνα με την Ελληνική Στατιστική Αρχή το 2022 ανήλθαν στα 54,6 δισ. έναντι 39,9 δισ. το 2021 με το μεγαλύτερο ποσοστό να καταλαμβάνουν τα καύσιμα (36,8%) και να ακολουθούν τα βιομηχανικά είδη και τα τρόφιμα. Οσον αφορά τώρα τον ρυθμό μεγέθυνσης, ενώ στην Ευρωζώνη και στη Γερμανία έχουμε δύο συνεχόμενα τρίμηνα ύφεσης μέχρι το πρώτο τρίμηνο του 2023, στην Ελλάδα οι προβλέψεις για ρυθμό ανάπτυξης το πρώτο εξάμηνο μιλούν για 2,4%, ενώ στην Ευρωζώνη κινούνται γύρω από το 0,8%.
Δύο (2) όμως είναι οι κρίσιμες περιοχές στην οικονομία που χρήζουν επισταμένης προσοχής και αξιολόγησης αν θέλουμε να θεμελιώσουμε σε σταθερές βάσεις την προοπτική της ελληνικής οικονομίας και να εμπεδωθεί η εμπιστοσύνη των ξένων οίκων σχετικά με την ευοίωνη εξέλιξη των βασικών οικονομικών μεγεθών:
Πρώτον, ο έλεγχος της πορείας των καθαρών πρωτογενών δαπανών που υπολογίζονται για το 2024 γύρω στα 100 δισ., ενώ από την άλλη η στροφή στη δημοσιονομική πειθαρχία θα είναι αναγκαία. Οι οδυνηρές συνέπειες της κλιματικής αλλαγής και τα πλημμυρικά φαινόμενα, που από τούδε και στο εξής θα συνιστούν κανονικότητα, ανατρέπουν υπάρχοντες σχεδιασμούς και απαιτούν σοβαρές μεταρρυθμιστικές παρεμβάσεις και ορθά στοχευμένη αξιοποίηση των κοινοτικών πόρων που κατευθύνονται σε έργα υποδομής. Δεύτερον, το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών που από 1,5% του ΑΕΠ το 2019 έφθασε στο 10% το 2022 λόγω ενεργειακού κόστους και πανδημικής κρίσης. Χρειάζεται στρατηγική τιθάσευσή του με στόχευση τον εξωστρεφή προσανατολισμό της οικονομίας μέσω των διεθνώς εμπορεύσιμων προϊόντων και άνοιγμα επείγουσας συζήτησης για το νέο παραγωγικό – αναπτυξιακό μοντέλο που έχει ανάγκη η χώρα και που βεβαίως προσαρμόζονται τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της οικονομίας της. Υψηλό έλλειμμα σε συνδυασμό με χαμηλή ανάπτυξη αποτελούν εκρηκτικό μείγμα για το μέλλον.
Ο κ. Αντώνης Ζαΐρης είναι αναπληρωτής αντιπρόεδρος του ΣΕΛΠΕ, επίκουρος καθηγητής Διοίκησης Επιχειρήσεων του Πανεπιστημίου Nεάπολις στην Κύπρο, μέλος της Ενωσης Αμερικανών Οικονομολόγων (ΑΕΑ) και μέλος του Παγκόσμιου Οικονομικού Forum (WEF).
