Μείγμα αισιοδοξίας και επιφυλακτικότητας αναδίδει η έκθεση του ΔΝΤ για την παγκόσμια οικονομία, που δόθηκε χθες στη δημοσιότητα σε μια εξαιρετικά δυσμενή συγκυρία και εν μέσω παγκόσμιου προβληματισμού για τις επιπτώσεις του νέου πολέμου στη Μέση Ανατολή. Το Ταμείο διαπιστώνει ότι η παγκόσμια οικονομία εξακολουθεί να ανακάμπτει από την ύφεση της πανδημίας και από τον πόλεμο στην Ουκρανία, όπως και από την οξύτερη κρίση κόστους ζωής των τελευταίων δεκαετιών. Υπογραμμίζει, ωστόσο, πως η ανάκαμψη ακολουθεί αργούς ρυθμούς, ενώ είναι άνιση ανάμεσα στις οικονομίες, και προειδοποιεί πως η μάστιγα του πληθωρισμού που πλήττει τις οικονομίες ανά τον κόσμο την τελευταία διετία αποκλιμακώνεται μεν, αλλά σαφώς πιο αργά από όσο είχε αρχικά εκτιμήσει.
Επισημαίνει ιδιαιτέρως ότι οι οικονομίες έχουν επιδείξει αξιοσημείωτη αντοχή στα συνεπακόλουθα του πολέμου, στην ενεργειακή κρίση και στην εκτόξευση των τιμών των τροφίμων, όπως επίσης και στην επιθετική στροφή των κεντρικών τραπεζών σε περιοριστική νομισματική πολιτική. Οι προβλέψεις του για την ανάπτυξη είναι πιο αισιόδοξες για ορισμένες χώρες σε σύγκριση με τις αμέσως προηγούμενες εκτιμήσεις, όπως, για παράδειγμα, στην περίπτωση της αμερικανικής οικονομίας που, σε αντίθεση με την Ευρωζώνη, αποδεικνύεται ιδιαιτέρως ανθεκτική στις αυξήσεις των επιτοκίων. Αναβαθμίζει, έτσι, την πρόβλεψή του για την ανάπτυξη της μεγαλύτερης οικονομίας στον κόσμο κατά 0,3 εκατοστιαίες μονάδες, στο 2,1%, ενώ υποβαθμίζει εκείνη για την Ευρωζώνη κατά 0,2 εκατοστιαίες μονάδες, στο 0,7%.
Επισημαίνει, πάντως, ότι είναι πολύ νωρίς ακόμη για εφησυχασμό καθώς η οικονομική δραστηριότητα δεν έχει ακόμη επιστρέψει στα προ της πανδημίας επίπεδα, κυρίως στις αναπτυσσόμενες οικονομίες και στις αναδυόμενες αγορές. Σε ό,τι αφορά τους παράγοντες που ανακόπτουν την ανάκαμψη, το Ταμείο εντοπίζει τις μακροπρόθεσμες συνέπειες της πανδημίας, τον συνεχιζόμενο πόλεμο στην Ουκρανία και τον γεωπολιτικό κατακερματισμό της παγκόσμιας οικονομίας, αλλά και την περιοριστική νομισματική πολιτική, την ανάκληση των δημοσιονομικών μέτρων στήριξης και το υψηλό χρέος, όπως και τα ακραία καιρικά φαινόμενα που έχουν μεγάλο αρνητικό αντίκτυπο στις οικονομίες. Για το τρέχον έτος, εκτιμά πως η ανάπτυξη θα επιβραδυνθεί παγκοσμίως στο 3,0% από το 3,5% στο οποίο είχε φτάσει το 2022 και θα σημειώσει περαιτέρω επιβράδυνση, στο 2,9%, το επόμενο έτος. Οπως τονίζει, αυτοί οι ρυθμοί ανάπτυξης βρίσκονται κάτω από τον ιστορικό μέσο όρο αύξησης του παγκόσμιου ΑΕΠ, που είναι 3,8%.
Αναβάθμισε την πρόβλεψή του για την ανάπτυξη των ΗΠΑ κατά 0,3%, στο 2,1%, ενώ υποβαθμίζει εκείνη για την Ευρωζώνη κατά 0,2 εκατοστιαίες μονάδες, στο 0,7%.
Η επιβράδυνση εκτιμά πως θα είναι σαφώς πιο αισθητή στις ανεπτυγμένες οικονομίες, αφού είχαν μέσο όρο ανάπτυξης 2,6% το περασμένο έτος και θα επιβραδυνθούν στο 1,5% φέτος και στο 1,4% το 2024.
Ηπιότερη θα είναι, αντιθέτως, η επιβράδυνση των ρυθμών ανάπτυξης στις αναδυόμενες αγορές και στις αναπτυσσόμενες οικονομίες, καθώς θα περιοριστεί από το 4,1% του περασμένου έτους στο 4,0% τόσο φέτος όσο και το 2024. Στη δυσοίωνη πλευρά των προβλέψεων είναι όσες αφορούν τον πληθωρισμό, που το Ταμείο προβλέπει πως θα αποκλιμακώνεται σταθερά μεν, αλλά από το 8,7% του 2022 θα υποχωρήσει στο 6,9% φέτος και περαιτέρω στο 5,8% το 2024. Οπως τονίζει, όμως, οι εκτιμήσεις του τόσο για το τρέχον όσο και για το επόμενο έτος μιλούν για υψηλότερους δείκτες κατά 0,1 και 0,6 εκατοστιαίες μονάδες, αντιστοίχως, σε σύγκριση με τις προηγούμενες προβλέψεις του από τον Απρίλιο. Προεξοφλεί, άλλωστε, πως ο πληθωρισμός δεν πρόκειται να επιστρέψει στον στόχο του 2% πριν από το 2025.
Γενικότερο συμπέρασμα της έκθεσης είναι ότι αυτή τη στιγμή οι κίνδυνοι που απειλούν την παγκόσμια οικονομία είναι πιο περιορισμένοι σε σύγκριση με πριν από έξι μήνες, όταν δεν ήταν ακόμη σαφές κατά πόσον μπορούσε να εξαπλωθεί μια κρίση από τις ελβετικές και τις αμερικανικές τράπεζες στο ευρύτερο χρηματοπιστωτικό σύστημα. Το Ταμείο υπογραμμίζει πως τώρα έχει διευθετηθεί το θέμα του ορίου χρέους των ΗΠΑ και έχει μεσολαβήσει η έγκαιρη παρέμβαση των ελβετικών αρχών, ενώ παράλληλα έχει απομακρυνθεί ο κίνδυνος μιας απότομης προσγείωσης της παγκόσμιας οικονομίας. Πιθανολογεί επίσης περαιτέρω επιδείνωση της κρίσης στην αγορά ακινήτων της Κίνας και δεν αποκλείει κάποια μετάδοσή της σε άλλες χώρες, ιδίως στις χώρες που εξάγουν εμπορεύματα, ενώ αναθεωρεί την πρόβλεψη για ανάπτυξη της Κίνας στο 5,0% για φέτος και στο 4,2% για το επόμενο έτος. Δεδομένης της συγκυρίας στην οποία δόθηκε στη δημοσιότητα η έκθεση, κατά την παρουσίασή της ο κορυφαίος οικονομολόγος του ΔΝΤ, Πιερ Ολιβιέ Γκουρίνχας, δεν απέφυγε να αναφερθεί στον πόλεμο στη Μέση Ανατολή, αλλά υπογράμμισε πως είναι υπερβολικά νωρίς για οποιαδήποτε εκτίμηση περί των συνεπειών του στην παγκόσμια οικονομία. Αρκέστηκε να τονίσει ότι το Ταμείο παρακολουθεί την κατάσταση, ενώ σε ό,τι αφορά τις αυξομειώσεις στις τιμές του πετρελαίου σημείωσε πως σχετική έρευνα του ΔΝΤ έχει διαπιστώσει ότι μια αύξηση 10% της τιμής του «μαύρου χρυσού» μειώνει το παγκόσμιο ΑΕΠ κατά περίπου 0,2% το επόμενο έτος και επιταχύνει τον πληθωρισμό κατά περίπου 0,4%.
