Γιατί οι καταναλωτικές δαπάνες αποδεικνύονται τόσο ανθεκτικές, ενώ η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ έχει αυξήσει τα επιτόκια; Ενας σημαντικός και ελάχιστα γνωστός λόγος είναι ότι οι καταναλωτές… γερνούν. Με άλλα λόγια, το «μυστικό όπλο» της οικονομίας των ΗΠΑ είναι οι Αμερικανοί 65 ετών και άνω που έχουν χρήματα να ξοδέψουν, αντιπροσωπεύουν μερίδιο ρεκόρ του συνόλου των δαπανών και είναι λιγότερο ευάλωτοι στις αυξήσεις επιτοκίων.
Τον Αύγουστο, το 17,7% του πληθυσμού ήταν 65 ετών και άνω, σύμφωνα με τη Στατιστική Υπηρεσία των ΗΠΑ, το υψηλότερο ποσοστό από το 1920, σε σχέση με 13% το 2010. Οι ηλικιωμένοι όμως δεν είναι απλώς περισσότεροι: Τα οικονομικά τους είναι πιο υγιή, έχουν λιγότερη ανάγκη να δανειστούν για να αγοράσουν λόγου χάριν ένα σπίτι, ενώ κινδυνεύουν λιγότερο από απολύσεις σε σχέση με τους νεότερους καταναλωτές. Ολα τα παραπάνω καθιστούν τους ηλικιωμένους υπολογίσιμη δύναμη στην αμερικανική οικονομία.
Οι πολίτες 65 ετών και άνω αντιπροσώπευαν το 22% των δαπανών πέρυσι, το υψηλότερο ποσοστό από το 1972 (15% το 2010), σύμφωνα με τη νέα έρευνα του υπουργείου Εργασίας για τις καταναλωτικές δαπάνες. «Αυτοί είναι οι καταναλωτές με ειδικό βάρος κατά τη διάρκεια του επόμενου έτους. Ξοδεύουν σταθερά σε εποχές όπως η σημερινή που επιβραδύνεται η ανάπτυξη θέσεων εργασίας, τα επιτόκια αυξάνονται και ξεκινούν ξανά οι αποπληρωμές φοιτητικού χρέους», εξηγεί η Σούζαν Στερν, επικεφαλής οικονομολόγος στην Economic Analysis Associates. Οι αριθμοί είναι ενδεικτικοί. Το μέσο νοικοκυριό με επικεφαλής άτομο ηλικίας 65 ετών και άνω ξόδεψε 2,7% περισσότερο πέρυσι από ό,τι το 2021, σύμφωνα με το υπουργείο Εργασίας, σε σύγκριση με 0,7% για τα νοικοκυριά με νεότερα μέλη.
Οι δαπάνες από τους ηλικιωμένους αυξήθηκαν κατά 34,5% από το 1982, σε σύγκριση με 16,5% για τους νεότερους, δεν υπάρχουν ωστόσο συγκρίσιμα δεδομένα για το 2023. Οι καταναλωτές άνω των 60 ετών ανέφεραν ότι ξόδεψαν 7,9% περισσότερο τον Αύγουστο από ό,τι πέρυσι, σε σύγκριση με αύξηση 5,1% στις ηλικίες 40-60 ετών, σύμφωνα με έρευνα της Fed της Νέας Υόρκης.
Οι πολίτες 65 ετών και άνω αντιπροσώπευαν το 22% των δαπανών πέρυσι, το υψηλότερο ποσοστό από το 1972.
Η τάση των ηλικιωμένων να ξοδεύουν αντικατοπτρίζει την υγεία, τον πλούτο αλλά και τις παρατεταμένες ψυχολογικές επιπτώσεις της πανδημίας. «Σε όλη μου τη ζωή το σύνθημα ήταν αποταμίευση», λέει η 66χρονη Μορίς Γκριν από τη Μασαχουσέτη. «Τώρα έχω χρήματα στην τράπεζα και ξοδεύω με τρόπους που με φέρνουν κοντά στους φίλους και στην οικογένειά μου», προσθέτει. Κτηματομεσίτης με τέσσερα ενήλικα παιδιά που ζουν μακριά της, υπολόγισε ότι σπατάλησε 25% περισσότερα χρήματα, αλλά και διπλάσιο χρόνο ταξιδεύοντας, σε σύγκριση με το 2019. «Το γεγονός ότι ένα εκατομμύριο Αμερικανοί δεν επέζησαν από την COVID-19 με δίδαξε να μην αφήνω τον χρόνο να περνάει», λέει. «Ο τρόπος ζωής των ηλικιωμένων έχει αλλάξει δραματικά, είναι πιο δραστήριοι από ποτέ. Επενδύουν σε ηλεκτρονικά ποδήλατα, ταξίδια, είδη πεζοπορίας», πιστοποιεί με τη σειρά του ο Μάρσαλ Κοέν, σύμβουλος της εταιρείας ερευνών Circana.
Την άνθηση της λεγόμενης «αργυρής οικονομίας» εξηγεί επίσης το γεγονός ότι οι ηλικιωμένοι είναι οικονομικά εύρωστοι. Οι Αμερικανοί ηλικίας 70 ετών και άνω κατέχουν πλέον σχεδόν το 26% του πλούτου των νοικοκυριών, σύμφωνα με τη Federal Reserve. Εχουν λιγότερα χρέη και είναι ιδιοκτήτες σπιτιών, ενώ είναι λιγότερο πιθανό να χρειαστεί να μετακομίσουν λόγω ενός έρωτα ή μιας νέας δουλειάς από τους Gen Z και τους Millennials, γεγονός που τους προστατεύει από τον αντίκτυπο του αυξανόμενου κόστους στέγασης.
Οι συνταξιούχοι έλαβαν επίσης αύξηση 8,7% στις πληρωμές κοινωνικής ασφάλισης, τη μεγαλύτερη μονοετή αύξηση από το 1981, και αυτόματη προσαρμογή για να αντισταθμιστεί η κορύφωση του πληθωρισμού στο 9,1% του περασμένου έτους. Αυτοί οι παράγοντες «θωράκισαν» τους ηλικιωμένους από τη δίδυμη μάστιγα του πληθωρισμού και των υψηλών επιτοκίων.
Και δεδομένου ότι οι περισσότεροι από αυτούς είναι συνταξιούχοι, οι δαπάνες των ηλικιωμένων είναι λιγότερο ευάλωτες στην αύξηση της ανεργίας που πολλοί οικονομολόγοι αναμένουν στα επόμενα τρίμηνα.
