Σχέδιο ενιαίας φορολογικής αντιμετώπισης μεταξύ των παροχών που καταβάλλουν στους ασφαλισμένους τους τα Ταμεία Επαγγελματικής Ασφάλισης (ΤΕΑ) και τα ομαδικά ασφαλιστήρια που παρέχουν οι ασφαλιστικές εταιρείες επεξεργάζεται το οικονομικό επιτελείο, στο πλαίσιο της κυριότερης παρέμβασης του νέου νομοσχεδίου του υπουργείου Εργασίας, που αφορά στη μεταρρύθμιση του θεσμικού πλαισίου της επαγγελματικής ασφάλισης.
Μεταξύ άλλων, το νομοσχέδιο περιλαμβάνει διατάξεις για τη διευκόλυνση της δημιουργίας πολυεργοδοτικών ταμείων, κάτι ιδιαίτερα σημαντικό σε μία χώρα όπου κυριαρχεί η απασχόληση σε μικρές επιχειρήσεις, εισάγει πρακτικές καλής διακυβέρνησης, ενισχύει την αποτελεσματικότητα της εποπτείας των επαγγελματικών ταμείων και εξορθολογίζει τη φορολογική μεταχείριση των παροχών τους. Στο πλαίσιο αυτού του «εξορθολογισμού», τα συναρμόδια υπουργεία Εθνικής Οικονομίας, Ανάπτυξης και Εργασίας αναμένεται να προχωρήσουν σε ρυθμίσεις που θα εξισώνουν τα ομαδικά συμβόλαια των ασφαλιστικών εταιρειών με τις παροχές των ΤΕΑ.
Αντιδράσεις
Το εγχείρημα δεν είναι εύκολο, καθώς υπάρχουν σημαντικές αντιδράσεις, κυρίως από την πλευρά των ΤΕΑ που εκτιμούν πως ο πιθανός περιορισμός των φοροαπαλλαγών για τα Ταμεία του δεύτερου πυλώνα ασφάλισης αναμένεται να προκαλέσει σημαντικές αναταράξεις και εντέλει να παραχθούν τα αντίθετα αποτελέσματα από τα αναμενόμενα. Για τον λόγο αυτό άλλωστε, ακόμη και σήμερα, μία μέρα πριν από την επίσημη παρουσίαση του νομοσχεδίου στο υπουργικό συμβούλιο και έπειτα από συνεχείς μεταθέσεις της ημερομηνίας (για λόγους πιθανώς άσχετους από αυτό), συνεχίζονται οι διαβουλεύσεις μεταξύ των εμπλεκόμενων υπουργείων, αλλά και της Τράπεζας της Ελλάδος, στον έλεγχο της οποίας αναμένεται να περάσει εξ ολοκλήρου η εποπτεία των ΤΕΑ.
Σύμφωνα με το υπουργείο Εργασίας πάντως, και δη τον αρμόδιο υφυπουργό Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων Πάνο Τσακλόγλου (συνέντευξη στο ΑΠΕ-ΜΠΕ), στόχος της μεταρρύθμισης είναι η προώθηση του θεσμού της προαιρετικής συμπληρωματικής επαγγελματικής ασφάλισης και η δημιουργία κεφαλαίων συνταξιοδοτικής αποταμίευσης στα πρότυπα των περισσότερων χωρών της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Εξηγώντας στην «Κ» την κεντρική επιδίωξη των προωθούμενων αλλαγών, ο γενικός γραμματέας Κοινωνικών Ασφαλίσεων Νίκος Μηλαπίδης επισημαίνει πως στο εθνικό μας δίκαιο, η φορολόγηση των ΤΕΑ διαφέρει σημαντικά από τη φορολόγηση των ομαδικών ασφαλιστηρίων, γεγονός που έχει οδηγήσει πολλούς εργοδότες στη στροφή από ομαδικά ασφαλιστήρια σε ΤΕΑ, κυρίως για να επωφεληθούν από το αφορολόγητο εφάπαξ, αφού έτσι μπορούν να δώσουν παροχές, κυρίως μπόνους, σε στελέχη τους κατά την έξοδο από τον εργασιακό τους βίο ή ακόμη και πριν από αυτήν, ανάλογα με τα όρια ηλικίας εξόδου από το ΤΕΑ, με νόμιμο τρόπο και αφορολόγητα.
Το νομοσχέδιο για τη μεταρρύθμιση του πλαισίου επαγγελματικής ασφάλισης διευκολύνει τη δημιουργία πολυεργοδοτικών ταμείων.
Να σημειωθεί εδώ ότι σήμερα για τα ΤΕΑ ισχύουν τα εξής: Είναι αφορολόγητες οι εισφορές, αφορολόγητο το εφάπαξ, ενώ η σύνταξη φορολογείται στο πλαίσιο της φορολογικής κλίμακας μισθωτών. Φορολογούνται βέβαια τα έσοδα των ΤΕΑ από επενδύσεις, με συντελεστή 29%, ενώ υπόκεινται και σε υπολογισμό προκαταβολής για την επόμενη χρήση. Αντίθετα, για τα ομαδικά ασφαλιστήρια ισχύουν τα εξής: Οι εισφορές είναι αφορολόγητες. Τα εφάπαξ φορολογούνται με 10% εάν πρόκειται για ποσά έως 40.000 ευρώ και 20% για ποσά πάνω από 40.000 ευρώ. Οι συντάξεις φορολογούνται αυτοτελώς με 15%. Οι παραπάνω συντελεστές αυξάνονται κατά 50% σε περίπτωση πρόωρης εξαγοράς.
Ισοι όροι ανταγωνισμού
Σύμφωνα με τον κ. Μηλαπίδη, το υπουργείο Εργασίας επεξεργάζεται σε συνεργασία με τα συναρμόδια υπουργεία Εθνικής Οικονομίας και Ανάπτυξης την εξίσωση των φορολογικών συντελεστών των προϊόντων που παρέχουν τα ομαδικά ασφαλιστήρια με τις παροχές των ΤΕΑ, κατ’ αναλογία με τα ευρωπαϊκά πρότυπα, ώστε να υπάρξουν ίσοι όροι ανταγωνισμού. Η εξίσωση αυτή απαιτείται προκειμένου να προβλεφθεί και η δυνατότητα μεταφοράς μεταξύ ΤΕΑ και ομαδικών ασφαλιστηρίων συμβολαίων. Η προσπάθεια αυτή βέβαια αντιμετωπίζει σημαντικά τεχνικά προβλήματα, καθώς ΤΕΑ και ασφαλιστικές επιχειρήσεις υπόκεινται τόσο σε διαφορετικά κανονιστικά-εποπτικά πλαίσια όσο και πυλώνες: IORP II και 2ο πυλώνα για τα ΤΕΑ και Solvency II και 3ο πυλώνα για τις ασφαλιστικές επιχειρήσεις. Αυτό το τελευταίο αποτελεί επίσης ένα σημαντικό επιχείρημα από την πλευρά των ΤΕΑ, με τους εκπροσώπους των ασφαλιστικών εταιρειών να απαντούν πως αφενός παρέχουν παρεμφερείς συνταξιοδοτικές υπηρεσίες, αφετέρου το πλαίσιο Solvency II είναι ένα αυστηρότατο πλαίσιο εποπτείας, πολύ πιο εξελιγμένο και απαιτητικό από αυτό των ΤΕΑ.
Ανάλογα με τα χρόνια
Βάσει πάντως του πλέον πιθανού σεναρίου, για τη φορολόγηση τόσο των ΤΕΑ όσο και των ομαδικών ασφαλιστηρίων θα υπάρχουν ξεχωριστοί συντελεστές ανάλογα με τα χρόνια παραμονής στο ταμείο ή διατήρησης του συμβολαίου.
Παράλληλα, θα δίνονται κίνητρα για τη λήψη σύνταξης αντί εφάπαξ. Συγκεκριμένα, η φορολόγηση των εφάπαξ θα είναι διπλάσια από εκείνη των συντάξεων που θα χορηγούνται και θα έχει ως εξής: Για παραμονή έως 10 έτη στην ασφάλιση η φορολόγηση των εφάπαξ θα είναι 20% και των συντάξεων 10%. Για 10-20 έτη ασφάλισης, η φορολόγηση θα είναι 15% για τα εφάπαξ και 7,5% για τη σύνταξη, ενώ για παραμονή πάνω από 20 έτη στην ασφάλιση κάποιου ΤΕΑ, η λήψη εφάπαξ θα φορολογείται με 10% και σύνταξης με 5%. Θα προβλέπεται τέλος και «πέναλτι» σε περίπτωση πρόωρης εξόδου, σε κάθε κατηγορία και συγκεκριμένα επιπρόσθετος φορολογικός συντελεστής 5% για κάθε έτος που κάποιος θα αποχωρεί νωρίτερα από τα προβλεπόμενα.
Ειδικά για τα ΤΕΑ, δεν θα υπάρχει τελικά ηλικιακός «κόφτης» όσον αφορά την ένταξη κάποιου σε ένα Ταμείο, ενώ θα προβλέπεται η δυνατότητα εξόδου παράλληλα με τον ασφαλιστικό φορέα του πρώτου πυλώνα στα 62 έτη ή στα 67 χωρίς άλλες προϋποθέσεις.
