Κλιμακωτό φόρο, ανάλογα με τα έτη καταβολής εισφορών σε κάποιο Ταμείο Επαγγελματικής Ασφάλισης (ΤΕΑ) ή διατήρησης ενός ομαδικού ασφαλιστικού συμβολαίου προβλέπει το σχέδιο νόμου του υπουργείου Εργασίας. Αν και συνολικά, από τις παρεμβάσεις που προωθούνται, εκτιμάται ότι ωφελούνται ή επηρεάζονται πάνω από 1,5 εκατομμύριο πολίτες, το θέμα της αναμόρφωσης του θεσμού της επαγγελματικής ασφάλισης φαίνεται πως δημιουργεί τις μεγαλύτερες αντιδράσεις, κυρίως ως προς το σκέλος της φορολόγησης των εφάπαξ και των συντάξεων που δίνονται. Αντιδράσεις άλλωστε εκδηλώνονται και από τις ασφαλιστικές εταιρείες, οι οποίες ζητούσαν μεν εξομοίωση του φορολογικού καθεστώτος των ομαδικών συμβολαίων με τα ΤΕΑ, εννοούσαν όμως μηδενική φορολόγηση και όχι νέα κλίμακα.
Απλοποίηση διαδικασιών
Το νομοσχέδιο περιλαμβάνει και μια σειρά από διατάξεις ενίσχυσης του θεσμού, κυρίως ως προς τη διαφάνεια και την απλοποίηση των διαδικασιών σύστασης των ΤΕΑ με τη δημιουργία πρότυπου καταστατικού και των απαιτούμενων εγγράφων, διευκόλυνση ίδρυσης πολυεργοδοτικών ΤΕΑ –καθώς έχει διαπιστωθεί πως στο ελληνικό περιβάλλον, που κυριαρχείται από μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις, αυτόνομα Ταμεία είναι δύσκολο να δημιουργηθούν–, καθώς και θέσπιση ισχυρών κανόνων χρηστής διακυβέρνησης και λογοδοσίας.
Οπως χαρακτηριστικά επισήμανε χθες, κατά τη διάρκεια παρουσίασης των βασικών αρχών του νομοσχεδίου, ο αρμόδιος υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης Πάνος Τσακλόγλου, η συνολική μεταρρύθμιση που επιχειρείται στο κανονιστικό πλαίσιο που διέπει την επαγγελματική ασφάλιση έχει ως στόχο τη μαζικότερη συμμετοχή ασφαλισμένων σε ένα θεσμό που, ενώ λειτουργεί από το 2002, παρατηρείται χαμηλός ρυθμός συμμετοχής εργαζομένων και κατά συνέπεια αποταμίευσης, με αυξητικές όμως τάσεις. Να σημειωθεί ότι σήμερα λειτουργούν 28 ΤΕΑ, με μόλις 55.000 ασφαλισμένους και 290 εκατ. ευρώ υπό διαχείριση κεφάλαια.
Και σύμφωνα με το τελευταίο σενάριο που παρουσίασε χθες η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας –με τον υπουργό Αδωνι Γεωργιάδη να αφήνει ανοικτό το σενάριο για αλλαγές, ευρύτερα στο νομοσχέδιο, στο πλαίσιο της συνεχιζόμενης διαβούλευσης με τους εμπλεκόμενους φορείς– προβλέπεται κλιμακωτή φορολόγηση των παροχών των ΤΕΑ ανάλογα με τα χρόνια ασφάλισης κάθε ασφαλισμένου. Οσο περισσότερος χρόνος έχει διανυθεί σε ΤΕΑ ή ομαδικό ασφαλιστικό συμβόλαιο, τόσο μικρότερος είναι ο συντελεστής φορολόγησης, ώστε να ενισχύεται η μακροπρόθεσμη αποταμίευση, επισήμανε ο κ. Γεωργιάδης, ενώ ο κ. Τσακλόγλου συμπλήρωσε πως παρέχονται επιπρόσθετα φορολογικά κίνητρα για την καταβολή σύνταξης (και όχι εφάπαξ) ώστε να διασφαλίζεται συμπληρωματικό εισόδημα καθ’ όλη τη διάρκεια του συνταξιοδοτικού βίου.
Ετσι, για 0-5 έτη ασφάλισης προβλέπεται 20% φορολόγηση για τα εφάπαξ και 10% για τη σύνταξη.
Για 6-15 έτη ασφάλισης προβλέπεται 15% φορολόγηση για τα εφάπαξ και 7,5% για τη σύνταξη.
Για 16-25 έτη ασφάλισης προβλέπεται 10% φορολόγηση για τα εφάπαξ και 5% για τη σύνταξη.
Ενισχύονται η μακροπρόθεσμη αποταμίευση και ο θεσμός της επαγγελματικής ασφάλισης.
Για 26 έτη ασφάλισης και άνω προβλέπεται 5% φορολόγηση για τα εφάπαξ και 2,5% για τη σύνταξη.
Ηλικιακές προϋποθέσεις
Στο νομοσχέδιο θεσπίζονται και ηλικιακές προϋποθέσεις λήψης της παροχής από το ΤΕΑ, είτε η συνταξιοδότηση από τον κύριο φορέα ασφάλισης, είτε η συμπλήρωση του 67ου έτους ανεξαρτήτως ετών ασφάλισης, είτε η συμπλήρωση του 55ου έτους με 20 χρόνια ασφάλισης. Εάν ο ασφαλισμένος πληροί κάποια από τις δύο τελευταίες προϋποθέσεις, είναι δηλαδή 67 ετών ή 55 ετών με 20 χρόνια ασφάλισης, και εξακολουθεί να εργάζεται, μπορεί να λάβει μέχρι το 50% του ποσού που έχει σωρευθεί στον ατομικό λογαριασμό του, αφήνοντας το υπόλοιπο για να συνεχίσει να επενδύεται.
Με την προτεινόμενη ρύθμιση προβλέπεται επίσης η δυνατότητα του ασφαλισμένου να λάβει και πρόωρα την παροχή ή μέρος αυτής, με αυξημένο (κατά 50%) φορολογικό συντελεστή εφόσον έχει τουλάχιστον 15 έτη ασφάλισης στο ΤΕΑ. Με τη ρύθμιση αυτή διευκολύνονται οι ασφαλισμένοι να χρησιμοποιήσουν το ποσό που έχουν αποταμιεύσει για την αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών στη ζωή τους. Οσο για τις εισφορές που καταβάλλονται σε Ταμεία Επαγγελματικής Ασφάλισης, σύμφωνα με το σχέδιο νόμου εξαιρούνται από τη φορολογία εισοδήματος μέχρι του ποσού του 20% των αποδοχών του εργαζομένου ή εναλλακτικά του ποσού των 15.000 ευρώ, αναπροσαρμοζόμενο κατ’ έτος βάσει του πληθωρισμού, όποιο από τα δύο ποσά είναι μικρότερο.
Προβλέπονται, τέλος, μεταβατικές διατάξεις για τους ήδη ασφαλισμένους σε ΤΕΑ, ώστε για τα σωρευμένα ποσά στους ατομικούς λογαριασμούς μέχρι και την ψήφιση του νόμου να ισχύουν οι σημερινές φορολογικές διατάξεις και οι υφιστάμενες καταστατικές διατάξεις των ταμείων όσον αφορά τα ηλικιακά όρια.
Εποπτεία από την ΤτΕ
Σημαντική θεωρείται και η πρόβλεψη για ενιαία εποπτεία, από 1/1/2025, από την Τράπεζα της Ελλάδος τόσο για την τήρηση της νομοθεσίας όσο και ως προς τη βιωσιμότητά τους και την επενδυτική στρατηγική τους.
Σύμφωνα με τον κ. Γεωργιάδη, το νομοσχέδιο θα τεθεί σε δημόσια διαβούλευση εντός των προσεχών ημερών ώστε να ψηφιστεί εντός Νοεμβρίου και να προλάβει να δοθεί πριν από τα Χριστούγεννα το έκτακτο επίδομα από 100 έως 200 ευρώ σε 750.000 συνταξιούχους με προσωπική διαφορά πάνω από 10 ευρώ και σύνταξη έως 1.600 ευρώ.
Το νομοσχέδιο προβλέπει ακόμη σημαντικές αλλαγές, όπως η κατάργηση της παρακράτησης του 30% στους συνταξιούχους που εργάζονται και η δυνατότητα σύνταξης, υπό προϋποθέσεις, σε όσους οφείλουν στον ΕΦΚΑ έως 30.000 ευρώ.
