Υπερπληθωρισμός, δυσθεώρητο κόστος δανεισμού, κλιμακούμενο χρέος, μια σειρά από αποτυχίες αποπληρωμής ομολόγων και μια πρωτοφανής ισοτιμία. Ο λόγος για την Αργεντινή, η οποία βρίσκεται σε ύφεση το ένα τρίτο του διαστήματος από το 1950, σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση της Santander Group.
Μόλις την περασμένη εβδομάδα η κεντρική τράπεζα της χώρας ανέβασε το επιτόκιο αναφοράς στο 133% προσπαθώντας να νικήσει την ακρίβεια, ενώ ο πληθωρισμός διαμορφώθηκε κοντά στο 140% τον Σεπτέμβριο. Ο υψηλότατος πληθωρισμός αποτελεί εδώ και χρόνια «αγκάθι» για την οικονομία, τις αγορές αλλά και το νόμισμα, το οποίο έχει χάσει τεράστιο μέρος της αξίας του έναντι του αμερικανικού δολαρίου, καθώς και την ελκυστικότητά του.
Φέτος το δολάριο εκτινάχθηκε κατά σχεδόν 100% στα περίπου 350 πέσος στην ενδοτραπεζική αγορά, ενώ ακόμη και τα τριψήφια επιτόκια δανεισμού δεν κατάφεραν να δώσουν ώθηση στο νόμισμα.
Αυτή είναι όμως η επίσημη πτυχή της ιστορίας, καθώς στην ακμάζουσα μαύρη αγορά της Αργεντινής το δολάριο είναι πολύ πιο ελκυστικό.
Η ζήτηση για το αμερικανικό νόμισμα είναι υψηλότατη, καθώς οι κάτοικοι το χρησιμοποιούν ως μέσο προστασίας των αποταμιεύσεών τους, οι οποίες θα έχαναν την αξία τους στο πέσο. Εξ ου και οι Αργεντινοί έχουν τεράστια ποσά, σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις δισεκατομμύρια, σε μετρητά στα σπίτια τους. Τα μετρητά που πωλούνται στη μαύρη αγορά του Μπουένος Αϊρες έχουν δική τους τιμή, ακόμη και δικό τους όνομα: dólar blue ή «μπλε δολάριο», και έχουν πάντοτε ζήτηση ανεξαρτήτως κόστους.
Η ανεπίσημη ισοτιμία του δολαρίου «έσπασε» για πρώτη φορά την περασμένη εβδομάδα τα 1.000 πέσος και διαμορφώθηκε σε τουλάχιστον τριπλάσιο επίπεδο από την επίσημη ισοτιμία. Πρόκειται για άνοδο σχεδόν 200% φέτος.
Το πρόβλημα ξεκίνησε τουλάχιστον είκοσι χρόνια νωρίτερα, όταν η Αργεντινή κατήργησε το μέτρο σταθερής ισοτιμίας έναντι του δολαρίου, οδηγώντας σε τεράστια πτώση της αξίας του πέσο.
Εκτοτε η ισοτιμία του δολαρίου στη μαύρη αγορά της Αργεντινής έχει εκτιναχθεί κατά σχεδόν 60.000%, σύμφωνα με το Business Insider. Ενδεικτικά, το 2002 διαμορφωνόταν στο 1,7 πέσο και την περασμένη εβδομάδα έφτασε στα 1.010 πέσος. Ορισμένοι εκτιμούν ότι το «μπλε δολάριο» αγγίζει έως και τα 1.050 πέσος.
Στο τέλος του 2022 οι Αργεντινοί είχαν αδήλωτα περίπου 246 δισ. δολάρια σε μετρητά, λογαριασμούς ξένων τραπεζών και τραπεζικές θυρίδες, σύμφωνα με το think tank Cato Institute. Αυτό το ποσό είναι περίπου 12 φορές το αποθεματικό της χώρας σε ξένα νομίσματα ή αντίστοιχο με το 40% του ΑΕΠ.
Το γόητρο του δολαρίου ανάμεσα στους πολίτες έρχεται σε σύγκρουση με τις πρόσφατες πολιτικές της κυβέρνησης, η οποία κάνει βήματα απεξάρτησης από το αμερικανικό νόμισμα. Για παράδειγμα χρησιμοποιεί το κινεζικό γουάν για την αποπληρωμή μέρους του ξένου χρέους της και διαπραγματεύεται με τη Βραζιλία για το πιθανό λανσάρισμα κοινού νομίσματος.
Τα προβλήματα στην οικονομία και την αγορά αναμένεται σε κάθε περίπτωση να συνεχιστούν. Το ΔΝΤ προβλέπει πως η οικονομία θα συρρικνωθεί κατά 2,5% φέτος, ενώ ορισμένοι φορείς είναι ακόμη πιο απαισιόδοξοι.
«Ο πληθωρισμός θα φτάσει στο 200% το 2023 και θα παραμείνει ψηλά τους πρώτους μήνες του 2024», εκτίμησαν πρόσφατα αναλυτές της ισπανικής τράπεζας BBVA. «Κρατάμε την πρόβλεψη για συρρίκνωση του ΑΕΠ κατά 3,5% το 2023 και αναμένουμε ύφεση 2,5% το 2024», ανέφεραν, αναμένοντας ότι η επίσημη ισοτιμία του πέσο θα διολισθήσει περαιτέρω κατά 80% μέχρι το τέλος του έτους στα 630 ανά δολάριο.
