Ρωσία, Ισραήλ, Καναδάς, ΗΠΑ, Κίνα κ.ά. Από αυτές τις χώρες προέρχονται μερικοί από τους τουλάχιστον 500 ψηφιακούς νομάδες, δηλαδή τους πολίτες τρίτων χωρών που βρήκαν κατά την τελευταία διετία διεύθυνση… εργασίας στη χώρα μας για να παρέχουν εξ αποστάσεως υπηρεσίες. Και ο αριθμός αυτός ίσως να είναι και συντηρητικός, εάν αναλογιστεί κανείς πως έχουν επιλέξει την Ελλάδα και αρκετοί Ευρωπαίοι remote workers, εργαζόμενοι δηλαδή που ζουν στην Ελλάδα και δουλεύουν εξ αποστάσεως, συνήθως για κάποια εταιρεία ή οργανισμό. Σύμφωνα με στοιχεία του Nomad List, υπολογίζεται ότι τον φετινό Σεπτέμβριο μόνο στην Αθήνα ήταν εγκατεστημένοι περίπου 2.000 τέτοιοι εργαζόμενοι.
«Οι ψηφιακοί νομάδες αποτελούν ένα υποσύνολο των λεγόμενων remote workers. Πρόκειται για κατηγορίες εργαζομένων που συνεχώς αυξάνονται», λέει στην «Κ» ο Νίκος Διαμαντόπουλος, γενικός διευθυντής της Marketing Greece, η οποία έχει δημιουργήσει από τον Νοέμβριο του 2021 την πλατφόρμα workfromgreece.gr, παρέχοντας στους εν δυνάμει ψηφιακούς νομάδες χρήσιμες και πρακτικές πληροφορίες για τη ζωή τους στην Ελλάδα. Η τάση των digital nomad απογειώθηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Κυριαρχεί όμως ακόμη; «Από μελέτες του εξωτερικού βλέπουμε πως δεν μειώνεται, απλά πλέον είναι κάτι mainstream. Ο αριθμός τους συνεχίζει να αυξάνεται αλλά σε μικρότερο βαθμό», τονίζει στην «Κ» η Ανδρονίκη Κάλφα, marketing manager στη Marketing Greece.
Πάντως η Ελλάδα φαίνεται πως έχει μπει για τα καλά στο ραντάρ των ψηφιακών νομάδων, επιδιώκοντας να προσελκύσει ένα κομμάτι από τον εκτιμώμενο –σύμφωνα με διάφορες έρευνες– αριθμό των 35 εκατ. εργαζομένων που συστήνονται παγκοσμίως ως ψηφιακοί νομάδες. Σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Εξωτερικών, το 2022 στην Ελλάδα χορηγήθηκαν 142 digital nomad visa σε επίδοξους ψηφιακούς νομάδες και σε 49 μέλη οικογένειας, που αντλούν δικαιώματα από τους digital nomads, ενώ από τις αρχές του 2023 έχουν χορηγηθεί ήδη 136 digital nomad visa.
«Εχω ταξιδέψει σε 32 χώρες, αλλά την Ελλάδα τη λάτρεψα, κυρίως την Αθήνα», λέει στην «Κ» η 38χρονη Κάθλιν Ο’ Ντόνελ από τη Βοστώνη.
Σε περίπτωση που ο ψηφιακός νομάς θέλει να μείνει περισσότερο, μετά την παρέλευση της 12μηνης διάρκειας της visa, μπορεί να κάνει αίτηση για τη χορήγηση διετούς άδειας διαμονής. Το καθεστώς αυτό επιλέγουν απευθείας και αρκετοί πολίτες τρίτων χωρών που ήρθαν –ακόμη και ως τουρίστες– στη χώρα για διάστημα 90 ημερών. Αυτοί αντιπροσωπεύουν μεγάλο ποσοστό των αδειών διαμονής ψηφιακού νομά, που έχουν χορηγηθεί από το 2021.
«Η digital nomad visa είναι περισσότερο αναγνωριστική για όσους θέλουν να δοκιμάσουν τη ζωή στην Ελλάδα, να δουν εάν οι υπηρεσίες τους ικανοποιούν, να ανοίξουν ενδεχομένως ΑΦΜ κ.λπ. Υστερα μπορούν να μεταβούν στο καθεστώς της άδειας διαμονής» εξηγεί η Δέσποινα Διαμαντίδου, διευθύντρια της διεύθυνσης αδειών διαμονής του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου. Σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου που έχει στη διάθεσή της η «Κ», από τον Σεπτέμβριο του 2021 μέχρι τον φετινό Σεπτέμβριο έχουν υποβληθεί 1.087 αιτήσεις, έχουν εκδοθεί 253 άδειες ψηφιακών νομάδων και έχουν απορριφθεί 33. Ανάμεσα στους λόγους απόρριψης είναι η υποβολή στην αρμόδια υπηρεσία εικονικών μισθωτηρίων, καθώς και η μη υποβολή αποδεικτικών στοιχείων για τη δυνατότητα τηλεργασίας. Την ίδια στιγμή εκκρεμούν 801 αιτήσεις, δεδομένου ότι, κυρίως κατά το προηγούμενο διάστημα, ο μικρός αριθμός όσων ασχολούνται με τον έλεγχο των εγγράφων είχε δημιουργήσει κάποιες καθυστερήσεις.
«Μέχρι και σήμερα είναι πιθανόν να έχουν υποβληθεί επιπλέον 30-40 αιτήσεις», σημειώνει η κ. Διαμαντίδου, που παρακολουθεί στενά τις διαδικασίες. «Πάνω από το 50% όσων υποβάλλουν αίτηση είναι Ρώσοι, άτομα που δουλεύουν σε πολυεθνικές, αλλά και κάποιοι επιχειρηματίες», παρατηρεί. Ενώ η Ελλάδα έχει αρχίσει να ανεβαίνει σημαντικά στις προτιμήσεις των remote workers, καταλαμβάνοντας μεταξύ 108 χωρών την 32η θέση στον παγκόσμιο δείκτη εξ αποστάσεως εργασίας (GRWI), ψηφιακοί νομάδες εντοπίζουν διάφορα ζητήματα που πρέπει να επιλυθούν.
«Εχω ταξιδέψει σε 32 χώρες αλλά την Ελλάδα τη λάτρεψα, κυρίως την Αθήνα», λέει στην «Κ» η 38χρονη Κάθλιν Ο’ Ντόνελ από τη Βοστώνη. Η κ. Ο’ Ντόνελ είναι freelancer, εργάζεται ως κειμενογράφος (social media content, content marketing) και σήμερα ζει σε ένα διαμέρισμα 30 τ.μ. στους Αμπελοκήπους. Η ίδια είχε επισκεφθεί τη χώρα μας πριν από την πανδημία. «Ηθελα να εγκατασταθώ εδώ αλλά δεν υπήρχε καθεστώς που να μου παρέχει αυτή τη δυνατότητα. Οπότε για μια περίοδο πηγαινοερχόμουν κάθε 3 μήνες μεταξύ Κροατίας και Ελλάδας», εξηγεί. «Οταν ανακοινώθηκε η digital nomad visa, ενθουσιάστηκα. Δεν ήταν εύκολη όμως διαδικασία. Περίμενα 7 μήνες για να εκδοθεί η διετής άδεια διαμονής ψηφιακού νομά». Η ίδια προσέλαβε δικηγόρο, αφού, όπως λέει, το υπουργείο πολλές φορές δεν μπορούσε να την καθοδηγήσει σωστά. «Εκανα αίτηση τον Μάιο του 2022 και έλαβα την άδεια τον Δεκέμβριο του ίδιου χρόνου. Ολο αυτό το χρονικό διάστημα της αναμονής μπορούσα να ταξιδέψω μόνο στις ΗΠΑ. Εκεί όμως δεν έχω κάποιον χώρο διαμονής, γιατί έχω φύγει αρκετό καιρό, συνεπώς για 7 μήνες έμεινα κολλημένη εδώ, περιμένοντας την έγκριση της άδειας διαμονής. Ηταν κουραστικό». Ενα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που έχει αντιμετωπίσει είναι η κακή σύνδεση στο Ιντερνετ. Παράλληλα προβληματίζεται και για την κατάσταση των λεωφορείων της Αθήνας. «Το μετρό της Αθήνας είναι εξαιρετικό και είμαι πολύ χαρούμενη που το επεκτείνουν, όμως το λεωφορείο που παίρνω καθημερινά νομίζω κυριολεκτικά πως θα καταρρεύσει», συμπληρώνει.
