Μείωση κατέγραψαν οι εξαγωγές για έκτο συνεχή μήνα ή για τέταρτο συνεχή αν δεν συμπεριληφθούν τα πετρελαιοειδή, ενώ σε επίπεδο εννεαμήνου Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου 2023 έχουν χαθεί 2,6 δισ. ευρώ, με τις συνολικές εξαγωγές αγαθών να διαμορφώνονται σε 38 δισ. ευρώ από 40,6 δισ. το αντίστοιχο διάστημα του 2022. Η υποχώρηση της αξίας των ελληνικών εξαγωγών, μάλιστα, δεν είναι μόνο αποτέλεσμα της αποκλιμάκωσης των τιμών σε ορισμένα προϊόντα, κυρίως ενεργειακά, αλλά και της μείωσης των ποσοτήτων που εξάγονται. Η κάμψη της ζήτησης λόγω πληθωρισμού και επιβράδυνσης της ανάπτυξης σε αρκετές χώρες – προορισμούς, κυρίως ευρωπαϊκές, καθώς και η ανασφάλεια που προκαλεί ο συνεχιζόμενος πόλεμος στην Ουκρανία και το νέο πολεμικό μέτωπο στη Μέση Ανατολή αποτελούν τις βασικές αιτίες της μείωσης των εξαγωγών. Καθοριστικό ρόλο στη μείωση των εξαγωγών –και ειδικά των τροφίμων– διαδραματίζει η κλιματική κρίση, όπως άλλωστε κατέδειξε πρόσφατη μελέτη της Εθνικής Τράπεζας.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που ανακοίνωσε χθες η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ), η συνολική αξία των εξαγωγών τον Σεπτέμβριο υποχώρησε σε 4,22 δισ. ευρώ έναντι 4,76 δισ. ευρώ τον Σεπτέμβριο του 2022, καταγράφοντας υποχώρηση 11,2%. Η υποχώρηση των εξαγωγών είναι ακόμη μεγαλύτερη, της τάξης του 11,9%, εάν εξαιρεθούν τα πετρελαιοειδή. Στο εννεάμηνο Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου 2023 η συνολική αξία των εξαγωγών διαμορφώθηκε σε 38,03 δισ. ευρώ έναντι 40,61 δισ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2022, καταγράφοντας μείωση 6,4%. Εξαιρουμένων των πετρελαιοειδών, πάντως, η μείωση των εξαγωγών ήταν οριακή στο εννεάμηνο, της τάξης του 0,7%.
Σχετικά παρήγορο στοιχείο αποτελεί η μεγάλη μείωση και των εισαγωγών, κατά 17,6% τον Σεπτέμβριο και κατά 11,1% το εννεάμηνο –συμπεριλαμβανομένων των πετρελαιοειδών–, γεγονός που προκάλεσε τη μείωση του εμπορικού ελλείμματος κατά 18,1% το διάστημα Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου ή περίπου κατά 5 δισ. ευρώ.
Τα τρόφιμα, τα χημικά, τα μηχανήματα και οχήματα, τα διάφορα βιομηχανικά προϊόντα, τα λίπη και έλαια και τα ποτά και καπνά είναι οι κατηγορίες προϊόντων που κατέγραψαν τη μεγαλύτερη αύξηση εξαγωγών από τις αρχές του έτους μέχρι και τον Σεπτέμβριο. Αντιθέτως, μείωση καταγράφηκε στις εξαγωγές πετρελαιοειδών, πρώτων υλών, βιομηχανικών προϊόντων και μη ταξινομημένων προϊόντων.
Υπενθυμίζεται ότι σε πρόσφατη μελέτη της η Εθνική Τράπεζα εκτίμησε ότι λόγω της κλιματικής κρίσης, όπως αυτή εκδηλώθηκε με τις πυρκαγιές, τον παρατεταμένο καύσωνα και φυσικά την πρωτοφανή κακοκαιρία «Daniel», οι εξαγωγές το 2023 θα αυξηθούν μόλις κατά 1% σε αποπληθωρισμένους όρους, ενώ το 2024 λόγω και της γεωπολιτικής αστάθειας εκτιμάται ότι θα αναπτυχθούν κατά 3% αντί για 5%. Αξίζει δε να σημειωθεί ότι οι ελληνικές εξαγωγές προς τις χώρες της Μέσης Ανατολής καταγράφουν ήδη απώλειες (29% κατά το θερινό τρίμηνο), όπως επίσης και προς τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης που βρίσκονται πιο κοντά στην Ουκρανία (μείωση 5% κατά το θερινό τρίμηνο).
Δυσοίωνες, τέλος, είναι οι εκτιμήσεις για τη συνέχεια. Υπενθυμίζεται ότι τον Οκτώβριο καταγράφηκε για δεύτερο συνεχή μήνα μείωση των νέων παραγγελιών προς τον ελληνικό μεταποιητικό τομέα για εξαγωγές.
