Η ανάκαμψη της ευρωπαϊκής οικονομίας δέχεται σημαντική τόνωση από την αύξηση των αποδοχών και τα υψηλότερα εισοδήματα. Ωστόσο, σε χώρες όπου η γήρανση του πληθυσμού συρρικνώνει το εργατικό δυναμικό, οι κεντρικές τράπεζες ενδέχεται σύντομα να κληθούν να αντιμετωπίσουν νέα προβλήματα. Οι βραχυπρόθεσμες μισθολογικές πιέσεις θα συνδυαστούν πιθανώς με πιο μακροπρόθεσμη στενότητα στις αγορές εργασίας και θα ενισχύσουν τις πληθωριστικές πιέσεις.
Μετά δύο χρόνια πτώσης της αγοραστικής δύναμης, δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι οι εργαζόμενοι στην Ευρώπη διεκδικούν βελτίωση αμοιβών. Οι ονομαστικοί μισθοί αυξήθηκαν 4,5% στην Ευρωζώνη και άνω του 10% σε άλλες περιοχές της Ευρώπης το πρώτο εξάμηνο. Οι υψηλότεροι μισθοί συμβάλλουν στην άμβλυνση των πιέσεων για το κόστος ζωής και λειτουργούν υποστηρικτικά στην αναθέρμανση της οικονομικής δραστηριότητας. Εντούτοις, η βελτιωμένη παραγωγικότητα, σε συνδυασμό με τις αυστηρές μακροοικονομικές πολιτικές, που εμποδίζουν τις επιχειρήσεις να μετακυλίσουν το υψηλότερο κόστος στους καταναλωτές, είναι ζωτικής σημασίας εάν οι οικονομίες θέλουν να αντέξουν τις υψηλότερες αποδοχές άνευ αναρρίπισης των πληθωριστικών πιέσεων.
Σε πολλές από τις προηγμένες οικονομίες της Ευρώπης οι μισθοί πρέπει να αυξηθούν αρκετά ακόμη προτού συμβαδίσουν με τον τιμάριθμο, όπερ σημαίνει πως οι πιέσεις για μισθολογικές αυξήσεις μάλλον θα εξακολουθήσουν να υφίστανται. Στη δε Κεντρική, Ανατολική και Νοτιοανατολική Ευρώπη, η αύξηση των μισθών ήταν πιο γρήγορη, οπότε και συμβάδιζε με τις τιμές. Η εν λόγω περιφέρεια γνώρισε υψηλή αύξηση αποδοχών στο παρελθόν, αλλά τότε η αύξηση της παραγωγικότητας ήταν επίσης ισχυρή, ενώ σήμερα είναι υποτονική. Συνεπώς οι πρόσθετες μισθολογικές αυξήσεις θα εξαλείψουν την ανταγωνιστικότητα. Πάντως, οι πιέσεις στους μισθούς είναι απίθανο να υποχωρήσουν σύντομα. Οπως δείχνουν τα στοιχεία μας, οι πιο μακροπρόθεσμες τάσεις συμπιέζουν ήδη την προσφορά εργασίας, όπως αποτυπώνεται στις εργατοώρες.
Τα τελευταία δέκα χρόνια η συμμετοχή του εργατικού δυναμικού της Ευρώπης αυξήθηκε σχετικά γρήγορα. Ακόμη και αν συνεχιστεί αυτή η τάση, η προσφορά εργασίας θα μπορούσε να μειωθεί κατά 0,1% ετησίως τα επόμενα πέντε χρόνια λόγω γήρανσης του πληθυσμού, αναρρίχησης του πληθωρισμού και σμίκρυνσης των ημερών εργασίας. Τι οφείλουν να πράξουν οι κεντρικές τράπεζες; Χρειάζεται να παρακολουθούν τους ανοδικούς κινδύνους για τον πληθωρισμό και τις συλλογικές συμβάσεις, καθώς και την εναρμόνισή τους με την παραγωγικότητα.
* Οι κ. Τσικάκο Μπάμπα, Μπεν Παρκ, Ιπέι Σιμπάτα και Σεμπάστιαν Γουέμπερ είναι επιστημονικά στελέχη του ΔΝΤ. To άρθρο δημοσιεύεται στο ιστολόγιο του ΔΝΤ.
