Μια δυσάρεστη έκπληξη περίμενε χθες τον Γερμανό καγκελάριο Ολαφ Σολτς και το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα, καθώς η Γερμανία βρέθηκε ξαφνικά με μια «τρύπα» στον προϋπολογισμό της ύψους 60 δισ. ευρώ. Αιτία η απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου της χώρας, που απαγόρευσε στην κυβέρνηση να μεταφέρει στο ταμείο για τη στροφή στην πράσινη οικονομία 60 δισ. ευρώ από τα κεφάλαια για την αντιμετώπιση της πανδημίας και της συνεπακόλουθης ύφεσης.
Τα κεφάλαια αυτά δεν είχαν τελικά χρειαστεί και ο Γερμανός καγκελάριος θεώρησε ότι θα μπορούσε να τα αξιοποιήσει για να χρηματοδοτήσει την πράσινη μετάβαση. Κι ενώ εκ πρώτης όψεως η απόφαση φαίνεται να πλήττει τις φιλοδοξίες της μεγαλύτερης ευρωπαϊκής οικονομίας για τον μετασχηματισμό της οικονομίας της, στο βάθος το θέμα αφορά το ακανθώδες ζήτημα του «φρένου χρέους» και τη διαβόητη δημοσιονομική πειθαρχία της Γερμανίας.
Μέλη του αντιπολιτευόμενου συντηρητικού κόμματος είχαν ερμηνεύσει τη μεταφορά κεφαλαίων που σχεδίαζε ο κ. Σολτς ως ελιγμό για να παρακαμφθεί έμμεσα το «φρένο χρέους» και να μπορέσει η κυβέρνηση να αυξήσει τον δανεισμό της. Το επίμαχο «φρένο χρέους», που έχει ενσωματωθεί στο σύνταγμα της Γερμανίας εδώ και περισσότερο από μια δεκαετία, ορίζει πως ο νέος δανεισμός της χώρας δεν μπορεί να υπερβεί το 0,35% του ετήσιου ΑΕΠ της. Το γερμανικό σύνταγμα προβλέπει αναστολή του «φρένου» σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης, όπως είναι οι φυσικές καταστροφές ή άλλες συνθήκες που αδυνατεί να ελέγξει η κυβέρνηση. Γι’ αυτό και η ισχύς του είχε ανασταλεί επί τρία χρόνια εξαιτίας της πανδημίας και της ανάγκης να χρηματοδοτηθούν διάφορα μέτρα στήριξης.
Στις αρχές της περασμένης εβδομάδας, άλλωστε, το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα πρότεινε να παραταθεί η χαλάρωση του «φρένου χρέους» προκειμένου να προχωρήσει η Γερμανία σε εκτεταμένες επενδύσεις στις απαρχαιωμένες υποδομές της χώρας και να τονώσει την οικονομία της. Την πρόταση των Σοσιαλδημοκρατών είχε παρουσιάσει ο αντιπρόεδρος του Σοσιαλδημοκρατικού κόμματος Λαρς Κλίνγκμπεϊλ, τονίζοντας πως αν η Γερμανία χαλαρώσει τα αυστηρά όρια στον δανεισμό της, θα έχει τη δυνατότητα να κινεί επιπλέον 199 δισ. ευρώ ετησίως για επενδύσεις.
Είχε όμως προηγηθεί η κίνηση 197 βουλευτών του αντιπολιτευόμενου συντηρητικού κόμματος, που απευθύνθηκαν στο Συνταγματικό Δικαστήριο. Πρόκειται για τον θεσμό που έχει αποκτήσει φήμη για τις αντιρρήσεις του σε όσα μέτρα έχει κατά καιρούς εξετάσει ή εφαρμόσει η Ευρωζώνη για να αντιπαρέλθει καταστάσεις οικονομικής δυσπραγίας. Το Συνταγματικό Δικαστήριο απεφάνθη ότι η κίνηση θα ήταν αντισυνταγματική και κάλεσε την κυβέρνηση να βρει άλλους τρόπους για να καλύψει το χρηματοδοτικό κενό που προκύπτει.
Ο Γερμανός καγκελάριος έσπευσε να δηλώσει πως η απόφαση θα γίνει σεβαστή, πως θα προχωρήσει άμεσα σε μετατροπές στον προϋπολογισμό και πως θα αναζητήσει «εναλλακτικές πηγές χρηματοδότησης για τις απαιτούμενες επενδύσεις». Τόνισε επίσης πως για τη χρηματοδότηση του ταμείου «για τον μετασχηματισμό της γερμανικής οικονομίας και τη μετάβαση στην πράσινη οικονομία» θα χρειαστούν επενδύσεις από τον δημόσιο αλλά και τον ιδιωτικό τομέα.
Σχολιάζοντας σχετικά, διεθνή ΜΜΕ επισημαίνουν πως ο κυβερνητικός συνασπισμός προσπάθησε να επιδείξει ενότητα, αν και φημίζεται για τους εσωτερικούς καβγάδες. Ο κ. Σολτς προέβη στις σχετικές ανακοινώσεις έχοντας στο πλευρό του τους υπουργούς Οικονομικών και Προϋπολογισμού Ρόμπερτ Χάμπεκ και Κρίστιαν Λίντνερ. Στην πραγματικότητα, όμως, το εν λόγω σχέδιο του κ. Σολτς και κάθε παρόμοια κίνησή του θα αντιμετώπιζε άμεσα πόλεμο από τους εταίρους στον συνασπισμό, τους Ελεύθερους Δημοκράτες του κ. Λίντνερ, που επιμένουν στην εξοικονόμηση χρημάτων.
