Πριν από 25 χρόνια ο Γάλλος τότε υπουργός Εξωτερικών Ιμπέρ Βεντρίν περιέγραψε τις Ηνωμένες Πολιτείες ως μόνη υπερδύναμη εγγυήτρια της παγκόσμιας ασφάλειας, δημιουργό εμπορικών κανόνων και αδιαμφισβήτητη ηγεμόνα. Σήμερα ζούμε και πάλι σε έναν πολυπολικό κόσμο, αλλά το αμερικανικό δολάριο παραμένει το de facto παγκόσμιο νόμισμα. Οι δε ΗΠΑ συνιστούν τον μεγαλύτερο καθαρό οφειλέτη διεθνώς. Ας πάρουμε την καθαρή διεθνή επενδυτική θέση τους (NIIP), η οποία αφαιρεί το άθροισμα των οικονομικών απαιτήσεων των ξένων επενδυτών από τις απαιτήσεις των δικών της επενδυτών στο εξωτερικό. Τον Ιούνιο του 2023 ήταν -18 τρισ. δολάρια, έλλειμμα ισοδύναμο με το 67% της οικονομικής παραγωγής των ΗΠΑ. Αυτό είναι υπερδιπλάσιο από το έλλειμμα του 33% προ 10 ετών. Από το 2016 το δημοσιονομικό έλλειμμα των ΗΠΑ έχει σχεδόν τριπλασιαστεί σε 1,7 τρισ. δολάρια το τελευταίο οικονομικό έτος. Αυτό με τη σειρά του εκτίναξε το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών σε άνω των 925 δισ. δολαρίων το 2022 από τα 400 δισ. δολάρια το 2016.
Η χρηματοδότηση των ανωτέρω, μόνο με ομόλογα θα μπορούσε να αποδειχθεί πρόκληση σε έναν κόσμο απο-παγκοσμιοποίησης. Ευτυχώς, η ίδια δημοσιονομική απειθαρχία που τάραξε τον ισολογισμό της ομοσπονδιακής κυβέρνησης, οδήγησε σε μια χρυσή εποχή για τα εταιρικά κέρδη των ΗΠΑ. Οι αγορές μετοχών των αμερικανικών εταιρειών έγιναν πολύ δελεαστικές για τους ξένους, με αποτέλεσμα να αλλάξει η σύνθεση του ολοένα και πιο γιγαντιαίου NIIP των ΗΠΑ. Μέχρι το 2016, παρόλο που η χώρα βυθιζόταν στο χρέος, παρέμεινε καθαρή επενδύτρια σε μετοχές στο εξωτερικό. Από τότε, ωστόσο, χρηματοδοτεί την κατανάλωσή της, χρησιμοποιώντας και ομόλογα και μετοχές. Οταν στο παρελθόν η χρηματοδότηση χρέους βασιζόταν σε ομόλογα, δεν επηρεαζόταν από μία έκρυθμη κατάσταση εν συγκρίσει με τις πιο κερδοσκοπικές μετοχές. Η πρόσφατη ακραία αστάθεια στην αγορά ομολόγων των ΗΠΑ είναι ένα δυσοίωνο σημάδι ότι κι αυτή εκτίθεται σε γεωπολιτικές κρίσεις. Συνεπώς, πού πρέπει οι επενδυτές να διαθέσουν κεφάλαια, εάν οι αγορές είναι επίσης πολυπολικές;
Οι πιο προφανείς υποψήφιοι είναι οι σημερινοί μεγάλοι καθαροί διεθνείς πιστωτές, ήτοι η Ιαπωνία (3,3 τρισ. δολ.), η Ελβετία (800 δισ. δολ.) και η Ευρωζώνη (300 δισ. δολ). Μια λιγότερο ορθόδοξη επιλογή θα ήταν αναδυόμενες οικονομίες, όπως η Σιγκαπούρη (800 δισ. δολάρια) ή η Σ. Αραβία (700 δισ. δολάρια), αλλά και η Ν. Αφρική (100 δισ. δολάρια). Οι ΗΠΑ ενθαρρύνουν τη μεταποίηση να απομακρύνει τις αλυσίδες εφοδιασμού από την Κίνα, οπότε, οι έως τώρα λιγότερο ανταγωνιστικές εναλλακτικές λύσεις, από το Μεξικό και τη Βραζιλία έως το Βιετνάμ και την Ινδία, καλύπτουν τα κενά. Τέλος, προσφάτως οι κυβερνήσεις στις αναδυόμενες αγορές έχουν αφήσει πίσω τις ομολόγους τους στις προηγμένες χώρες με συνετές δημοσιονομικές επιλογές.
