Οι άνθρωποι θα μιλούν για την εκρηκτική κατάσταση στη νεοφυή εταιρεία OpenAI της Καλιφόρνιας επί χρόνια.
Το ίδιο το ChatGPT –προϊόν της OpenAI– δεν θα μπορούσε να επινοήσει μια τόσο άγρια ιστορία, όπως αυτή που εκτυλίχθηκε.
Το διοικητικό συμβούλιο της εταιρείας, την Παρασκευή, απέλυσε τον Σαμ Αλτμαν, διευθύνοντα σύμβουλο κι έναν από τους συνιδρυτές της, επικαλούμενο το ότι «δεν ήταν σταθερά ειλικρινής στην επικοινωνία του» μαζί του. Ασκήθηκαν πιέσεις την Κυριακή να επιστρέψει και λίγες ώρες αργότερα η Microsoft ανακοίνωσε ότι προσέλαβε τον ίδιο και τον Γκρεγκ Μπρόκμαν, έναν άλλο συνιδρυτή, να ηγηθούν νέας ερευνητικής ομάδας για την προηγμένη τεχνητή νοημοσύνη.
Μέχρι και χθες στην OpenAI υπήρχε χάος. Περισσότεροι από 700 επί των 770 υπαλλήλων της με επιστολή τους ανακοίνωσαν πως θα παραιτηθούν για να ακολουθήσουν τον Αλτμαν, εκτός εάν προβεί σε παραίτηση το Δ.Σ. της εταιρείας.
Υπάρχουν πολλά που χρήζουν συζήτησης, συμπεριλαμβανομένης της προφανούς διαφωνίας Αλτμαν και Δ.Σ. της OpenAI σχετικά με τον τρόπο καθοδήγησης της έρευνας της τεχνητής νοημοσύνης ώστε να μην καταστραφεί το γένος των ανθρώπων. Θα εστιάσω, όμως, σε αυτό που οι χρηματοπιστωτικοί κύκλοι χαρακτηρίζουν «το πρόβλημα με τον άνθρωπο-κλειδί».
Ο,τι συνέβη στην OpenAI είναι ακραία έκφανση μιας παλιάς ανησυχίας, ότι, δηλαδή, ορισμένες εταιρείες είναι εξαιρετικά ευπαθείς στην αποχώρηση του βασικού τους στελέχους. Στις εξορυκτικές, τα κύρια περιουσιακά στοιχεία βρίσκονται με ασφάλεια στο έδαφος.
Στους σιδηροδρόμους, το μεγαλύτερο μέρος της αξίας κείται στις γραμμές και στα τρένα, αλλά στην τεχνολογία και στα πολυμέσα τα σημαντικότερα περιουσιακά στοιχεία μπορούν να αποφασίσουν μια ωραία πρωία, ενώ βουρτσίζουν τα δόντια τους, να σηκωθούν να φύγουν.
Το διοικητικό συμβούλιο της OpenAI «δεν εκτίμησε πλήρως τον κίνδυνο του βασικού της στελέχους», τονίζει ο Πάτρικ Μπόλτον, καθηγητής στη Σχολή Διοίκησης Επιχειρήσεων του Πανεπιστημίου Κολούμπια. Ο φανταχτερός όρος του συγκεκριμένου θέματος είναι το «αναπαλλοτρίωτο του ανθρώπινου κεφαλαίου». Στη Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας των ΗΠΑ ορίζεται ότι οι άνθρωποι διατηρούν «αναπαλλοτρίωτα δικαιώματα» και ότι «μεταξύ αυτών είναι η ζωή, η ελευθερία και η επιδίωξη της ευτυχίας». Ενδεχομένως, οι επιχειρηματίες να συγκέντρωναν περισσότερα χρήματα για νέα εγχειρήματα, εάν αξιόπιστα δεσμεύονταν πως ουδέποτε θα αποχωρήσουν. Αυτό δεν γίνεται.
Οι επιχειρήσεις έχουν βρει λύσεις προστασίας της ατομικής ελευθερίας, παρέχοντας, ταυτόχρονα, στους επενδυτές τη διαβεβαίωση, που έχουν ανάγκη, ώστε να δεσμεύσουν πολλά χρήματα σε αυτές. Μεταξύ άλλων, αναφέρουμε τη συμφωνία μη ανταγωνισμού, στο πλαίσιο της οποίας το άτομο που αποχωρεί δεν μπορεί να μεταπηδήσει σε ανταγωνιστική εταιρεία του ίδιου τομέα, που κάνει το ίδιο πράγμα σε συγκεκριμένη περιοχή για δεδομένη χρονική περίοδο. Ο Σαμ Αλτμαν δεν δεσμευόταν από ανάλογη συμφωνία. Για υψηλόβαθμα στελέχη σαν αυτόν υπάρχουν στιβαρότερα επιχειρήματα, διότι, εάν μπορούν να φύγουν ή να εκδιωχθούν ανά πάσα στιγμή, τότε είναι δύσκολο να καταλάβουμε γιατί οι επενδυτές θα ήθελαν να ποντάρουν τα χρήματά τους στην εταιρεία του.
Ενα μειονέκτημα των συμφωνιών μη ανταγωνισμού είναι ότι βάζουν έξυπνους ανθρώπους όπως ο Αλτμαν στον πάγο, πλήττοντας την καινοτομία, μου είπε ο Ιβαν Σταρ, αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Μέριλαντ. Ενδεχομένως, τέλος, ένας άλλος τρόπος αντιμετώπισης του ζητήματος του αναπαλλοτρίωτου είναι να εμποδιστούν κρίσιμης σημασίας στελέχη να μεταβούν σε νεοφυή μονάδα ή ανταγωνιστική, υποστηρίζοντας ότι, εάν το αποπειραθούν, θα έπαιρναν μαζί τους εμπορικά μυστικά, κάτι που είναι αντίθετο με τον νόμο.
