Η έναρξη της συνόδου του ΟΗΕ για το κλίμα (COP28) στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα χθες συνοδεύτηκε από αίσθημα απογοήτευσης. Οι χώρες μιλούν για την ανάγκη μείωσης της ρύπανσης, που εκτινάσσει τη θερμοκρασία του πλανήτη, πλην, όμως, φέτος οι εκπομπές φθάνουν σε επίπεδα-ρεκόρ. Οι πλούσιες χώρες δεσμεύθηκαν να βοηθήσουν οικονομικά τις φτωχές να απομακρυνθούν από τα ορυκτά καύσιμα, χωρίς επιτυχία.
Επειτα από 27 χρόνια συνομιλιών οι πολιτικές ηγεσίες των κρατών δεν συναινούν στο να σταματήσουν να καταναλώνουν ορυκτά καύσιμα, τον κύριο παράγοντα της κλιματικής αλλαγής. Και φέτος, την πιο καυτή χρονιά στην καταγεγραμμένη Ιστορία, οι συνομιλίες φιλοξενούνται από μια χώρα που αυξάνει την πετρελαϊκή παραγωγή και κατηγορείται πως χρησιμοποιεί τη θέση της για να συνάψει –στο περιθώριο της συνόδου κορυφής– συμφωνίες για πετρέλαιο και φυσικό αέριο. Βέβαια από το 2015, όταν τα κράτη υπέγραψαν τη Συμφωνία του Παρισιού, οι ΗΠΑ, η Ε.Ε. και άλλα κράτη έχουν μειώσει τους ρύπους τους, αυξάνοντας παράλληλα τις ΑΠΕ. Οι παγκόσμιες επενδύσεις σε νέα έργα ηλιακής και αιολικής ενέργειας αυξήθηκαν σε επίπεδα-ρεκόρ το 2023.
Ωστόσο, οι ΗΠΑ παράγουν επίσης ποσότητα πετρελαίου-ρεκόρ και ήταν ο μεγαλύτερος εξαγωγέας φυσικού αερίου διεθνώς το πρώτο εξάμηνο φέτος, ενώ η Κίνα, η οποία πρωτοπορεί στην ανάπτυξη ηλεκτρικών οχημάτων και επενδύει σε μεγάλο βαθμό στην ηλεκτρική ενέργεια από ΑΠΕ, κατασκευάζει επίσης νέους σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής με γαιάνθρακα. Το επιστημονικό πόρισμα είναι σαφές. Τα κράτη οφείλουν να μειώσουν δραστικά τα αέρια του θερμοκηπίου αυτή τη δεκαετία για να αποφύγουν τις καταστροφικές επιπτώσεις, των οποίων τα σημάδια μας προειδοποιούν.
Μεγάλο μέρος της προόδου στον αγώνα κατά της κλιματικής αλλαγής, πάντως, σημειώθηκε εκτός συνόδων κορυφής, όπως η νομοθεσία Μπάιντεν για τη μείωση του πληθωρισμού του 2022, η σημαντικότερη που θεσπίστηκε ποτέ για το κλίμα στις ΗΠΑ. Η ταχεία ανάπτυξη της αιολικής και της ηλιακής ενέργειας στην Ευρώπη σχετίζεται με τον πόλεμο στην Ουκρανία και την απεξάρτηση από τη ρωσική ενέργεια.
Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η χώρα υποδοχής της συνόδου κορυφής, θεωρούνται μία από τις μεγαλύτερες πετρελαιοπαραγωγούς χώρες, ο δε προεδρεύων, σουλτάνος Αλ Τζαμπέρ, διοικεί την κρατική εταιρεία Adnoc που παρέχει το 3% του παγκόσμιου πετρελαίου. Ενα εσωτερικό έγγραφο που ελήφθη από το Centre for Climate Reporting και το BBC έδειξε ότι οι διαπραγματευτές των ΗΑΕ στη σύνοδο έλαβαν εντολή να συζητήσουν τα πετρελαϊκά έργα της χώρας με εκπροσώπους από άλλες χώρες. Στα παράπονα προστίθενται, τέλος, οι ανεκπλήρωτες υποσχέσεις που δόθηκαν πέρυσι για την αποζημίωση των φτωχών χωρών από τις κλιματικές καταστροφές.
