Για τους βαθύπλουτους του κόσμου ήταν για πολλά χρόνια ιδιαιτέρως βολική λύση να διατηρούν μια εταιρεία στην Ελβετία. Μια εταιρεία με ένα όνομα, μια ταχυδρομική διεύθυνση και κανέναν υπάλληλο. Εδώ και μία δεκαετία, όμως, η ελβετική βιομηχανία αυτών των εταιρειών-βιτρίνα αντιμετωπίζει την ίδια απειλή που αντιμετωπίζει και το τραπεζικό απόρρητο. Στο πλαίσιο του πολέμου κατά του ξεπλύματος βρώμικου χρήματος, η κυβέρνηση θεσπίζει νόμο που θα υποχρεώνει αυτές τις εταιρείες-βιτρίνα να δηλώνουν τους πραγματικούς ιδιοκτήτες τους. Αυτή η νομοθεσία συνάδει με τις σχετικές προτάσεις που έχει παρουσιάσει η Κομισιόν στο πλαίσιο των προσπαθειών της Ε.Ε. κατά των εταιρειών-βιτρίνα.
Οπως επισημαίνει η Κάτι Βιλάρ, καθηγήτρια Νομικής στο Πανεπιστήμιο της Γενεύης, προκειμένου να αναβαθμιστεί η φορολογική διαφάνεια στη χώρα ο επόμενος στόχος πρέπει να είναι οι δικηγόροι, δεδομένου ότι αυτοί έχουν διευκολύνει τους πλουσίους να ιδρύσουν τις εταιρείες-βιτρίνα. Και αυτό ακριβώς κάνει τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο η κυβέρνηση της Ελβετίας. Εχει θέσει στο στόχαστρό της όσους δικηγόρους έχουν βοηθήσει στη σύσταση εταιρειών-βιτρίνα και στην αγορά ακινήτων για πελάτες, εκτιμώντας ότι είναι πολύ πιθανόν να έχουν εμπλακεί σε παράνομες δραστηριότητες. Ετοιμάζεται, άλλωστε, να θεσπίσει νόμο που θα υποχρεώνει τους δικηγόρους να καταγγέλλουν στην υπηρεσία κατά του ξεπλύματος χρήματος οποιαδήποτε ύποπτη χρηματοοικονομική συναλλαγή. Οσοι δεν συμμορφωθούν με τις νέες απαιτήσεις θα βρεθούν αντιμέτωποι με πρόστιμα ύψους έως και 500.000 ελβετικών φράγκων, ποσό αντίστοιχο περίπου των 500.000 ευρώ. Δεδομένου, όμως, ότι ο κλάδος έχει αντιμετωπίσει τα ίδια μέτρα κατά του ξεπλύματος χρήματος τα οποία αντιμετώπιζε επί χρόνια και ο τραπεζικός τομέας, σύσσωμοι οι δικηγόροι βρίσκονται ήδη σε θέση μάχης.
Επικρίνοντας τη νέα νομοθεσία υποστηρίζουν πως αφενός είναι υπερβολική και πηγαίνει τα πράγματα στα άκρα και αφετέρου είναι ασαφής. Ενα κενό και ενδεχομένως «παραθυράκι» του νέου νόμου είναι η ασάφεια που περιβάλλει το σε ποιο βαθμό καλύπτεται ένας νομικός από τη σχέση δικηγόρου – πελάτη. Σχολιάζοντας σχετικά ο Μιγκέλ Ουράλ, συνεργάτης της εταιρείας νομικών Lenz & Staelhelin, τονίζει πως «πέραν αυτού του πλήγματος στο απόρρητο που χαρακτηρίζει τη σχέση δικηγόρου και πελάτη, η νέα νομοθεσία έχει τόσο μεγάλο εύρος εφαρμογής ώστε όλοι οι νομικοί σύμβουλοι επιχειρήσεων, εμπορικών ή ακινήτων που αντιπροσωπεύουν ένα ουσιαστικό τμήμα της εργασίας των εταιρειών νομικών συμβούλων θα αντιμετωπίσουν έναν αβάσταχτο και πάρα πολύ περίπλοκο όγκο εργασίας προκειμένου να επιτύχουν τη συμμόρφωσή τους με τη νέα νομοθεσία».
Παράλληλα ο Σαχράμ Ντινί, δικηγόρος και πρόεδρος του Εποπτικού Συμβουλίου των Δικηγόρων της Γενεύης, επισημαίνει πως η κυβέρνηση έχει υποτιμήσει τις δυσκολίες στην εφαρμογή και την επιβολή του νέου νόμου. Σημειωτέον ότι το εν λόγω εποπτικό συμβούλιο υποτίθεται ότι πρέπει να ελέγχει τους 2.700 δικηγόρους της Γενεύης, αλλά δεν έχει παρά μόνον δέκα υπαλλήλους. Οι προσπάθειες της Ελβετίας εντάσσονται στην παγκόσμια τάση για πάταξη της φοροδιαφυγής και της φοροαποφυγής και διόρθωση κάθε κενού και κάθε έλλειψης στη νομοθεσία κατά του ξεπλύματος βρώμικου χρήματος. Μέχρι στιγμής έχει όντως σημειωθεί κάποια πρόοδος σε αυτή την παγκόσμια εκστρατεία. Ακόμη και η εποπτική επιτροπή στο Κοινοβούλιο της Ελβετίας δεν είναι ικανοποιημένη από τη νέα νομοθεσία. Προ ημερών εξέδωσε ανακοίνωση στην οποία τονίζει ότι «το εύρος της υποχρέωσης για καταγγελία κάθε ύποπτης συναλλαγής είναι ασαφές και θέτει ζητήματα σχετικά με τις προβλέψεις του ποινικού κώδικα για το επαγγελματικό απόρρητο των δικηγόρων».
