Απέκρουσε τις προσδοκίες της αγοράς για χαλάρωση του κύκλου σύσφιγξης σύντομα η επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Κριστίν Λαγκάρντ, κατά την τελευταία συνεδρίαση της χρονιάς. Οπως τόνισε μάλιστα με απόλυτο ύφος, «οι μειώσεις επιτοκίων δεν συζητήθηκαν καθόλου» από το διοικητικό συμβούλιο. Η ΕΚΤ άφησε αμετάβλητα στα ιστορικά υψηλά τα επιτόκια, όπως αναμενόταν, παρά το γεγονός ότι μείωσε τις προβλέψεις της για τον πληθωρισμό για το 2023 και το 2024, ενώ σηματοδότησε την επιτάχυνση της ομαλοποίησης του ισολογισμού της μέσω του έκτακτου προγράμματος αγοράς στοιχείων ενεργητικού (PEPP).
Ειδικότερα, η ΕΚΤ διατήρησε το επιτόκιο της διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων στο 4%, το επιτόκιο των πράξεων κύριας αναχρηματοδότησης στο 4,5% και τα επιτόκια της διευκόλυνσης οριακής χρηματοδότησης στο 4,75%.
Ο κύκλος αύξησης των επιτοκίων πλέον έκλεισε, ωστόσο, η κεντρική τράπεζα δεν ακολούθησε τη Fed και τον Τζερόμ Πάουελ στο να δώσει κάποια κατεύθυνση στην αγορά σχετικά με τις μειώσεις. Αντιθέτως, διαμήνυσε πως δεν βρίσκονται καν στο τραπέζι της συζήτησης προς το παρόν, και η διατήρηση των επιτοκίων σε υψηλά επίπεδα είναι η «συνταγή» για το επόμενο διάστημα. Οπως χαρακτηριστικά σχολιάζει ο επικεφαλής οικονομολόγος της Pantheon Macroeconomics, Κλάους Βίστεσεν, «αν ο κύριος Πάουελ είναι Αγιος Βασίλης, η κυρία Λαγκάρντ είναι ο Γκριντς» για τις αγορές…
Οπως ανέφερε η ΕΚΤ στην ανακοίνωσή της, «τα βασικά επιτόκια βρίσκονται σε επίπεδα τα οποία, αν διατηρηθούν για επαρκώς μακρό χρονικό διάστημα, θα έχουν σημαντική συμβολή» στη διασφάλιση ότι ο πληθωρισμός θα επανέλθει εγκαίρως στον στόχο του 2%.
Η οικονομία θα αναπτυχθεί με ρυθμό 0,6% φέτος από 0,7% που προέβλεπε η Κεντρική Τράπεζα τον Σεπτέμβριο και κατά 0,8% το 2024 από 1% πριν.
Οπως εξήγησε η Λαγκάρντ, για να συζητηθούν οι μειώσεις θα πρέπει να υπάρξουν στοιχεία ότι ο εγχώριος πληθωρισμός μειώνεται. Τα στοιχεία που λήφθηκαν υπόψη –αυτά που υπήρχαν έως τις 23 Νοεμβρίου όπως υπογράμμσε– δείχνουν πως οι εγχώριες πιέσεις στις τιμές παραμένουν αυξημένες, κυρίως λόγω του έντονου ρυθμού αύξησης του κόστους εργασίας ανά μονάδα προϊόντος. Οταν υπάρξουν ενδείξεις ότι οι πιέσεις υποχωρούν σε διατηρήσιμη βάση, κάτι το οποίο αναμένεται να κριθεί από τα στοιχεία που θα έχει η ΕΚΤ στη διάρκεια του 2024, τότε θα μπορούν να συζητηθούν οι μειώσεις των επιτοκίων. «Δεν θεωρούμε πως έχει έρθει ακόμη η στιγμή να χαλαρώσουμε την επαγρύπνησή μας», τόνισε η Λαγκάρντ. Ωστόσο, όταν ερωτήθηκε εάν θα επιβεβαίωνε προηγούμενη δήλωσή της ότι δεν θα υπάρξουν μειώσεις επιτοκίων τα επόμενα τρίμηνα, το ερώτημα παρέμεινε αναπάντητο. Σύμφωνα με τους αναλυτές η ΕΚΤ θέλησε να διαψεύσει τις προσδοκίες για μείωση των επιτοκίων νωρίς το 2024 (Μάρτιος), ωστόσο, η πόρτα για τη χαλάρωση της πολιτικής άνοιξε. «Η ΕΚΤ θέλει πρώτα να δει την έρευνα για τον τραπεζικό δανεισμό και τους διακανονισμούς των μισθών το πρώτο τρίμηνο του 2024 προτού συζητήσει για μειώσεις επιτοκίων», επισημαίνει ο Κάρστεν Μπρζέσκι, επικεφαλής οικονομολόγος της ING, ο οποίος τοποθετεί την πρώτη μείωση των επιτοκίων τον Ιούνιο.
Οι νέες προβλέψεις
Σύμφωνα με τις νέες προβλέψεις των εμπειρογνωμόνων του Ευρωσυστήματος, ο ονομαστικός πληθωρισμός θα διαμορφωθεί κατά μέσον όρο σε 5,4% το 2023 από 5,6% που είχε τοποθετηθεί στις προβλέψεις του Σεπτεμβρίου, σε 2,7% το 2024 από 3,2% πριν, σε 2,1% το 2025 (αμετάβλητο), ενώ η πρόβλεψη για το 2026 τοποθετείται στο 1,9%.
Σε ό,τι αφορά τον δομικό πληθωρισμό, αν και έχει υποχωρήσει περαιτέρω, οι εγχώριες πιέσεις παραμένουν υψηλές. Ετσι οι εμπειρογνώμονες του Ευρωσυστήματος θεωρούν ότι θα διαμορφωθεί στο 5% το 2023 από 5,1% πριν και στη συνέχεια θα μειωθεί στο 2,7% το 2024 από 2,9% πριν, στο 2,3% το 2025 από 2,2% πριν, ενώ το 2026 εκτιμάται στο 2,1%.
Παράλληλα, εκτιμούν πως η οικονομία θα αναπτυχθεί με ρυθμό 0,6% φέτος από 0,7% που προέβλεπαν τον Σεπτέμβριο, κατά 0,8% το 2024 από 1% πριν, κατά 1,5% το 2025 (αμετάβλητο), ενώ στο 1,5% τοποθετείται η ανάπτυξη και το 2026.
Σε ό,τι αφορά το PEPP, η ΕΚΤ ανακοίνωσε ότι σκοπεύει να συνεχίσει στη διάρκεια του α΄ εξαμήνου του 2024 να επανεπενδύει πλήρως τα ποσά κεφαλαίου από την εξόφληση τίτλων που αποκτήθηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος κατά τη λήξη τους. Ωστόσο, θα επιταχυνθεί η ομαλοποίηση του ισολογισμού της στη διάρκεια του β΄ εξαμήνου, καθώς σκοπεύει να μειώσει το χαρτοφυλάκιο PEPP 7,5 δισ. ευρώ μηνιαίως κατά μέσον όρο, δηλαδή στο μισό σε σύγκριση με πριν, τερματίζοντας τις επανεπενδύσεις στο τέλος του 2024.
