Ανθεκτικότητα απέναντι στους κραδασμούς που σημειώθηκαν παγκοσμίως την τελευταία διετία έχει επιδείξει το ελληνικό οικοσύστημα των νεοφυών επιχειρήσεων, το οποίο, αν και σε μικρότερο βαθμό, σημειώνει και εκείνο μια «διόρθωση» σε σύγκριση με το 2021, τη «χρυσή» χρονιά των επενδύσεων σε startups. Ο πληθωρισμός, η αύξηση του κόστους δανεισμού και οι παγκόσμιες γεωπολιτικές εξελίξεις έκαναν τους επενδυτές πιο επιφυλακτικούς απέναντι σε επενδύσεις υψηλού ρίσκου, όπως είναι οι startups, με αποτέλεσμα αρκετοί να διοχετεύουν κεφάλαια σε πιο ώριμες εταιρείες τεχνολογίας.
Αυτή την εικόνα αποτυπώνει έρευνα που δημοσίευσε το Found.ation με τίτλο «Startups In Greece 2023-2024». Σύμφωνα με την έρευνα, το 2021 οι συνολικές επενδύσεις (περιλαμβάνονται επενδύσεις με δανεισμό και ΑΜΚ) προς τις ελληνικές νεοφυείς εταιρείες ανήλθαν στα 670 εκατ. ευρώ, μειώθηκαν στα 632 εκατ. ευρώ το 2022, ενώ το 2023 επενδύθηκαν περίπου 485 εκατ. ευρώ σε 70 νεοφυείς εταιρείες. Η συρρίκνωση των επενδύσεων αποτυπώνεται και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, με τις χρηματοδοτήσεις να κινούνται 40%-50% χαμηλότερα σε σχέση με το 2022.
Οι τομείς που προσείλκυσαν περισσότερο το ενδιαφέρον των επενδυτών είναι το retailtech (τεχνολογίες λιανικού εμπορίου), η αγροτεχνολογία και η τεχνητή νοημοσύνη. Η τελευταία αποτέλεσε «φωτεινή» εξαίρεση απέναντι στο «ζοφερό» επενδυτικό περιβάλλον που διαμορφώθηκε μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Ενδιαφέρον εύρημα της έρευνα, αποτελεί το γεγονός πως το 78% των κεφαλαίων που κατευθύνθηκαν προς τις ελληνικές startups προέρχεται από το εξωτερικό. Το 33% των κεφαλαίων επενδύθηκε από Αμερικανούς επενδυτές, το 24% από ευρωπαϊκά επενδυτικά κεφάλαια, το 22% είναι ελληνικής προέλευσης, ενώ το 12% βρετανικής.
Στο μεταξύ, τα κεφάλαια που διοχετεύονται σε νέα εγχειρήματα συρρικνώνονται, τάση η οποία καταγράφεται τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Οι λόγοι; Την τελευταία χρονιά υπήρχε ένα επενδυτικό κενό στην ελληνική αγορά, αφού υφιστάμενα venture capitals είχαν ολοκληρώσει τις επενδυτικές περιόδους και ετοιμάζονταν να σηκώσουν κεφάλαια για να δημιουργήσουν νέα funds. Σε αυτό το πλαίσιο κάποια από αυτά χορηγούσαν κεφάλαια (follow on investment) σε υφιστάμενες εταιρείες του χαρτοφυλακίου τους, προκειμένου να τις ενισχύσουν. Παράλληλα, το ασταθές οικονομικό περιβάλλον δημιούργησε στους επενδυτές μια σχετική «αποστροφή» προς νέα εγχειρήματα. Επέλεξαν λοιπόν να επενδύσουν σε πιο εδραιωμένες εταιρείες του κλάδου, εκτιμώντας πως έτσι θα εξασφαλίσουν σίγουρες αποδόσεις στο μέλλον.
Οι επενδυτές αποφεύγουν το ρίσκο και προτιμούν να τοποθετηθούν σε πιο ώριμες εταιρείες τεχνολογίας.
Σύμφωνα με την έρευνα που συνέταξε το Found.ation σε συνεργασία με την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα Επενδύσεων και το EIT Digital, οι συνολικές επενδύσεις προς τις νεοφυείς εταιρείες που βρίσκονται σε πολύ πρώιμα στάδια ανάπτυξης (pre seed, seed) μειώθηκαν κατά 41,6% το 2023 σε σύγκριση με το 2022, εύρημα που προκαλεί ανησυχία καθώς φαίνεται πως «μπαίνει φρένο» στη δημιουργία μιας νέας γενιάς νεοφυών εταιρειών. Οπως και το 2022, έτσι και το 2023 οι επενδύσεις σε πιο ώριμες νεοφυείς εταιρείες ενισχύθηκαν. Ενδεικτικά, το 2023 οι νεοφυείς εταιρείες σε series B επίπεδο άντλησαν 258,7 εκατ. ευρώ, όταν το αντίστοιχο ποσό πέρυσι κινούνταν πάνω από τα 100 εκατ. ευρώ.
«Το 2023 αποτέλεσε μια περίοδο επαναπροσδιορισμού για το οικοσύστημα των startups στην Ελλάδα. Με τα εγχώρια ταμεία (VCs) να επικεντρώνονται στη δημιουργία των διαδόχων funds τους, η ροή επενδυτικών κεφαλαίων προς εταιρείες αρχικού σταδίου ήταν σχετικά χαμηλή. To συνολικό ποσό επένδυσης για το 2023 κλείνει με πτώση κατά 42% στο early stage (pre-seed και seed) σε σχέση με το 2022. Αυτή η “ηρεμία” αναμένεται να διακοπεί το 2024, καθώς αυτά τα ταμεία θα αρχίσουν να επενδύουν και πάλι ενεργά στην αγορά», σημειώνει στην «Κ» ο Δημήτρης Καλαβρός-Γουσίου, συνιδρυτής και εταίρος του Found.ation και του Velocity.Partners VC.
Ο ίδιος είναι αισιόδοξος για τη νέα γενιά εταιρειών που αναμένεται να εμφανιστεί από την επόμενη χρονιά. «Το 2024 θα είναι χρονιά ουσιαστικής επανεκκίνησης του ελληνικού οικοσυστήματος, με μια σημαντική σοδειά νέων εταιρειών να είναι ante portas. Bλέπουμε ιδιαίτερη κινητικότητα στον χώρο του AI αλλά και των εταιρικών λύσεων, το δεύτερο άλλωστε αποτελεί εδώ και χρόνια από τους βασικούς άξονες του εγχώριου τεχνολογικού επιχειρείν. Από το δεύτερο μισό του έτους θα δημιουργηθεί χώρος για νέα exits (εξαγορές) εταιρειών, οι οποίες αποτελούν μέρος των χαρτοφυλακίων των funds της περιόδου του Equifund», αναφέρει.
Top ten χρηματοδότησης
Ποιες είναι όμως οι 10 εταιρείες που απέσπασαν φέτος τα μεγαλύτερα ποσά χρηματοδότησης; Η εταιρεία ΕdgeQ, που έχει δημιουργήσει τεχνολογία για την ανάπτυξη και λειτουργία των δικτύων 5G, βρίσκεται στην κορυφή της λίστας αντλώντας 70,7 εκατ. ευρώ, ακολουθούμενη από την εταιρεία Causaly, η οποία άντλησε φέτος 57 εκατ. ευρώ από κορυφαίους επενδυτές, όπως το Iconiq Growth. Στην τρίτη θέση βρίσκεται η εταιρεία ευέλικτου leasing, Instacar (55 εκατ. ευρώ), που άντλησε κεφάλαια και μέσω δανεισμού, ενώ στην εταιρεία κυβερνοασφάλειας Hack the Box επένδυσε και το private equity Carlyle Group φέτος συγκεντρώνοντας συνολικά 52,14 εκατ. ευρώ. Ακολουθούν η εταιρεία Trucksters (33 εκατ. ευρώ), η TileDB που εξασφάλισε πρόσφατα 32 εκατ. ευρώ και η εταιρεία τεχνητής νοημοσύνης Axelera AI, η οποία άντλησε 21,7 εκατ. ευρώ. Τη χρυσή δεκάδα ολοκληρώνουν η νεοφυής εταιρεία Movandi (20,2 εκατ. ευρώ), η εταιρεία Safesize (14 εκατ. ευρώ) και τέλος η Rated Lab (12,2 εκατ. ευρώ).
