Eπτά χρόνια μετά την πιστοποίηση που έλαβε από την Ομοσπονδιακή Διοίκηση Αεροπορίας (FAA) το 737 Μax της Boeing, το δημοφιλέστερο αεροσκάφος και μία από τις μεγαλύτερες πηγές εσόδων του κολοσσού μέχρι σήμερα, μετατρέπεται σε «μπούμερανγκ» που απειλεί το κύρος και την αξιοπιστία του. Μία και πλέον εβδομάδα μετά το τραγικό ατύχημα σε αεροπλάνο που εκτελούσε την πτήση 1282 της Alaska Airlines και την πρώτη δημόσια παραδοχή κατασκευαστικού λάθους από τους ιθύνοντες, η αμερικανική κυβέρνηση διέταξε να παραμείνουν καθηλωμένα τα Boeing 737-9 Max μέχρι να ολοκληρωθεί η έρευνα για την ασφάλειά τους. Η Boeing άρχισε να αναπτύσσει τα εν λόγω αεροσκάφη το 2011 σε μία προσπάθεια να καλύψει τη διαφορά με την ευρωπαϊκή ανταγωνίστρια Airbus στην κερδοφόρα αγορά αεροσκαφών ενός διαδρόμου, που χρησιμοποιούνται σε πτήσεις μικρών και μεσαίων αποστάσεων.
Εντονες επικρίσεις δέχεται και η FAA, η κύρια ρυθμιστική αρχή της Boeing, για μια πρόσφατη σειρά καθυστερήσεων και παρ’ ολίγον ατυχημάτων, αλλά και για το γεγονός ότι δίνει στους κατασκευαστές αεροσκαφών υπερβολική ελευθερία να αυτορρυθμίζονται κατά τη διαδικασία πιστοποίησης. Η Βoeing, όμως, αντιμετωπίζει επανειλημμένως ζητήματα ποιότητας και ασφάλειας εδώ και αρκετά χρόνια, ενώ οι επενδυτές ανησυχούν για μεγαλύτερη ζημιά στις δραστηριότητές της. Τα πιο κραυγαλέα προβλήματα, ωστόσο, προέκυψαν με τη σχεδίαση του 737 Max, το οποίο κρίθηκε υπεύθυνο για δύο θανατηφόρα ατυχήματα: ένα στην Ινδονησία τον Οκτώβριο του 2018 και ένα άλλο στην Αιθιοπία τον Μάρτιο του 2019. Από κοινού, προκάλεσαν τον θάνατο και των 346 επιβαινόντων στις δύο πτήσεις και οδήγησαν σε 20μηνη προσάραξη των αεροσκαφών με τις μεγαλύτερες πωλήσεις της εταιρείας, που της στοίχισε περισσότερα από 21 δισ. δολάρια.
H αμερικανική κυβέρνηση διέταξε να παραμείνουν καθηλωμένα τα 737-9 Max μέχρι να ολοκληρωθούν οι έρευνες.
Τα σχεδιαστικά ελαττώματα που προκάλεσαν τις συντριβές έφεραν στο φως γενικότερα ερωτήματα σχετικά με τη διαδικασία λήψης αποφάσεων στην Boeing. Εσωτερικές επικοινωνίες που κυκλοφόρησαν κατά τη διάρκεια της προσάραξης του 737 Max έδειξαν έναν υπάλληλο να περιγράφει το τζετ ως «σχεδιασμένο από κλόουν, τους οποίους επιβλέπουν πίθηκοι». Δύο άλλοι υπάλληλοι παραδέχθηκαν ότι δεν θα επέτρεπαν σε μέλη της οικογένειάς τους να επιβιβαστούν στο αεροπλάνο…
Δεν είναι εύκολο να προσδιορίσει κάποιος πότε άρχισαν να αλλάζουν τα πράγματα στην Boeing. Ορισμένοι εμπειρογνώμονες της αεροπορικής βιομηχανίας αναφέρουν ως «πηγή του κακού» τη συγχώνευση, το 1997, με τη McDonnnell Douglas, που έδωσε στην εταιρεία κορυφαία στελέχη που δεν ήταν πρώην μηχανικοί όπως η προηγούμενη ηγεσία της Boeing. Αλλοι επισημαίνουν την απόφαση να μετακινηθούν τα κεντρικά γραφεία της εταιρείας μακριά από τις ρίζες της στον βορειοδυτικό Ειρηνικό, πρώτα στο Σικάγο το 2001 και στη συνέχεια στο Αρλινγκτον της Βιρτζίνια το 2022. Τα προβλήματα μάλιστα δεν περιορίζονται στη μονάδα εμπορικών αεροσκαφών της, αλλά και στα στρατιωτικά αεροσκάφη της, με κραυγαλέο παράδειγμα δύο νέα 747 που αναδιαρθρώνονται για να γίνουν τα επόμενα προεδρικά αεροσκάφη Air Force One. Η Boeing έχει αποκαλύψει ζημίες άνω των 2 δισ. δολαρίων μόνο σε αυτά τα δύο αεροπλάνα.
Μόλις το 2019, η εταιρεία ανέφερε ισχυρές πωλήσεις και κέρδη, ξεπερνώντας τα 100 δισ. δολάρια σε έσοδα για την πρώτη, και ίσως τη μοναδική, περίοδο στην ιστορία της. Εκτοτε έχει υποχωρήσει πολύ έναντι στην αντίπαλη Airbus, ειδικά στη βασική αγορά για αεριωθούμενα αεροσκάφη μονού διαδρόμου, όπως το 737 Max. Ορισμένα προβλήματα παραμένουν πέρα από τον έλεγχό της, όπως οι εμπορικές εντάσεις Κίνας – ΗΠΑ, που «σκοτώνουν» τη ζήτηση στην κρίσιμη αγορά της Κίνας, πολλά ζητήματα ποιότητας όμως έχουν απομακρύνει τις αεροπορικές εταιρείες που βλέπουν να επηρεάζονται και τα δικά τους σχέδια επέκτασης. Κεντρικό ρόλο στην επόμενη ημέρα και την όλη διαδικασία αναδιάρθρωσης αναλαμβάνει η Στέφανι Πόουπ, η οποία προήχθη μόλις στις αρχές του έτους στο Νο 2 της Boeing και είναι το φαβορί για τη διαδοχή του CEO, Ντέιβιντ Καλχούν. Μένει να φανεί αν θα μπορέσει να βάλει σε τροχιά επίλυσης τα σοβαρά ζητήματα που ταλανίζουν την εταιρεία.
Ρεκόρ παραγγελιών για την Airbus
Ρεκόρ παραγγελιών και αύξηση 11% στις παραδόσεις δωδεκαμήνου ανέφερε η ευρωπαϊκή Airbus για το 2023, ξεπερνώντας τον μεγάλο ανταγωνιστή της, τον κλυδωνιζόμενο αμερικανικό γίγαντα αεροσκαφών Βοeing, για πέμπτη συνεχόμενη χρονιά. Καθώς οι αεροπορικές εταιρείες επιχείρησαν να ανανεώσουν τους στόλους τους πέρυσι, η Airbus είπε ότι εξασφάλισε 2.319 παραγγελίες προ ακυρώσεων και 2.094 παραγγελίες έπειτα από ακυρώσεις, παρά τα προβλήματα στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα. Παράλληλα, ανέφερε ότι παρέδωσε 735 αεροπλάνα, αφήνοντας το ανεκτέλεστο των παραγγελιών της στις 8.598.
Ο διευθύνων σύμβουλος της Airbus, Γκιγιόμ Φορί, δήλωσε ότι η εταιρεία, η οποία σύμφωνα με τους αναλυτές ξεκίνησε τη χρονιά με αργούς ρυθμούς, σημείωσε μεγάλη πρόοδο όσον αφορά το βιομηχανικό της σύστημα. «Η κατάσταση στην εφοδιαστική αλυσίδα είναι ακόμα τεταμένη. Βελτιώνεται, αλλά πετάμε επίσης ψηλότερα καθώς συνεχίζουμε να οδεύουμε στο 2024», είπε σε συνέντευξη Τύπου. «Πολλοί παράγοντες συνενώθηκαν για να μας βοηθήσουν να πετύχουμε τους στόχους μας, συμπεριλαμβανομένης της αυξημένης ευελιξίας και ικανότητας του παγκόσμιου βιομηχανικού μας συστήματος, καθώς και της έντονης ζήτησης από τις αεροπορικές εταιρείες να ανανεώσουν τους στόλους τους με τα πιο σύγχρονα και οικονομικά αεροσκάφη μας», δήλωσε. Ο Κρίστιαν Σέρερ, ο οποίος μεταπήδησε από την κορυφαία θέση πωλήσεων της Airbus σε CEO εμπορικών αεροσκαφών τον Ιανουάριο, εξέφρασε αισιοδοξία για την ταχύτερη από την αναμενόμενη ανάκαμψη της αεροπορικής βιομηχανίας, μετά την πανδημία. Οι αεροπορικές εταιρείες ξοδεύουν δισεκατομμύρια δολάρια για να αγοράσουν νέα αεροπλάνα, να αναβαθμίσουν και να επεκτείνουν τους στόλους τους, καθώς βγαίνουν από τον λήθαργο της πανδημίας σε ένα έτος κερδών ρεκόρ για ορισμένους αερομεταφορείς. Το φαινόμενο προκλήθηκε από τη γενική έλλειψη αεροπλάνων και τη συντριπτική ζήτηση από τους επιβάτες, που οδήγησε σε άνοδο στις τιμές των εισιτηρίων. Μέσα στο δεύτερο τρίμηνο του τρέχοντος έτους, σύμφωνα με το Reuters, αναμένεται να παραδοθεί για πρώτη φορά το Airbus A321XLR, το νεότερο αεροσκάφος μονού διαδρόμου με μεγαλύτερη εμβέλεια.
Το 2023 παρέδωσε 735 αεροπλάνα και εξασφάλισε μεγάλα συμβόλαια με αερομεταφορείς.
Mέσα στο 2023, η Airbus εξασφάλισε πολλές σημαντικές παραγγελίες, συμπεριλαμβανομένης της μεγαλύτερης στην ιστορία της πολιτικής αεροπορίας για 500 αεροσκάφη A320, από τον αερομεταφορέα χαμηλού κόστους της Ινδίας IndiGo. Επιπλέον, υπέγραψε συμβόλαιο με την Air India για 250 αεροσκάφη, ενώ εξασφάλισε μια μεγάλη παραγγελία με τον εθνικό αερομεταφορέα της Türkiye, Turkish Airlines, για 220 αεροσκάφη. «Δεν έχουμε πουλήσει ποτέ τόσα A320 ή A350 μέσα σε ένα έτος, για να μην αναφέρουμε ότι καλωσορίσαμε επτά νέους πελάτες για το A350-1000. Τα ταξίδια επέστρεψαν και υπάρχει σοβαρή δυναμική», τόνισε ο Σέρερ.
Το κλίμα στην Airbus έρχεται σε πλήρη αντίθεση με το σκάνδαλο που πλήττει τις τελευταίες ημέρες την αντίπαλη Boeing, εν μέσω έρευνας για το πώς αποκολλήθηκε ένα εξάρτημα στο 737 MAX 9 σε πτήση της Alaska Airlines την περασμένη Παρασκευή (5/1). Το 2019 η Airbus ξεπέρασε για πρώτη φορά την Boeing ως η μεγαλύτερη κατασκευάστρια αεροπλάνων στον κόσμο, μετά τη δεύτερη συντριβή του 737 MAX που οδήγησε σε καθήλωση και επακόλουθη παύση παραγωγής. Η Boeing σημειωτέον παρέδωσε 528 αεροσκάφη το 2023 και έκλεισε 1.314 νέες παραγγελίες, μετά τις ακυρώσεις.
