Το νέο έτος 2024 είναι βέβαιο πως έχει σημαντικές προκλήσεις μπροστά του σε όλα τα επίπεδα, κυρίως στο οικονομικό και γεωπολιτικό πεδίο, όσον αφορά την παγκόσμια ανάπτυξη και την κοινωνική ευημερία.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως το 2023 ξεκίνησε με μία μεγάλη σύγκρουση και μάλιστα εντός της Ευρώπης, αυτή της Ρωσίας εναντίον της Ουκρανίας μετά την εισβολή της πρώτης στο ουκρανικό έδαφος και πρόκειται να λήξει δυστυχώς με τρεις μεγάλες περιφερειακές συγκρούσεις.
Η δεύτερη αφορά την κρίση στη Μέση Ανατολή μετά το τρομοκρατικό χτύπημα της Χαμάς στο έδαφος του Ισραήλ και τη συνεπακόλουθη αντίδραση των δυνάμεων του ισραηλινού στρατού με στρατιωτικές επιδρομές σχεδόν σε όλα τα τμήματα της Γάζας, με στόχο την εξάλειψη των υποδομών και των δυνάμεων της Χαμάς, με βαρύ όμως τίμημα όσον αφορά τον άμαχο πληθυσμό της περιοχής.
Είναι γεγονός πως βασικός υποστηρικτής των δυνάμεων κρούσης εναντίον του Ισραήλ σε όλες τις χώρες όπου έχουν παρουσία διάφορες παραστρατιωτικές οργανώσεις με ή χωρίς πολιτική παρουσία στις αντίστοιχες χώρες, είναι το Ιράν, το οποίο έχει τον ρόλο του ηθικού και πνευματικού καθοδηγητή, με ταυτόχρονη όμως παράδοση υψηλής τεχνογνωσίας, σε όσους δηλώνουν έτοιμοι να επιτεθούν και να προκαλέσουν ζημιά πολιτική ή στρατιωτική στο κράτος του Ισραήλ.
Σε αυτό το πλαίσιο, ήρθε πρόσφατα και η κρίση στην Ερυθρά Θάλασσα, με τους αντάρτες Χούθι της Υεμένης που υποστηρίζονται από το Ιράν, να επιδιώκουν να ελέγξουν ένα στρατηγικό σημείο ναυσιπλοΐας, με συνεχείς επιθέσεις ενάντια σε εμπορικά πλοία που μεταφέρουν από την Ασία και την Αμερική προς την Ευρώπη καύσιμα και εμπορεύματα.
Αυτό με τη σειρά του προκάλεσε την παρέμβαση της διεθνούς κοινότητας και κυρίως των ΗΠΑ που έχουν ήδη συστήσει μία διεθνή συμμαχία με πάνω από δέκα σημαντικές δυτικές χώρες, με στόχο αφενός την επιτήρηση των στενών στην Ερυθρά Θάλασσα και αφετέρου τη στρατιωτική επέμβαση εναντίον των ανταρτών που επιχειρούν στην ευρύτερη περιοχή, καθώς το 12% του παγκόσμιου εμπορίου περνάει μέσα από τη συγκεκριμένη διαδρομή για τα εμπορικά πλοία όλων των τύπων.
Οπως είναι φανερό, όλες οι παραπάνω γεωπολιτικές συγκρούσεις είναι αβέβαιο αν θα τερματιστούν ή θα ομαλοποιηθούν μέσα στο νέο έτος, καθώς η καθεμιά ξεχωριστά προκαλεί διαταραχές στην εφοδιαστική αλυσίδα και έχει το δικό της μερίδιο στην αύξηση των διεθνών τιμών των εμπορευμάτων, προκαλώντας στις περισσότερες χώρες εισαγόμενο πληθωρισμό.
Η συνέπεια του παρατεταμένου πληθωρισμού, πολύ πάνω από το σημείο ανοχής του 2% που ορίζουν οι μεγάλες κεντρικές τράπεζες παγκόσμια με βάση τη νομισματική τους πολιτική, έχει πυροδοτήσει μία σφιχτή πολιτική με υψηλά επιτόκια, η οποία αναμένεται σε μεγάλο βαθμό να συνεχιστεί τουλάχιστον μέχρι το πρώτο εξάμηνο του 2024.
Σε κάθε περίπτωση, τόσο η παγκόσμια οικονομία, μετά τη μεγάλη κρίση της πανδημίας, που δημιούργησε ένα παγκόσμιο σοκ στην πλευρά της προσφοράς, όσο και η στρατιωτική σύρραξη στην Ουκρανία, με έλλειμμα ξανά στην προσφορά βασικών καταναλωτικών αγαθών, έκανε τις περιφερειακές οικονομίες αρκετά πιο έτοιμες όσον αφορά τις μεγάλες διογκούμενες κρίσεις.
Γι’ αυτό ακριβώς, τόσο η Ε.Ε. όσο και οι ΗΠΑ έχουν καταφέρει σε σημαντικό βαθμό να διαφοροποιήσουν τις πηγές εισαγωγών τους αλλά και της παραγωγής τους, τόσο στα σημαντικά προϊόντα για τα νοικοκυριά, όσο και στα ορυκτά καύσιμα, με περιορισμό των εισαγωγών πετρελαίου και φυσικού αερίου από τη Ρωσία.
Συμπερασματικά, θα λέγαμε πως οι περισσότερες αναλύσεις για το νέο έτος συγκλίνουν στη θεωρία της ομαλής προσγείωσης της παγκόσμιας οικονομίας, με ανάπτυξη και αύξηση του ΑΕΠ λίγο πάνω από το 2,5%, με ρυθμό επιβραδυνόμενο σε σχέση με το 2023.
Αντίστοιχα, θα έχουμε μειούμενο σταδιακά πληθωρισμό, εν μέσω της ανάκαμψης της μεταποίησης κυρίως στις αγορές των ΗΠΑ και της Κίνας και με σταδιακή χαλάρωση των νομισματικών πολιτικών, με χαμηλότερα ονομαστικά επιτόκια, με στόχο να τονωθεί και πάλι η ενεργός ζήτηση και να αυξηθεί κατά το εφικτό, αναλόγως και των γεωπολιτικών περιορισμών, το παγκόσμιο εμπόριο.
*Ο κ. Μελέτης Ρεντούμης είναι οικονομολόγος τραπεζικός.
