Η αδήλωτη εργασία και οι υπερβάσεις ωραρίων –κατά κύριο λόγο υπερωρίες που δεν δηλώθηκαν– εξακολουθούν να εμφανίζονται στις πρώτες θέσεις των παραβάσεων που διαπιστώνουν οι επιθεωρητές εργασίας κατά τη διενέργεια των στοχευμένων ελέγχων της ανεξάρτητης πλέον αρχής.
Οι περισσότερες παραβάσεις περνούν μέσα από την ελλιπή καταγραφή των πραγματικών συνθηκών εργασίας στις καταστάσεις προσωπικού, και υποκρύπτουν «μαύρη», ανασφάλιστη ή υποασφαλισμένη εργασία. Είναι δε αξιοσημείωτο ότι από τους ελέγχους της Επιθεώρησης Εργασίας καθ’ όλο το 2023, οι βασικότερες παραβάσεις που διαπιστώθηκαν αφορούσαν είτε τις ελλείψεις στους πίνακες προσωπικού (3.808) είτε την αδήλωτη εργασία (1.218).
Επίσης, μεγάλο μέρος των παραβάσεων αφορούσε τη μη καταβολή δεδουλευμένων, επιδομάτων εορτών και λοιπών αποδοχών (662) αλλά και την παραβίαση του ωραρίου εργασίας και την καταστρατήγηση αργιών και εβδομαδιαίας ανάπαυσης (643). Συνολικά, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Επιθεώρησης Εργασίας για το 2023, περισσότερες από μία στις τρεις παραβάσεις αφορούσαν τις ανωτέρω περιπτώσεις, για τις οποίες μάλιστα επιβλήθηκαν πρόστιμα, που αντιστοιχούσαν στο 60% των συνολικών προστίμων που επιβλήθηκαν κατά την προηγούμενη χρονιά σε όλη την επικράτεια.
Αναλυτικά, κατά το 2023 διενεργήθηκε ρεκόρ ελέγχων. Συγκεκριμένα, έγιναν 73.579 έλεγχοι, αυξημένοι κατά 13% σε σχέση με τους 65.286 που είχαν γίνει το 2022. Από αυτούς καταγράφηκαν 16.049 διοικητικές κυρώσεις έναντι 14.504 το 2022.
Οι 1.349 παραβάσεις αφορούσαν την αδήλωτη εργασία (ποσοστό 8,4% του συνόλου), ανεξάρτητα εάν οι έλεγχοι πραγματοποιήθηκαν από την επιθεώρηση εργασιακών σχέσεων, από την επιθεώρηση υγείας και ασφάλειας ή από τους ειδικούς επιθεωρητές της ανεξάρτητης αρχής. Μόνο γι’ αυτές τις παραβάσεις επιβλήθηκαν πρόστιμα ύψους 14.941.500 ευρώ (ποσοστό 33,52% του συνόλου).
Ως προς την καταστρατήγηση της νομοθεσίας για τον χρόνο εργασίας, όπως προκύπτει από τους πίνακες προσωπικού, σημειώθηκαν 4.301 παραβάσεις, στις οποίες εάν προστεθούν και άλλες 324 ευθέως διαπιστωμένες υπερβάσεις χρόνου εργασίας (συνολικά 4.625 παραβάσεις) διαπιστώνει κανείς πως το 28,81% του συνόλου των διοικητικών κυρώσεων που εντόπισε το ΣΕΠΕ αφορούν τη συγκεκριμένη παράβαση. Για την οποία μάλιστα, συνολικά, επιβλήθηκαν πρόστιμα ύψους 11 εκατ. ευρώ ή το 24,68% του συνόλου των προστίμων που επιβλήθηκαν το 2023. Συνεπώς, μόνο η αδήλωτη εργασία και οι υπερβάσεις του χρόνου απασχόλησης κάλυψαν πέρυσι το 37,21% των συνολικών παραβάσεων και το 58,2% των προστίμων.
Να σημειωθεί ότι στον πίνακα των παραβάσεων και των προστίμων γίνεται για πρώτη φορά καταγραφή και σε σχέση με την ψηφιακή κάρτα εργασίας. Παρά το γεγονός ότι το συγκεκριμένο μέτρο έχει ενεργοποιηθεί σε συγκεκριμένους κλάδους της οικονομίας (σούπερ μάρκετ, τράπεζες, ασφαλιστικές εταιρείες, security, ΔΕΚΟ μεταφορών) και αφορά περίπου 150.000 εργαζομένους, εντούτοις διαπιστώθηκαν μόλις 535 παραβάσεις, με το συνολικό ύψος των προστίμων που επιβλήθηκαν να ανέρχεται στο 1.428.400 ευρώ.
Σύμφωνα με τον Γιώργο Τζιβιλάκη, διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Επιθεώρησης Εργασίας, «η επίτευξη του αυξημένου αριθμού ελέγχων τη χρονιά που πέρασε αναδεικνύει την προσήλωση των επιθεωρητών στο έργο τους, που είναι η τήρηση της νομιμότητας στην αγορά εργασίας. Το έργο αυτό συμβάλλει στην προστασία του αδύναμου, που είναι τόσο ο εργαζόμενος, όσο και ο εργοδότης ο οποίος λειτουργεί στα πλαίσια του νόμου και πλήττεται από τον αθέμιτο ανταγωνισμό, όσων παραβιάζουν την εργατική νομοθεσία. Η νέα χρονιά μας βρίσκει με νέα τεχνολογικά εργαλεία, με αποφασιστικότητα και με υπερηφάνεια για το έργο που επιτελούμε προς όφελος της ελληνικής κοινωνίας».
