Μετά την πανδημία του 2020-2021 και την έκρηξη των τιμών ενέργειας και τροφίμων το 2022, ως απόρροια της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία, το 2023 σηματοδότησε μια επιστροφή σε πιο φυσιολογικές συνθήκες όπου οι συνήθεις νομισματικές και δημοσιονομικές πολιτικές διαμορφώνουν τις μεταβολές του επιχειρηματικού κύκλου. Ελλείψει ενός σοβαρού νέου γεωπολιτικού σοκ, αναμένουμε ότι αυτή η διαδικασία θα συνεχιστεί το 2024. Πάντως, η σοβαρή νομισματική σύσφιγξη στα τέλη του 2022 και το 2023 στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ προοιωνίζεται κίνδυνο ύφεσης το 2024. Ωστόσο, υπάρχουν έξι λόγοι για θετικότερες προοπτικές.
Ο πρώτος έχει να κάνει με τον πληθωρισμό, ο οποίος έχει αρκετά αποκλιμακωθεί, ώστε να δίνει το περιθώριο στις μεγάλες κεντρικές τράπεζες να κινηθούν προς χαμηλότερα επιτόκια. Ο δεύτερος σχετίζεται με το ότι πολύ πριν από τις πρώτες μειώσεις επιτοκίων, οι αγορές ομολόγων έχουν ήδη χαλαρώσει τους όρους χρηματοδότησης για πολλούς δανειολήπτες.
Ο τρίτος ότι οι υγιείς ισολογισμοί χρησιμεύουν ως αποθέματα ασφαλείας έναντι των καθοδικών πιέσεων σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις.
Ο τέταρτος ότι οι εταιρείες δεν χρειάζεται να διορθώσουν την πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα και ο πέμπτος ότι η δημοσιονομική πολιτική παραμένει επεκτατική.
Ο δε έκτος αφορά το γεγονός ότι οι ελλείψεις εργατικού δυναμικού περιορίζουν την άνοδο της ανεργίας και την επακόλουθη πιθανή ζημιά στις καταναλωτικές δαπάνες.
Επειτα από μια απότομη επιβράδυνση στις αρχές του 2024, οι περικοπές στα επιτόκια της Fed κατά τουλάχιστον 100 μονάδες βάσης το 2024 μπορούν να βοηθήσουν στην επαναφορά της αναπτυξιακής τάσης της αμερικανικής οικονομίας στα τέλη του έτους. Μόλις η διόρθωση των αποθεμάτων στη μεταποίηση ολοκληρωθεί, η δυναμική ενίσχυση στην αγοραστική δύναμη των καταναλωτών και η σωρευμένη ζήτηση για περισσότερες ιδιωτικές και δημόσιες επενδύσεις μπορεί να επαναφέρει τις οικονομίες της Ευρωζώνης και του Ηνωμένου Βασιλείου σε σταθερή ανάπτυξη το δεύτερο εξάμηνο του 2024 και το 2025.
Αν και η Κίνα συνεχίζει να αγωνίζεται με τις κληροδοτούμενες υπερβολές του παρελθόντος, ίσως θα μπορούσε να δώσει νέα οικονομικά κίνητρα για να αποτρέψει μια μεγαλύτερη καταστροφή. Υπάρχουν, βέβαια, και οι ελλοχεύοντες κίνδυνοι. Η αύξηση του πληθωρισμού στις ΗΠΑ θα εμπόδιζε τις περικοπές των επιτοκίων της Fed, ενώ μια επιστροφή Τραμπ στον Λευκό Οίκο ίσως πυροδοτούσε φόβους για εμπορικό πόλεμο και γεωπολιτικές εντάσεις, ειδικά εάν τερματιζόταν η υποστήριξη των ΗΠΑ προς την Ουκρανία και η Ευρώπη δεν κάλυπτε το κενό. Τότε η βαρέως εκτεθειμένη Ευρώπη πιθανότατα θα υπέφερε πολύ περισσότερο από τις ΗΠΑ.
*Οι κ. Χόλγκερ Σμίεντινγκ, Κάλουμ Πίκερινγκ και Σάλομον Φίντλερ είναι οικονομολόγοι της Berenberg Bank.
