Στο πλαίσιο του προγράμματος «Δημιουργική Ευρώπη 2021-2027», από το υποπρόγραμμα «Πολιτισμός», έχει ανακοινωθεί πρόσκληση υποβολής προτάσεων στη δράση «Κυκλοφορία ευρωπαϊκών λογοτεχνικών έργων» για το 2024.
Η δράση αναμένεται να χρηματοδοτήσει έργα τα οποία θα συμβάλουν στην επίτευξη στόχων που συνδέονται με:
1. Προτεραιότητες της πρόσκλησης:
– Ενίσχυση της διακρατικής κυκλοφορίας και της πολυμορφίας των ευρωπαϊκών λογοτεχνικών έργων, ιδίως με την ενθάρρυνση μεταφράσεων από λιγότερο χρησιμοποιούμενες γλώσσες για την αύξηση της κυκλοφορίας τους σε μεγαλύτερες αγορές στην Ευρώπη και πέρα από αυτήν.
– Ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας του τομέα του βιβλίου με την ενθάρρυνση της συνεργασίας στο πλαίσιο της αλυσίδας αξίας του βιβλίου.
– Ανάπτυξη και προσέγγιση ενός μεγάλου αναγνωστικού κοινού, ιδιαίτερα των νέων.
– Προώθηση και διατήρηση του επαγγέλματος του λογοτεχνικού μεταφραστή, συμπεριλαμβανομένων των αρχών των καλών συνθηκών εργασίας και της δίκαιης αμοιβής.
– Παροχή υποστήριξης στην Ουκρανία στον τομέα του βιβλίου, ενθαρρύνοντας έργα με στόχο την παροχή ευρωπαϊκών ή ουκρανικών βιβλίων στην ουκρανική γλώσσα σε Ουκρανούς πρόσφυγες και εκτοπισμένους. Από αυτή την άποψη, η εκτύπωση, διανομή και προώθηση ευρωπαϊκών ή ουκρανικών έργων μυθοπλασίας στα ουκρανικά θα είναι επιλέξιμες.
2. Οριζόντια ζητήματα:
– Της συμπερίληψης και της διαφορετικότητας, ιδίως της ισορροπίας των φύλων.
– Του πράσινου χαρακτήρα της «Δημιουργικής Ευρώπης».
Τα έργα υλοποιούνται είτε από ένα φορέα (μονοδικαιούχο) είτε από ομάδα οργανισμών (πολλαπλών δικαιούχων). Κάθε σχέδιο πρέπει να περιλαμβάνει τα ακόλουθα στοιχεία:
– Συμβάλλει στην πολυμορφία της βιβλιογραφίας στη χώρα-στόχο (ή στις χώρες) συμπεριλαμβάνοντας έργα από χώρες που υποεκπροσωπούνται και ιδίως έργα που έχουν συνταχθεί σε λιγότερο χρησιμοποιούμενες γλώσσες.
– Η στρατηγική διανομής εξασφαλίζει ευρεία και εύκολη πρόσβαση στα έργα για το ευρύ κοινό.
– Η στρατηγική προώθησης συμβάλλει στη διεύρυνση και την ανανέωση του κοινού για τα ευρωπαϊκά μεταφρασμένα λογοτεχνικά έργα μυθοπλασίας.
– Ενθαρρύνει τη συνεργασία μεταξύ συγγραφέων, μεταφραστών, εκδοτών, διανομέων, βιβλιοπωλών, βιβλιοθηκών, φεστιβάλ και λογοτεχνικών εκδηλώσεων.
– Συμβάλλει στην αύξηση του προφίλ των μεταφραστών και σέβεται την αρχή της δίκαιης αμοιβής.
– Εξετάζει τα οριζόντια ζητήματα (ένταξη, ισότητα των φύλων και μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων) του προγράμματος «Δημιουργική Ευρώπη» και τις προτεραιότητες του υποπρογράμματος «Πολιτισμός» για το 2023.
Για να είναι επιλέξιμοι, οι υποψήφιοι πρέπει να είναι εκδότες ή εκδοτικοί οίκοι εγκατεστημένοι σε μία από τις χώρες που συμμετέχουν στο υποπρόγραμμα «Πολιτισμός», να δραστηριοποιούνται στον τομέα των εκδόσεων με νομική μορφή για τουλάχιστον 2 έτη έως την καταληκτική ημερομηνία προθεσμίας υποβολής των αιτήσεων.
Η γλώσσα του πρωτοτύπου και η γλώσσα της μετάφρασης πρέπει να είναι μία από τις επίσημα αναγνωρισμένες γλώσσες των χωρών που συμμετέχουν στο υποπρόγραμμα «Πολιτισμός». Η αρχαία ελληνική και η λατινική γλώσσα είναι επιλέξιμες.
Η γλώσσα-στόχος πρέπει να είναι η μητρική γλώσσα του μεταφραστή.
Οι μεταφράσεις πρέπει να έχουν διασυνοριακή διάσταση: όχι από μια επίσημη εθνική γλώσσα σε μια άλλη της ίδιας χώρας, π.χ. από τα καστιλιάνικα στα βασκικά.
Τα προς μετάφραση λογοτεχνικά έργα, σε έντυπη ή ηλεκτρονική μορφή (e-books), θα πρέπει αφενός να συνιστούν μυθοπλασία με υψηλή λογοτεχνική ποιότητα, και αφετέρου οι συγγραφείς των εν λόγω έργων να είναι υπήκοοι – κάτοικοι των ανωτέρω επιλέξιμων χωρών (με εξαίρεση τα έργα που είναι γραμμένα στα λατινικά ή τα αρχαία ελληνικά).
Επισημαίνεται ότι δεν είναι επιλέξιμα τα μη λογοτεχνικά έργα, όπως: αυτοβιογραφίες ή βιογραφίες ή δοκίμια χωρίς στοιχεία μυθοπλασίας, τουριστικοί οδηγοί, βιβλία ανθρωπιστικών επιστημών (όπως ιστορικά, φιλοσοφικά, οικονομικά κ.λπ.) και βιβλία που συνδέονται με άλλες επιστήμες (όπως η φυσική, τα μαθηματικά κ.λπ.).
Επίσης, τα έργα δεν πρέπει να έχουν μεταφραστεί στο παρελθόν στη γλώσσα της μετάφρασης, εκτός εάν η νέα μετάφραση καλύπτει μια σαφώς τεκμηριωμένη ανάγκη.
Ο συνολικός προϋπολογισμός για την πρόσκληση του 2024 ανέρχεται στα 5 εκατ. ευρώ και αναμένεται να στηρίξει περίπου 40 έργα. Το ποσό της επιχορήγησης, ανά κατηγορία έργου, διαμορφώνεται ως ακολούθως:
– Σχέδια μικρής κλίμακας: μετάφραση τουλάχιστον 5 διαφορετικών βιβλίων, ποσό επιχορήγησης έως 100.000 ευρώ.
– Σχέδια μεσαίας κλίμακας: μετάφραση τουλάχιστον 11 διαφορετικών βιβλίων, ποσό επιχορήγησης έως 200.000 ευρώ.
– Σχέδια μεγάλης κλίμακας: μετάφραση τουλάχιστον 21 διαφορετικών βιβλίων, ποσό επιχορήγησης έως 300.000 ευρώ.
Το ποσοστό επιδότησης ανέρχεται στο 60% του εγκεκριμένου προϋπολογισμού. Σε κάθε πρόταση περιλαμβάνονται μετάφραση, δημοσίευση, διανομή των έργων, καθώς και δραστηριότητες μεταξύ επιχειρήσεων (b2b) για να συμβάλουν στην προώθηση των πωλήσεων δικαιωμάτων μετάφρασης στην Ευρώπη και πέραν αυτής. Αναλυτικά στοιχεία της πρόσκλησης και όροι υποβολής της αίτησης είναι διαθέσιμα στο: https://culture.ec.europa.eu/calls/circulation-of-european-literary-works-2.
Αιτήσεις υποβάλλονται έως τη 16η Απριλίου 2024.
* Η κ. Μ. Πασπαλιάρη είναι στέλεχος της AMBIO A.E.
