Σε πάγια πρακτική του ελληνικού Δημοσίου, η οποία έχει κορυφωθεί τα τελευταία χρόνια παρά την οικονομική ανάκαμψη που έχει μεσολαβήσει, εξελίσσονται οι καθυστερήσεις στις πληρωμές των δημοσίων έργων, ιδίως όσων χρηματοδοτούνται από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων. Οπως εξηγεί στην «Κ» η κ. Μαρία Τσιομπάνου, επικεφαλής της ΠΕΣΕΔΕ (Πανελλήνια Ενωση Συνδέσμων Εργοληπτών Δημοσίων Εργων), «τα τελευταία χρόνια όταν πλησιάζει η ολοκλήρωση του έτους, π.χ. τον Οκτώβριο και τον Νοέμβριο, σταματούν πλήρως οι πληρωμές των έργων που χρηματοδοτούνται από το ΠΔΕ, κάτι που πιστεύουμε ότι γίνεται για λόγους δημοσιονομικούς. Αυτή η πρακτική μεταφράζεται σε καθυστερήσεις στις πληρωμές έργων που έχουν τιμολογηθεί, οι οποίες κυμαίνονται από τρεις έως και πέντε ή έξι μήνες». Στην πράξη, δηλαδή, οι εργολάβοι υποστηρίζουν ότι παρακρατούνται οι οφειλές προς εκείνους και μεταφέρονται στον επόμενο χρόνο, ώστε να ισοσκελιστεί ο εκάστοτε ετήσιος προϋπολογισμός και να μην είναι ελλειμματικός, ή για να φανούν μεγαλύτερα πλεονάσματα από τα πραγματικά.
Η πρακτική αυτή δημιουργεί όμως σοβαρά οικονομικά προβλήματα και δυσλειτουργίες στις μικρότερες επιχειρήσεις του κατασκευαστικού κλάδου, καθώς υποχρεώνονται (αφού έχουν τιμολογήσει) να πληρώσουν φόρους (π.χ. ΦΠΑ) και ασφαλιστικές εισφορές, χωρίς όμως να έχουν εξοφληθεί. Αυτό προκαλεί ταμειακό πρόβλημα, που δεν μπορεί να καλυφθεί εύκολα. Ετσι, σε πολλές περιπτώσεις γίνονται ρυθμίσεις οφειλών ΦΠΑ, και μάλιστα έντοκες, χωρίς όμως να υπάρχει αντικειμενική ευθύνη της εκάστοτε επιχείρησης. «Δηλαδή το ελληνικό κράτος ενώ είναι το ίδιο υπερήμερο στις οικονομικές του υποχρεώσεις, απαιτεί από τους πολίτες του να είναι φορολογικά και ασφαλιστικά ενήμεροι με πρόσθετη επιβάρυνση», τονίζει η κ. Τσιομπάνου.
Σε αυτό το πλαίσιο η ΠΕΣΕΔΕ με σχετική επιστολή της προς το υπουργείο Υποδομών ζητεί εφόσον δεν πρόκειται να πληρωθεί ένα τιμολόγιο άμεσα (εντός ενός μήνα, όπως ορίζει και η σχετική κοινοτική οδηγία), να μην υπάρχει η υποχρέωση της τιμολόγησής του. Επίσης ζητείται να δοθεί μεγαλύτερο χρονικό διάστημα άτοκης ρύθμισης φορολογικών και ασφαλιστικών υποχρεώσεων, που προκύπτουν λόγω της υπερημερίας του ελληνικού Δημοσίου. Παράλληλα, η κ. Τσιομπάνου θίγει και το ζήτημα των φραγμών που υπάρχουν στη διεκδίκηση έργων από τις εταιρείες των χαμηλότερων τάξεων του εργοληπτικού πτυχίου (πλην της ανώτατης). Εκτός του ότι υπάρχει όριο προϋπολογισμού στο ποιες συμβάσεις μπορεί να διεκδικήσει μια εταιρεία, ανάλογα με το πτυχίο της (κάτι πάντως που είναι λιγότερο αυστηρό σήμερα, σε σχέση με το παρελθόν), υπάρχει και «ταβάνι» αναφορικά με το τι ανεκτέλεστο επιτρέπεται να έχει. Συγκεκριμένα, για κάθε τάξη ισχύει το τριπλάσιο ενός συγκεκριμένου ορίου ανεκτέλεστου. Για παράδειγμα, μια εταιρεία της Ε΄ τάξης του εργοληπτικού πτυχίου έχει όριο 66 εκατ. ευρώ ανεκτέλεστου, κάτι που σημαίνει ότι αν έχει συγκεντρώσει συμβάσεις με συνολικό ανεκτέλεστο 198 εκατ. ευρώ δεν μπορεί να διεκδικήσει άλλα έργα, ακόμη κι αν έχει την οικονομική επιφάνεια ή την τεχνική επάρκεια για να το πράξει.
