Στα 194,8 δισ. ευρώ έκλεισαν οι καταθέσεις των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων στα τέλη του 2023, καταγράφοντας άνοδο κατά 6,4 δισ. ευρώ τον Δεκέμβριο σε σχέση με τον αμέσως προηγούμενο μήνα. Από αυτά, τα 3,3 δισ. ευρώ των επιπλέον καταθέσεων αναλογούν στις επιχειρήσεις και άλλα 3,1 δισ. ευρώ προέρχονται από τα νοικοκυριά.
Η εκτίναξη των καταθέσεων τον Δεκέμβριο αποτελεί ένα φαινόμενο που είναι συγκυριακό καθώς παρατηρείται κάθε τελευταίο μήνα του έτους και αποδίδεται:
• Στην καταβολή του δώρου των Χριστουγέννων από τις επιχειρήσεις προς τους εργαζομένους του ιδιωτικού τομέα που αναλώνεται στη συνέχεια κάθε ερχόμενο Ιανουάριο.
• Στις αυξημένες εκταμιεύσεις δανείων από τις τράπεζες προς τις επιχειρήσεις που παρατηρήθηκαν τον ίδιο μήνα. Στον βαθμό που οι εκταμιεύσεις αυτές δεν πρόλαβαν να αναλωθούν τον ίδιο μήνα, καθώς αναλώνονται το επόμενο διάστημα είτε για την υλοποίηση επενδυτικών σχεδίων είτε για νέες παραγγελίες, «φουσκώνουν» τα υπόλοιπα των καταθέσεων από επιχειρήσεις.
Από τα 194,8 δισ. ευρώ των καταθέσεων, τα 146,6 δισ. ευρώ είναι αποταμιεύσεις των νοικοκυριών, ενώ άλλα 48,2 δισ. ευρώ περίπου είναι η ρευστότητα που διατηρούν οι επιχειρήσεις στις τράπεζες. Σε σχέση με τα τέλη του 2022, δηλαδή Δεκέμβριος 2022 – Δεκέμβριος 2023, η αύξηση των καταθέσεων είναι 6,04 δισ. ευρώ και επιμερίζεται κατά 735 εκατ. ευρώ στις επιχειρήσεις και κατά 5,3 δισ. ευρώ στα νοικοκυριά, με συνέπεια τα τελευταία να καταγράφουν αύξηση των καταθέσεων που τηρούν στις τράπεζες από 141,3 δισ. ευρώ τον Δεκέμβριο του 2022 στα 146,6 δισ. ευρώ τον Δεκέμβριο του 2023, παρά την άνοδο του πληθωρισμού. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η βελτίωση αυτή καταγράφεται σε συνδυασμό με τις τοποθετήσεις σε αμοιβαία κεφάλαια τον τελευταίο χρόνο ύψους 3 δισ. ευρώ, μέρος των οποίων έχει φύγει από τις καταθέσεις αναζητώντας καλύτερες αποδόσεις.
Τα 146,6 δισ. ευρώ είναι αποταμιεύσεις των νοικοκυριών, ενώ άλλα 48,2 δισ. ευρώ περίπου είναι η ρευστότητα που διατηρούν οι επιχειρήσεις.
Σε ό,τι αφορά τις επιχειρήσεις η άνοδος των καταθέσεων τον τελευταίο χρόνο είναι οριακή, αλλά θα πρέπει να σημειωθεί ότι το επίπεδο της ρευστότητας που διατηρούν στις τράπεζες ύψους 48,2 δισ. ευρώ αγγίζει ρεκόρ 20ετίας, αντανακλώντας την αυξημένη ρευστότητα που απολαμβάνουν οι επιχειρήσεις λόγω και του υψηλού πληθωρισμού που έχει εκτινάξει την κερδοφορία σε μια σειρά κλάδους.
Τα στοιχεία της ΤτΕ δείχνουν ότι στα τέλη του προηγούμενου έτους οι προθεσμιακές καταθέσεις των νοικοκυριών σταθεροποιήθηκαν στα 36,6 δισ. ευρώ με οριακές εισροές μόλις 98 εκατ. ευρώ τον τελευταίο μήνα.
Η αιτία αποδίδεται στα χαμηλά επιτόκια που προσφέρουν οι τράπεζες στους προθεσμιακούς λογαριασμούς, τα οποία δεν είναι ικανά να προσελκύσουν κεφάλαια με τη μορφή κλειστών αποταμιεύσεων. Γι’ αυτό ένα σημαντικό μέρος των καταθέσεων είτε λιμνάζει σε λογαριασμούς ταμιευτηρίου είτε οδηγείται σε αμοιβαία κεφάλαια κυρίως προκαθορισμένης διάρκειας που προσφέρουν ικανοποιητικότερες αποδόσεις της τάξης του 2,5%-3%, έναντι 1,5% που είναι η μέση απόδοση των προθεσμιακών λογαριασμών για τα νοικοκυριά. Συνολικά από τα τέλη του 2022 οι μετακινήσεις κεφαλαίων σε προθεσμιακούς λογαριασμούς ανέρχονται σε 12,5 δισ. ευρώ και οι προθεσμιακές καταθέσεις αντιπροσωπεύουν το ένα τέταρτο των καταθέσεων που έχουν τα νοικοκυριά στις τράπεζες.
Σε ό,τι αφορά τις επιχειρήσεις οι τοποθετήσεις σε προθεσμιακούς λογαριασμούς ανέρχονται σε 13,2 δισ. ευρώ σε σύνολο καταθέσεων 48,2 δισ. ευρώ, καταγράφοντας άνοδο κατά 3,8 δισ. ευρώ σε σχέση με τον Δεκέμβριο του 2022.
Η άνοδος αυτή αποδίδεται στα καλύτερα επιτόκια που προσφέρουν οι τράπεζες στις επιχειρήσεις και τα οποία φθάνουν το 3%.
