Ακίνητα άνω του 1 δισ. ευρώ περίπου που ανήκουν σε οφειλέτες οι οποίοι έχουν ενταχθεί στον νόμο Κατσέλη οδηγούνται σε πλειστηριασμό, στο πλαίσιο εφαρμογής των δικαστικών αποφάσεων που έχουν εκδοθεί κατά τη ρύθμιση αυτών των οφειλών. Η εκποίηση αυτών των ακινήτων (δεύτερη κατοικία, αγρόκτημα κ.λπ.) ήταν προϋπόθεση προκειμένου οι δανειολήπτες αυτοί να προστατεύσουν την πρώτη τους κατοικία με βάση το ευνοϊκό καθεστώς του νόμου Κατσέλη.
Στο πλαίσιο του νόμου, οι οφειλέτες του νόμου Κατσέλη έχουν συναινέσει στην εκποίηση των περιουσιακών τους στοιχείων, για τα οποία μάλιστα έχει εκδοθεί σχετική δικαστική απόφαση, αλλά μέχρι σήμερα η ρευστοποίηση αυτών των ακινήτων δεν έχει υλοποιηθεί.
Βασική αιτία είναι το γεγονός ότι η εκποίησή τους απαιτούσε από τις τράπεζες και μετέπειτα από τα funds που έχουν αγοράσει αυτά τα δάνεια και τους servicers που τα διαχειρίζονται, χρονοβόρες και κοστοβόρες διαδικασίες, όπως η σύνταξη συμβολαιογραφικών εγγράφων και κυρίως η νομιμοποίησή τους για τυχόν αυθαιρεσίες.
Ετσι, μπροστά στον όγκο των πλειστηριασμών που είναι σε εκκρεμότητα, οι εταιρείες διαχείρισης έχουν μέχρι σήμερα υποβιβάσει την προτεραιοποίηση αυτών των περιπτώσεων και κανένα από αυτά τα ακίνητα δεν έχει προωθηθεί προς εκποίηση. Βασική αιτία επίσης είναι ότι πολλά από αυτά τα ακίνητα δεν έχουν αξιολογηθεί ως προς την αξία ρευστοποίησης που έχουν, έτσι ώστε να τεκμηριωθεί και το κατά πόσον αξίζει να προχωρήσουν σε δαπάνες νομιμοποίησης.
Οι διαχειριστές ζητούν να γίνονται ηλεκτρονικά οι πλειστηριασμοί, διαδικασία που δεν απαιτεί άμεση νομιμοποίηση.
Το θέμα έρχεται στο προσκήνιο όχι μόνο λόγω της ασφάλειας δικαίου, καθώς πρόκειται για νόμο που δεν εφαρμόζεται, αλλά κυρίως λόγω της πίεσης που υπάρχει στα επιχειρησιακά σχέδια των τιτλοποιήσεων, στα οποία έχουν μεταφερθεί και τα δάνεια του νόμου Κατσέλη. Πρόκειται για πάνω από 200.000 υποθέσεις που έχουν ενταχθεί στον νόμο Κατσέλη που ψηφίστηκε το 2010 και λειτούργησε ως ασπίδα προστασίας της πρώτης κατοικίας από την έναρξη της μεγάλης οικονομικής κρίσης και μέχρι την αλλαγή του πτωχευτικού νόμου το 2020. Οι εκκρεμείς πλέον υποθέσεις περιορίζονται στις 40.000 περίπου και αναμένεται να έχουν εκδικαστεί εντός του α΄ εξαμήνου του 2024, κλείνοντας οριστικά αυτό το παράθυρο ευκαιρίας για τους ευάλωτους οφειλέτες.
Το γεγονός ότι σε πολλά από τα επιχειρησιακά σχέδια των τιτλοποιήσεων του «Ηρακλή», με την εγγύηση δηλαδή του ελληνικού Δημοσίου, οι εισπράξεις εσόδων υστερούν, και δη από το σκέλος των πλειστηριασμών, δημιουργεί πιέσεις στις εταιρείες διαχείρισης και φέρνει στην επιφάνεια την εκκρεμότητα των ακινήτων του νόμου Κατσέλη, η ρευστοποίηση των οποίων θα μπορούσε να ενισχύσει τα έσοδα των τιτλοποιήσεων.
Το θέμα έχει φτάσει στον υπουργό Δικαιοσύνης Γιώργο Φλωρίδη με αίτημα την ένταξη αυτών των ακινήτων στο σύστημα των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών eauction έτσι ώστε να διευκολυνθεί η ρευστοποίησή τους, χωρίς δηλαδή την υποχρέωση άμεσης νομιμοποίησής τους από τους πωλητές. Με τον τρόπο αυτό τα εν λόγω ακίνητα θα μπορέσουν να εκποιηθούν ταχύτερα και να διασφαλιστεί η τήρηση του νόμου που μετά και την εκδίκαση των τελευταίων υποθέσεων μπαίνει οριστικά στο αρχείο.
Να σημειωθεί ότι οι πλειστηριασμοί ακινήτων έχουν επηρεαστεί τους δύο τελευταίους μήνες από την απεργία των συμβολαιογράφων και η διαδικασία αντιμετωπίζει σημαντικές δυσλειτουργίες, με συνέπεια το πρόβλημα των εισπράξεων από τις ρευστοποιήσεις να εντείνεται. Εως και τα μέσα Σεπτεμβρίου έχουν αναρτηθεί προς διενέργεια 10.638 πλειστηριασμοί ακινήτων, ενώ για όλο το 2023 έχουν ολοκληρωθεί 37.770 ακινήτων.
