Παρατηρείται έντονος φόβος για το ενδεχόμενο ακόμη μιας προεδρίας του Ντόναλντ Τραμπ, διότι λογίζεται ως υπαρξιακή απειλή για τη δημοκρατία των ΗΠΑ, υπάρχει πιθανότητα να εγκαταλειφθούν παραδοσιακά σύμμαχες χώρες στην Ευρώπη και αλλού, ενώ ανησυχίες προκαλεί και η φιλική διάθεση για δικτάτορες, όπως ο Βλαντιμίρ Πούτιν. Συν τοις άλλοις, μια προεδρία Τραμπ εγκυμονεί κινδύνους για την ισχυρή οικονομία μας. Αν και δεν έχει ακόμη εκδώσει επίσημο σχέδιο, το συμπέρασμα, που εξάγεται από τις προεκλογικές ομιλίες του και την τρέχουσα ομάδα συμβούλων του, είναι ότι θα εκτραπεί έτι περαιτέρω από την παραδοσιακή προσέγγιση των Ρεπουμπλικανών, ακολουθώντας μια λαϊκιστική πορεία απομονωτισμού.
Μια δεύτερη θητεία Τραμπ πιθανότατα θα αντιπροσώπευε μια συνέχεια των απλοϊκών ενστίκτων του και του τι αρέσει στην εκλογική βάση του. Οι ΗΠΑ θα βυθίζονταν περισσότερο στον άστοχο προστατευτισμό με νέους εμπορικούς πολέμους. Οι επιχειρήσεις και οι πλούσιοι θα ευνοούνταν με χαμηλότερους φόρους και θα απαλλάσσονταν όλο και περισσότερο από τον έλεγχο, ενώ η νόμιμη μετανάστευση θα μειωνόταν. Και θα συνεχίζαμε να εκπέμπουμε διοξείδιο του άνθρακα στην ατμόσφαιρα, αποκρύπτοντας σκόπιμα τον αναπτυσσόμενο τομέα της καθαρής ενέργειάς μας.
Η εν λόγω προοπτική απασχολεί ακόμη και επιχειρηματικούς κύκλους που εκτιμούσαν το πρώτο οικονομικό πρόγραμμα του Ντόναλντ Τραμπ, ενώ εξέφραζαν αποστροφή για τα χαρακτηριστικά του ως προσωπικότητας. Τώρα δεν αρέσκονται τόσο πολύ στα οικονομικά σχέδιά του (ιδιαίτερα σε όσα αφορούν την προσέγγιση της διεθνούς κοινότητας) και αποστρέφονται το άτομο. Στην πρώτη θέση των δικών μου ανησυχιών βρίσκεται ακόμη μία επιθετικότερη προστατευτική προσέγγιση στο εμπόριο από ό,τι επιδίωξε αρχικά.
Ο κ. Τραμπ δεν κατάλαβε ποτέ ότι συνολικά το εμπόριο μπορεί να ανεβάσει το βιοτικό επίπεδο και να προσθέσει θέσεις εργασίας. Στην πρώτη του θητεία επέβαλε δασμούς σε ποικίλα αγαθά, από τον χάλυβα έως τα πλυντήρια ρούχων, οι οποίοι, όπως καταδεικνύουν μελέτες, οδήγησαν σε αυξήσεις στις τιμές καταναλωτή και τελικά κόστισαν θέσεις εργασίας στις ΗΠΑ, εν μέρει επειδή άλλες χώρες ανταπάντησαν με αντίμετρα. Και ο πληθωρισμός, που ανησυχεί τους ψηφοφόρους τώρα, θα επιδεινωνόταν, δεδομένου ότι ο Ντόναλντ Τραμπ θέλει να διπλασιαστεί με συνολικές επιβαρύνσεις του 10% στις εισαγωγές, από το 2% επί του παρόντος.
Στη συνέχεια, υπάρχει πιθανότητα για ολομέτωπη επίθεση στο εμπόριο με την Κίνα. Κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί ότι η Κίνα ακολουθεί επιθετικά προστατευτικές πολιτικές, αλλά η θεραπεία Τραμπ θα μας έβλαπτε τόσο όσο και τους Κινέζους – αν όχι περισσότερο. Εκτός από την άρση του καθεστώτος του πιο ευνοημένου κράτους, η οποία θα αύξανε τους δασμούς σε πολλά κινεζικά προϊόντα έως και 40%, ο ίδιος θα επέβαλλε άμεσες απαγορεύσεις σε ορισμένα είδη, συμπεριλαμβανομένων των ηλεκτρονικών, του χάλυβα και των φαρμακευτικών προϊόντων.
Η μετανάστευση παραμένει ένα από τα κύρια ζητήματά του. Η μείωση του αριθμού των νέων νόμιμων αφίξεων και ο περιορισμός των αδειών εργασίας για μετανάστες άνευ εγγράφων θα μας έβλαπτε οικονομικά. Με την ανεργία στο 3,7%, η Αμερική έχει πολύ λίγους εργαζομένους και όχι πάρα πολλούς. Σε μια δεύτερη θητεία Τραμπ είναι βέβαιο ότι θα βρισκόταν στο στόχαστρο το επίτευγμα της κυβέρνησης Μπάιντεν, ο νόμος για τη μείωση του πληθωρισμού, πυροδοτώντας πληθώρα ενεργειακών έργων, που θα συμβάλουν ουσιαστικά στην περιστολή των εκπομπών ρύπων λόγω χρήσης ορυκτών καυσίμων.
Τέλος, όσον αφορά τη νομισματική πολιτική, να περιμένετε έναν πόλεμο εναντίον της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ, μιας και ο Ντόναλντ Τραμπ διαφωνεί με τις αυξήσεις επιτοκίων και θεωρεί τον –διορισθέντα από τον ίδιο– πρόεδρό της Tζερόμ Πάουελ εχθρό, επειδή αναγνώρισε τις καταστροφικές συνέπειες του εμπορικού του πολέμου.
* Ο κ. Στίβεν Ράτνερ διετέλεσε σύμβουλος του υπουργού Οικονομικών στην κυβέρνηση Μπαράκ Ομπάμα.
