Οταν οι κορυφαίοι έμποροι φυσικού αερίου στον κόσμο συναντήθηκαν στο τέλος Απριλίου σε ένα ξενοδοχείο δίπλα στο κανάλι στα περίχωρα του Αμστερνταμ, η ατμόσφαιρα ήταν η συνηθισμένη: καφές, κρουασάν και διαπληκτισμοί για τις προσφορές του επικείμενου χειμώνα. Την ατμόσφαιρα άλλαξε η είδηση για διαρροή στο μεγαλύτερο εργοστάσιο υγροποιημένου φυσικού αερίου της Ευρώπης, που βρίσκεται πάνω από τον αρκτικό κύκλο στη Νορβηγία. Το πρόβλημα –που ανακαλύφθηκε κατά τη διάρκεια μιας προγραμματισμένης δοκιμής των συστημάτων ασφαλείας της εγκατάστασης– επιδιορθώθηκε γρήγορα, όχι πριν προκαλέσει ωστόσο μια στιγμιαία άνοδο στην τιμή του φυσικού αερίου.
Για τους ιθύνοντες στην Ολλανδία, χρησίμευσε σαν μια άβολη υπενθύμιση της δύναμης μιας μεμονωμένης εταιρείας, της Equinor ASA. Στα δύο και πλέον χρόνια από τότε που η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία, εκτινάσσοντας τις τιμές ενέργειας στα ύψη, ο νορβηγικός γίγαντας πετρελαίου και φυσικού αερίου πήρε αθόρυβα το «στέμμα» από τη ρωσική Gazprom. Η Νορβηγία προμηθεύει τώρα το 30% του φυσικού αερίου του μπλοκ. Η Gazprom παρείχε περίπου το 35% του συνόλου του φυσικού αερίου της Ευρώπης πριν από τον πόλεμο. Και από τα περισσότερα από 109 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου που εξήγαγε η Νορβηγία στην Ευρώπη πέρυσι –αρκετά για να τροφοδοτήσουν τη Γερμανία έως το 2026– περίπου τα δύο τρίτα διατέθηκαν στην αγορά και πωλήθηκαν από την Equinor. Οσο οι «27» συνεχίζουν να εξαρτώνται από τα ορυκτά καύσιμα, οι νορβηγικοί υδρογονάνθρακες θα είναι απαραίτητοι για να μείνουν αναμμένα τα φώτα στην Ευρώπη.
Η Νορβηγία προμηθεύει τώρα το 30% του φυσικού αερίου του ευρωπαϊκού μπλοκ.
Η προοπτική της Equinor «άλλαξε δραματικά με τις μειωμένες ροές από τη Ρωσία», δήλωσε η Iρένε Ράμελχοφ, επικεφαλής του τμήματος μάρκετινγκ της εταιρείας. «Υπήρξε μια χρονική στιγμή όπου (η Ευρώπη) σχεδόν μας θεωρούσε δεδομένους. Αυτό δεν ισχύει πλέον». Η νέα εξέχουσα θέση της εταιρείας έχει επίσης εγείρει ερωτήματα σχετικά με το εάν οι Ευρωπαίοι ηγέτες θέτουν για άλλη μία φορά σε κίνδυνο τις χώρες τους βασιζόμενοι κατά κύριο λόγο σε έναν μόνο προμηθευτή.
Ο Γερμανός υπουργός Οικονομίας Ρόμπερτ Χάμπεκ, ο οποίος είναι επίσης υπεύθυνος για την κλιματική πολιτική στη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης, επισκέφθηκε το Οσλο τον Ιανουάριο του 2023. Και η πρόεδρος της Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ταξίδεψε δύο μήνες αργότερα στο κοίτασμα φυσικού αερίου Troll της Νορβηγίας, το οποίο παρέχει 10% των προμηθειών της ηπείρου. Η επίτροπος Ενέργειας της Ε.Ε. Κάντρι Σίμονς, τέλος, επισκέφθηκε επίσης τη Νορβηγία δύο φορές την τελευταία διετία.
Η Νορβηγία, που δεν είναι μέλος της Ε.Ε., υποστήριζε εδώ και καιρό ότι το φυσικό αέριο πρέπει να έχει κεντρικό ρόλο στην «πράσινη μετάβαση» του μπλοκ – και πλέον βρίσκει πρόθυμους oμοϊδεάτες. Ο νέος ρόλος της Νορβηγίας τής αποφέρει κέρδη –οι εξαγωγές φυσικού αερίου έφτασαν το υψηλό ρεκόρ των 130 δισ. δολαρίων το 2022– αλλά επίσης θέτει ερωτήματα για το πράσινο μέλλον της. Ενώ η χώρα πρωτοστατεί σε πρωτοβουλίες όπως η μετάβαση στα ηλεκτρικά οχήματα, η πρόσφατη αύξηση της ζήτησης για φυσικό αέριο είχε ως αποτέλεσμα την ανακατεύθυνση οικονομικών πόρων και ταλέντων πίσω στον τομέα του πετρελαίου και του φυσικού αερίου.
Για τους εμπόρους επίσης, το να ποντάρουν τα πάντα στην Equinor προκαλεί νέα προβλήματα. Το περασμένο καλοκαίρι, όταν η εταιρεία ανακοίνωσε ότι η συντήρηση στις εγκαταστάσεις φυσικού αερίου της επεκτείνεται, μέσα σε λίγα λεπτά, οι τιμές φυσικού αερίου εκτοξεύθηκαν κατά 20%.
