Με αφορμή τη συμπλήρωση είκοσι ετών από την πρώτη ανατολική διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ενωσης (Ε.Ε.), το πρόσημο της προσπάθειας για περισσότερη ευρωπαϊκή ολοκλήρωση αξιολογείται ως θετικό, με τις πολιτικές συνοχής και σύγκλισης της Ε.Ε. να έχουν αποδώσει καρπούς.
Ολα τα μέλη που εντάχθηκαν στην Ε.Ε. από το 2004 έως το 2013 έχουν συγκλίνει σημαντικά προς τον μέσο όρο (Μ.Ο.) της Ε.Ε. σε μονάδες αγοραστικής δύναμης. Οι χώρες που συνέκλιναν γρηγορότερα είναι κυρίως τα τρία κράτη της Βαλτικής (Εσθονία, Λιθουανία, Λετονία) και η Πολωνία. Κοινός παρονομαστής για την πρόοδο των βαλτικών χωρών ήταν η απόφασή τους για περαιτέρω ολοκλήρωση με την προοδευτική ένταξη στη ζώνη του ευρώ από το 2011 έως το 2015 (Εσθονία το 2011, Λετονία το 2014 και Λιθουανία το 2015).
Η χώρα που έχει καταγράψει τη μεγαλύτερη πρόοδο είναι η Λιθουανία, με την αγοραστική της δύναμη το 2004 να υπολείπεται κατά το ήμισυ του Μ.Ο. της Ε.Ε. και να φτάνει στο 87% σε σχεδόν 20 χρόνια. Πλέον είναι η δεύτερη μεταξύ των οκτώ ανατολικών χωρών που εντάχθηκαν στην Ε.Ε. το 2004. Η Σλοβενία και η Τσεχία κατατάσσονται πρώτες, καθώς η αγοραστική τους δύναμη ανέρχεται στο 91% του ευρωπαϊκού Μ.Ο., έχοντας, ωστόσο, εισέλθει στην Ε.Ε. από ήδη σχετικά υψηλό επίπεδο το 2004 (81% και 88% αντίστοιχα του ευρωπαϊκού Μ.Ο.).
Η τελευταία ανατολική διεύρυνση χρονολογείται το 2013 με την ένταξη της Κροατίας και η όλη διαδικασία διεύρυνσης και εμβάθυνσης της Ε.Ε. βρίσκεται επί του παρόντος σε ένα σταυροδρόμι, με την ατζέντα της επόμενης δεκαετίας να προβλέπει τη συμπερίληψη των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων, της Γεωργίας, της Μολδαβίας και της Ουκρανίας. Για να πετύχει αυτό το φιλόδοξο εγχείρημα, η αποδοχή από τα υπάρχοντα μέλη της περαιτέρω διεύρυνσης και ιδιαίτερα από εκείνα που επωφελήθηκαν τις τελευταίες δύο δεκαετίες και που τώρα θα κληθούν να περάσουν από το καθεστώς του «νέου» κράτους-μέλους σε «παλαιό» αποτελεί αναγκαία συνθήκη. Η τελευταία έρευνα του Ευρωβαρόμετρου το φθινόπωρο του 2023 έδειξε ότι, παρά τον υφιστάμενο ευρωσκεπτικισμό γύρω από μια σειρά ζητημάτων, το έδαφος είναι πρόσφορο. Σχεδόν το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού σε όλα τα κάποτε νέα μέλη που έχουν «ενηλικιωθεί» ή σύντομα θα «ενηλικιωθούν» ως κράτη-μέλη της Ε.Ε. σκέφτεται θετικά και αναγνωρίζει τα οφέλη που έχει αποφέρει η ένταξή τους στην Ε.Ε. σε εθνικό επίπεδο. Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι η Λιθουανία κατατάσσεται πρώτη, με ποσοστό άνω του 90% του ερωτηθέντος δείγματος να διάκειται θετικά.
*EUROBANK RESEARCH
